Gunyetü'l-Muhassılin ve Panzehir Risalesi'ne göre (18. yüzyılda) zehir ve panzehir
Poison and Antidote (in the 18th century) according to Gunyetü'l Muhassılin and Panzehir Risalesi
- Tez No: 91425
- Danışmanlar: PROF.DR. NİL SARI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Medical History and Ethics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
ÖZET Tez çalışmamızda Osmanlı'nın meşhur hekimlerinden Ahmed Sânî'nin tercüme eseri Gunyetü 'l-Muhassılîn'in Sümûm bahsi ile aynı hekimin telif eseri Panzehir adlı risalesi incelenmiştir. Tez konusu ele alınmadan önce zehirlerle ilgili sözcükler tanımlanmış ve kısaca İslâm Tıp Teorisi'nden bahsedilmiştir. Ele aldığrmız metnin Sümûm bahsinde; zehir tedavileri, zehirlerden korunma, ağız yoluyla alman zehirlerin tedavisi, zehirli haşerat ısmnalanyla meydana gelen zehirler ile zehirli alet cerahatierinin tedavileri, haşeratı savan ve önleyen drog ve tedbirler, bütün zehirlere karşı kullanılan ortak ilaçlar başlıkları allında incelenen konular bir sınıflamaya tabi tatulmuştur. Zehirlerden korunmada; bağışıklık, aşılama, beslenme ile ilgili uyanlar, haşerata karşı alman tedbirler ve kümes hayvanları besleme gibi“koruyucu hekimlik”üzerinde duruhnuştur. Belirtilerine göre zehirler; sıcak, soğuk, kuru ve yaş olarak“hılüar nazariyesi”temelinde bir sınıflamaya tabi tutulmuş, tedavileri de bu esasa göre yapılmıştır. Ağız yoluyla alman zehirin belirtileri ve tedavileri tek tek tanımlanarak ele alınmıştır. Haşerat zehMerinin tedavisinde de her bir zehirli hayvanın türü ve cinsine göre belirtileri ve tedavileri üzerinde durulmuş, ayrıca kuduz tedavisi de işlenmiştir. Panzehir Risalesi' nde; madenî ve hayvani olmak üzere iki türü bulunan özel bir panzehir (bezoar taşı) ele alınmış, bunun yararlan ve kullanım alanlan anlatılmıştır. 70
Özet (Çeviri)
SUMMARY In this thesis, one of the mast promenent Ottoman physician Ahmed Sam's Sümûm part of Gunyetü'l-Muhassılîn, which is a atranslated work, and his Panzehir named pamphlet are discussed. Before discussing the main subject, related words about poison are defined. At the same time, Islam Medicine Theory is briefly mentioned. The main topics of Sümûm part of the considered text are: poison treatment, how to protect from poison, treatment of poison taken orally, poisoning insects bite, treakment of suppuration as o result of poisoning machine, insect preventive drugs and measures, and drugs used in common against all kind of poison. How to protect oneself from poisoning; immunization, vaccination, nutrition are mentioned. Besides measures taken against insects, preventive medicine like fattening of poultry is also discussed. Poison according to its symptoms; on the basis of“humural”theory, these are classified as hot, cold, dry, and wet. Meanwhile, their treatment are considered in the same way. Symptoms and treatment of poison taken orally are carefully analyzed. About the treatment of insect poisoning, each species and animal kinds are considered according to their symptoms and treatment. Furthermore, treatment of rabbies is explained in the same way. Panzehir named pamphiet is about a special antidote, bezoar stone. This antidote is divided into two as metallic and animallike. Finally, uses and benefits of bezoar stone are discussed. 71
Benzer Tezler
- Münyetü'l-Ebrar ve Gunyetü'l-Ahyar metin-sözlük (62b-92b)
Başlık çevirisi yok
SADİ GEDİK
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NASRULLAH ÖZSOY
- Minyetü'l-Ebrar ve Gunyetü'l-Ahyar: Metin-sözlük (1b-31a)
Başlık çevirisi yok
HURŞİT AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiY.DOÇ.DR. NASRULLAH ÖZSOY
- Minyetü'l-Ebrar ve Gunyetü'l-Ahyar, metin-sözlük (31a-62b)
Başlık çevirisi yok
ŞABAN SÖZBİLİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiY.DOÇ.DR. NASRULLAH ÖZSOY
- Münyetü'l-Ebrar ve Günyetü'l-Ahyar
Başlık çevirisi yok
EROL TOPAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NASRULLAH ÖZSOY
- Abdurrahim Karahisârî'nin tasavvufî görüşleri ve Münyetü'l-Ebrâr ve Gunyetü'l-Ahyâr isimli eseri (Metin ve inceleme)
Abdurrahim Karahisârî's mystical thoughts and his munyat Al-Abrâr wa Ghunyat Al-Akhyâr (Text and analysis)
ABDULLAH TAHA ORHAN