Kanunlaştırma faaliyetleri kapsamında Mecelle ve Mürşidü'l-Hayrân Mukayesesi (Şüf'a Bahsi)
Comparison of Mecelle and Murshid al-hayran Within the scope of legalization activities (Shuf'a Issue)
- Tez No: 914669
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YAVUZ GÖNAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gümüşhane Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Günümüz kanununda önalım ifadesi ile geçen şüf'a, tarihten günümüze kadar pek çok hukuk sistemi içerisinde farklı normlarda yer alan ve İslam hukukunun şefî'e mülkiyet konusunda yetki verdiği geniş kapsamlı bir haktır. Şüf'a, belirli bir bedel ile hukuken geçerli bir satım akdine konu olan taşınmazın, alıcıya malolan bedel üzerinden şefî'e cebren temellük edilmesidir. Şüf'a, aynı taşınmaz üzerinde ortaklık, irtifak ortaklığı ve komşuluk gibi sebepler üzerinden aynı derecelendirme sırası esas alınarak talep edilebilmektedir. Şüf'anın ana gayesi, satıcı veya alıcının tasarruf yetkisini kısıtlamak değil aksine meşfû'u satın alan yeni malikten çevreye karşı gerçekleşme ihtimali olan zarar veya mağduriyetlerin giderilmesi ile aynı malda çoklu mülkiyetin önüne geçilmesidir. Şüf'aya dair Kur'ân-ı Kerim'de terim anlamı üzerinden herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak şüf'a, İslam âlimleri tarafından temel kaynaklar olan sünnet, hadis ve icma bağlamında değerlendirilmiş; bu hakka dair mahiyet, gaye, meşruiyet, sebep, şart ve kullanılma hükümleri geniş bir perspektifle ele alınmıştır. XIX. Yüzyılda Batı'da başlatılan kanunlaştırma faaliyetlerinin, özgün bir hukuk sistemi oluşturmak ve uygulanan hukuk sistemi ile adaletli bir merkezi devlet yönetimi inşa etmek gibi ana hedefleri bulunmaktadır. Konumuz olan şüf'a bahsi de Osmanlı Dönemi kanunlaştırma faaliyetleri bağlamında, Fransız Kanunu'nun (Code Civil) mevcut hukuka iktibas edilme çabalarına karşın, Hanefî mezhebi esas alınarak Osmanlı merkezli kanun olan Mecelle ve Mısır merkezli kanun çalışması olan Mürşidü'l-Hayrân bağlamında değerlendirilmeye ve mukayese edilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In today's law the term preemption refers to shuf'a, a comprehensive right that has been included in various norms within legal systems throughout history and which in Islamic law grants extensive authority over ownership through shafi'. Shuf'a involves the compulsory acquisition of immovable property, subject to a legally valid sales contract, by the shafi' at the price paid by the buyer. It can be claimed on the basis of joint ownership, easement partnership, or neighborhood, following the same order of precedence. The primary aim of shuf'a is not to restrict the disposal rights of the seller or buyer but to prevent potential harm or grievances to the surrounding community caused by the new owner and to avoid multiple ownership of the same property. The term shuf'a is not explicitly addressed in the Qur'an; however, it has been analyzed by Islamic scholars within the context of primary sources such as the sunnah, hadith, and consensus, addressing its nature, purpose, legitimacy, causes, conditions, and regulations comprehensively. The codification efforts initiated in the West during the 19th century had primary objectives such as creating an original legal system and establishing a fair and centralized state governance through the application of law. The concept of shuf'a was also evaluated within the scope of Ottoman codification efforts. Despite attempts to incorporate the French (Code Civil) into existing legal systems, shuf'a was assessed and compared in the context of the Hanafi school of thought, the Ottoman-based legal code Mecelle and the Egypt-centered legal work Murshid al-Hayran.
Benzer Tezler
- Sosyo-kültürel şartların fıkhî hükümlere etkisi (Mecelle ve Hukûk-ı Âile Kararnâmesi örneği)
The effect of socio-cultural conditions on intellectual provisions (The example of Mecelle and Hukûk-i Âile Kararnâmesi)
AKİF KARASU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM ÇİFTCİ
- Osmanlı Devleti'nde modernleşme dönemi (1879-1924) dava belgelerinin düzenlenme biçimi
The redaction of case documents during the modernization period (1879-1924) in the Ottoman Empire
AYŞE ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA GÜL KARAGÖZ
- Temel hak ve özgürlükler bağlamında bir inceleme: Çocukluk dönemi aşıları
Examination in the context of fundamental rights and freedoms: Childhood vaccinations
OĞUZ CAN ERTAŞ
- Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinde açık rızanın aranmadığı haller
The circumstances which are not required explicit consent in the process of special categories of personal data
SEVGİ TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Hukukİstanbul ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHMAN SAVAŞ