Türkiye'de sağlık teftişi ve müfettişliği (1913-1950)
Health inspectorship and inspection in Turkey (1913-1950)
- Tez No: 914413
- Danışmanlar: PROF. DR. MESUT ÇAPA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk İnkılap Tarihi, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Sağlık teftişi, sağlık müfettişi, teftiş, denetim, inceleme, Health inspection, health inspector, inspection, review
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Ülkemizde sağlık hizmetlerinin denetimi, Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. 9 Ocak 1870 tarihli Takvim-i Vekayi'de yayımlanan İdare-i Tıbbiye-i Mülkiye Nizamnamesi ile vilayetlere teftiş memurları tayin edilmiş ve sağlık hizmetlerinin teftişine başlanmıştır. Bu tarih Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından verilen hizmetlerin de başlangıç tarihi olarak kabul edilmektedir. 1913 yılında bir başkan üç tabipten oluşan Teftiş Heyeti oluşturulmuştur. 5 Ekim 1914'de yayımlanan Sıhhiye Heyet-i Teftişiyesi Hakkında Nizamname ise, Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığının bugünkü görev ve sorumluluklarını düzenleyen normların temelini oluşturmaktadır. Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışını takiben 3 Mayıs 1920 tarihinde 3 sayılı kanun ile Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekaleti kurulmuştur. 1936 yılında ise 3017 sayılı Teşkilat Kanunu ile Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı bünyesinde Teftiş Kurulu teşkil edilmiştir.“Türkiye'de Sağlık Teftişi ve Müfettişliği (1913-1950)”konulu bu çalışmada, Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın kurulduğu 1913 yılından, 1950 yılına kadar ki dönemde Türkiye'deki sağlık teftişi incelenmiştir. Daha önce çalışılmamış bir konu olması hasebiyle daha çok arşivlerdeki teftiş raporlarından, resmi yazışmalardan, kararnamelerden yararlanılmıştır. Bu çalışmada Türkiye'de sağlık teftişinin tarihçesi, sağlık müfettişlerinin görev ve yetkileri, çalışma düzenleri, taltifleri, terfileri, maaşları ve özlük hakları ile sağlık teftişi kapsamında sağlık kuruluşlarının, hıfzıssıhhanın, eczanelerin, okulların denetlenmesi dönemin anı ve hatıratları, arşiv belgeleri ve mevzuatı üzerinden incelenmiş ve o döneme ışık tutulmak istenilmiştir. Çalışma;“Giriş”“Türkiye'de Sağlık Müfettişliği Kurumu”ve“Türkiye'de Sağlık Teftişi”başlıklarını kapsamaktadır.
Özet (Çeviri)
In our country, the inspection of health services is carried out by the Ministry of Health Inspection Board. Inspection officers were appointed to the provinces and the inspection of health services began with the İdare-i Tıbbiye-i Mülkiye Nizamnamesi published in the Takvim-i Vekayi dated January 9, 1870. This date is also accepted as the start date of the services provided by the Ministry of Health Inspection Board. In 1913, an Inspection Board consisting of a president and three doctors was established. Sıhhiye Heyet-i Teftişiyesi Hakkında Nizamname, published on October 5, 1914, forms the basis of the norms regulating the current duties and responsibilities of the Presidency of the Inspection Board of the Ministry of Health. Following the inauguration of the Turkish Grand National Assembly, the Ministry of Health and Social Assistance was established on May 3, 1920, with the law numbered 3. In 1936, with the Organization Law No. 3017, an Inspection Board was established under the Ministry of Health and Social Assistance. This study, titled“Health Inspection and Inspectorship in Turkey (1913-1950),”examines the health inspection in Turkey from the establishment of the Ministry of Health's Inspection Board in 1913 until 1950. Since it is a previously unexplored topic, the study mainly utilizes inspection reports, official correspondence, and decrees found in archives. In this study, the history of health inspection in Turkey, the duties and authorities of health inspectors, their working arrangements, commendations, promotions, salaries, and personal rights, as well as the inspection of healthcare facilities, public health, pharmacies, and schools within the scope of health inspection, have been examined through period memoirs and recollections, archival documents, and legislation. The aim is to shed light on that period. The study covers the following sections:“Introduction,”“The Institution of Health Inspectorship in Turkiye,”and“Health Inspection in Turkiye.”
Benzer Tezler
- Türkiye'de Sayıştay'ın mahalli idareler üzerindeki denetimi
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM ÖZKARCI
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
İşletmeİstanbul ÜniversitesiMaliye ve Mali Yönetim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖNCEL TARKAN
- Türkiye'de iş güvenliği denetimi: Sorunlar ve çözüm önerileri
Job safety inspection in Turkey: Problems and solutions
ADNAN KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Halk SağlığıYıldırım Beyazıt Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET BARAN
- CHP parti müfettişlik raporlarında II. Dünya Savaşı yıllarında Muğla
CHP in party inspectorate reports muğla during World War II
İZZET BURAK TURHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
TarihAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜNVER GÜNEŞ
- CHP parti müfettişleri raporlarına göre Kütahya(1935-1950)
CHP party inspectors according to reports Kütahya(1935-1950)
ÇİLEM ÇETİN FİLİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerUşak ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KARAYAMAN
- CHP parti müfettişlik raporlarına göre İzmir (1935-1950)
CHP party inspectorate reports İzmir
ZEYNEP YILMAZ