Taşra idaresinde merkezi otoritenin sağlanması sürecinde Manisa kazası örneği (1808-1861)
The Case of Manisa district in the process of providing central authority in the provincial administration (1808-1861)
- Tez No: 915454
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FERHAT BERBER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Taşra İdaresi, Ayan, Manisa, II. Mahmud, Abdülmecid, Ottoman, Provincial Administration, Ayan, Manisa, Mahmud II, Abdülmecid
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 278
Özet
19. yüzyıl öncesinde Osmanlı taşra yönetimi merkeziyetçilikten uzak durumdaydı. III. Selim (1789-1807) ile II. Mahmud'un (1808-1839) eyaletlerde düzeni sağlamak, merkezden bağımsız hareket etmeye başlayan yerel güçleri kontrol altında almak ve kanuna aykırı uygulamalarına son vermek amacıyla gerçekleştirdikleri bazı düzenlemeler oldu. Fakat III. Selim döneminde taşrada bozulan düzen sağlanamadı, halefi II. Mahmud döneminde ise taşrada tam bir merkezileşmeye ulaşılamasa da bu konuda önemli düzenlemeler yapıldı. Çoğunlukla reformlarını despotik bir yönetim anlayışı doğrultusunda gerçekleştiren II. Mahmud, taşradaki yerel güçleri büyük ölçüde sindirmeyi başardı. Özellikle 1826'da yeniçeriliğin ilgası akabinde devleti modern-merkeziyetçi bir yapıya kavuşturmak için reformlara hız verdi. Fakat bu taşradaki güç odaklarının sonu anlamına gelmiyordu. Öte yandan II. Mahmud devri düzenlemeleri, kendisinden sonra tahta çıkan oğlu Sultan Abdülmecid'in (1839-1861) döneminde gerçekleştirilen reformları da şekillendirdi. Padişahtan ziyade bürokratların başı çektiği Abdülmecid devri reformlarının amaçlarından biri de mülkî idareyi merkeziyetçi bir yapıya kavuşturmaktı. Bu amaç doğrultusunda mülkî idarede çeşitli düzenlemelere gidildi. Bu çalışmada, II. Mahmud devrinden Sultan Abdülmecid devrinin sonlarına değin merkezî hükümet tarafından taşra idaresinde yapılan reformların, Manisa Kazası örneğinde yereldeki yansımaları tahlil edilmeye çalışılacaktır. Üç bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümü 19. yüzyıl öncesindeki Osmanlı taşrasına ve Manisa Kazası'nın idaresine ayrılmıştır. İkinci bölümde ise II. Mahmud'un ayanları tasfiye çabaları doğrultusunda gerçekleştirdiği idarî düzenlemeler ele alınmıştır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümü de Abdülmecid devrinde taşra idaresine dair gerçekleştirilen reformlara ayrılmıştır. Bu süreçte -Manisa örneğinde- eski idare usulünün nasıl değiştiği veya değişemediği ve bu dönüşüm sürecinde neler yaşandığına dair hususlar, çalışmanın ana odağını oluşturmaktadır.
Özet (Çeviri)
Before the 19th century, the provincial administration of the Ottoman Empire was far from centralised. Selim III (1789-1807) and Mahmud II (1808-1839) introduced some regulations in order to restore order in the provinces, to control the local powers that started to act independently from the centre and to put an end to their illegal practices. However, during the reign of Selim III, order in the provinces could not be restored, and during the reign of his successor Mahmud II, although complete centralisation in the provinces could not be achieved, important arrangements were made in this regard. Mahmud II, who mostly carried out his reforms in line with a despotic administration mentality, succeeded in suppressing the local powers in the provinces to a great extent. In particular, after the abolition of the janissaries in 1826, he accelerated reforms in order to transform the state into a modern-centralised structure. But this did not mean the end of the power centres in the provinces. On the other hand, the regulations of Mahmud II's reign also shaped the reforms carried out during the reign of his son Sultan Abdülmecid (1839-1861). One of the objectives of the reforms of the Abdülmecid period, which were led by bureaucrats rather than the Sultan, was to centralise the civil administration. In parallel with this aim, a number of reforms were introduced in the civil administration. In this study, the local reflections of the reforms made by the central government in the provincial administration from the reign of Mahmud II until the end of the reign of Sultan Abdülmecid II will be analysed with the case of Manisa disctrict. The first part of the three-part study is dedicated to an examination of the Ottoman provinces before the nineteenth century, with a particular focus on the administrative structure of Manisa. The second part of the study examines the administrative arrangements put in place by Mahmud II in line with his efforts to abolish the ayans. The third and final part of the study focuses on the extent of the reforms to the provincial administration during the reign of Abdülmecid II. In the case of Manisa, the primary objective is to analyse the manner in which the traditional administrative approach underwent, or failed to undergo, transformation, and the subsequent developments during this process.
Benzer Tezler
- The functioning of the administrative judiciary in the province of Damascus within the framework of a 1549 Mehâyif Inspection Register
1549 Mehayif Teftiş Defteri çerçevesinde Şam vilayetinde idârî yargının işleyişi
ŞULE AKSU
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Tarihİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası Osmanlı Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜNEŞ IŞIKSEL
- Osmanlı taşra idaresi: Kastamonu örneği (1839-1876)
Ottoman rural administration: Kastamonu case (1839-1876)
ALPEREN YALÇIN BAZNA
- Osmanlı İmparatorluğu'nda yapının çöküşü
The Collopsing period of administrative structure of Ottoman Empire
RIZA ÜSKÜDAR
- Türkiye'de e-vergileme ve vergi idaresinde değişim üzerine bir araştırma
A research on e-taxation and change in tax administration in Turkey
NUH ATEŞ
Doktora
Türkçe
2021
Kamu YönetimiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ETHEM TAŞ