Fikret Amirov'un 'Şur senfonik muğamı' eseri ve Azerbaycan halk ezgilerinde şur muğamının kullanım biçimlerinin karşılaştırılarak incelenmesi
A comparative analysis of Fikret Amirov's 'Shur' symphonic mugam and the use of 'Shur' mugam Azerbaijan folk melodies
- Tez No: 914911
- Danışmanlar: DOÇ. ÖNDER ÖZKOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: ANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Müzik ve Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Teorileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Teorisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 340
Özet
Azerbaycan'ın değerli ses sanatçılarından olan Bülbül'ün (Murtuza Memmedov) teklifi üzerine Fikret Amirov'un yazmış olduğu Şur Senfonik Muğamı eseri Azerbaycan Klasik Müziği'nde çığır açmış ve önemli bir model olmuştur. Amirov, eseri yazdığı dönemde ünlü tar icracısı Gurban Pirimov'un muğam bilgilerinden ve Şur muğamının geleneksel icradan yararlanarak yeni bir türün oluşumuna nail olmuştur. Bestecinin yazmış olduğu 3 Senfonik Muğam'dan ilki olarak müzik tarihine geçen bu eser, 5 bölmeyi kapsamaktadır. Diğer 2 Senfonik Muğam eserleri gibi Şur Senfonik Muğamı eseri da belirtildiği üzere Şur muğamının şöbelerine istinaden kurgulanmıştır. Bu çalışma, F. Amirov'un Şur Senfonik Muğamı eseri ile Azerbaycan halk ezgilerinde Şur muğamının kullanım biçimlerinin karşılaştırılarak incelenmesini hedeflemiştir. Azerbaycan'ın kültürel mirası olan muğamın, reng ve tesniflerin, özellikle halk mahnılarının senfonik üslup ile harmanlanması, Fikret Amirov'un besteci olarak Azerbaycan'a kazandırdığı en önemli yapıtlardan birisi olarak değerlendirilmektedir. Betimsel ve doküman analizi yöntemleri kullanılarak yazılmış olan bu çalışmada Şur özelinde Azerbaycan muğamları, muğamın içerdiği Reng, Tesnif, Zerbi-Muğam ve halk mahnıları hakkında kısa bilgiler verilmiş, bu bilgiler üzerinden Şur Senfonik Muğamı eserinda yer alan“Ay Gadası”ve“Evleri Var Hane Hane”halk mahnılarıyla eser arasındaki benzerlik ve farklılıklar araştırılmıştır. Çalışmada halk mahnılarının muğam icrasında yer alan reng ve tesnif olarak konumlandırılması, onların uyum sağladığı ses dizilerine istinaden şöbe veya bölmelerle ilişkilendirilmesi ve senfonik üsluba uyarlanması, düzenleme sonrası almış olduğu yeni bir biçim, önemli etmen olarak değerlendirilmiş ve araştırılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bilgiler doğrultusunda ses kayıtları, halk mahnılarının notasyonu ve Şur Senfonik Muğamı eserinin partisyonu referans alınarak ve karşılaştırılarak incelenmiş, benzerlik ve farklılıklar saptanılmıştır. Çalışmanın konusu, Fikret Amirov'un Azerbaycan müziğine kazandırdığı geleneksel ve kültürel değerleri dünya çapında tanıtarak yarattığı miras ve bu unsurların birlikte kullanımının önemini ihtiva etmektedir.
Özet (Çeviri)
At the suggestion of the esteemed Azerbaijani vocal artist Bulbul, Fikret Amirov composed the Shur Symphonic Mugam, which marked a groundbreaking development in Azerbaijani classical music and became an important model. In composing this piece, Amirov drew on the muğam knowledge of renowned tar player Gurban Pirimov and the traditional performance style of the Shur mugam, resulting in the creation of a new genre. As the first of three Symphonic Mugams written by Amirov, this work consists of five sections and, like his other Symphonic Mugam pieces, is structured based on the sub-genres (shobes) of the Shur Mugam. The purpose of this study is the comparison and analysis of F. Amirov's Shur Symphonic Mugam with the usage patterns of Şur Mugam in Azerbaijani folk melodies. By combining the cultural heritage of Azerbaijani mugam with the symphonic style, incorporating rengs, tesnifs and especially folk songs, Amirov has created one of the most important works contributing to Azerbaijani music. Using descriptive and document analysis methods, this study provides brief information on Azerbaijani mugams, with special focus on Shur, including its elements such as Reng, Tesnif, Zerbi-Mugam, and folk songs. Through these details, the similarities and differences between the Shur Symphonic Mugam and the folk songs“Ay Gadası”and“Evleri Var Hane Hane”included in the piece were explored. Folk melodies notated by Seid Rustamov in 1967 and the score of the Shur Symphonic Mugam published in Moscow in 1971 were used in the research. Terms such as Şöbe, Gushe, Zerbi-Mugam, Reng, and Tesnif are used in their original form to preserve the authenticity of the elements encompassed by the mugam. Relevant sections of the thesis provide more information about these elements. The sub-genres that Amirov includes in his work show some differences from the most recently systematized form of traditional Shur mugam performance. These differences were identified through the instrumental version of the Shur mugam performed by Gurban Pirimov from the archive of Prof. Assoc. Vamig Memmedeliyev, the solo performance of vocalist Zulfu Adigozelov shared on social platforms by Hamid Pirnebihah, and the score of the Shur symphonic mugam obtained from the Baku Music Academy. The study examines the positioning of folk songs as reng and tesnif within mugam performances, their association with sub-genres or sections based on their compatibility with musical scales, and their adaptation into a symphonic style, resulting in a new form after arrangement. The results were analyzed through comparisons using audio recordings, folk song notations, and the score of the Şur Symphonic Muğam to identify similarities and differences. The subject of this study highlights the significance of Amirov's contribution to Azerbaijani music by introducing traditional and cultural values to the world, emphasizing the importance of the combined use of these elements.
Benzer Tezler
- 20. yüzyıl Azerbaycan ve Türk senfonik müzik eserlerinde kullanılan Muğam-makam ezgileri
Mugham-makam melodies used in 20th century symphonic music works of Azerbaijan and Turkey
HUSEYNALI HUSEYNALIYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MüzikANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİMüzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKER DENİZ BAŞUĞUR
- Hatıra Ahmedli Cafer'in Makam-Sonat adlı piyano eserinin müzikal ve form açısından incelenmesi
Musical and formal analysis of the piano piece titled Makam-Sonata by Hatıra Ahmedli Cafer
MELİS PINAR
- Fikret Amirov'un piyano eserlerinin ve bu eserler ile geleneksel Türk müziği arasındaki ilişkinin incelenmesi
The examination of Fikret Amirov?s works of art of the piano and the relastionship between these and traditional Turkish music
GÜLNARA TARKUM
- Fikret Amirov'un 'Çocuk Tabloları' adlı piyano albümünün müzikal analizi
Musical analysis of Fikret Amirov's piano album called 'Children's Pictures'
ZEBOKHON ERGASHEVA
- Fikret Amirov'un '12 minyatür' adlı eserinde kullandığı Azerbaycan makamlarının incelenmesi
An analysis of the Azerbaijani mugam forms in Fikret Amirov's '12 miniatures'
AYSEL GANBARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MüzikMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMüzik Ana Sanat Dalı
PROF. RUKİYE ESİN KANBEROĞLU