Klasik Türk şiirinde hayvanlar -benzetmelikler, sembolik ifadeler ve mitolojik bilgiler bağlamında-
Animals in classical Turkish poetry -in the context of metaphors, symbolic expressions and mythological information
- Tez No: 915764
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE YILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 2113
Özet
Hayvanlar, tarih boyunca inanç sistemlerinden sanat eserlerine kadar kültürün her alanında etkili olmuştur. Edebî metinlerde de önemli bir yer turan hayvanlar, edebiyatın sembolik dilinde insan düşüncesinin derin anlamlarını yansıtan imgeler olarak yer alır. Bu bağlamda bu tez, klasik Türk şiirinde hayvanların varlığını mitoloji, sembolizm ve klasik benzetmeler çerçevesinde incelemeyi amaçlamaktadır. Anadolu sahası klasik Türk edebiyatının başlangıcı sayılan 14. yüzyıldan, bu edebiyat geleneğinin sona erdiği 19. yüzyıla kadar seçilen 90 divan ve 70 mesnevi olmak üzere toplam 160 edebî metin taranmıştır. Taramalar sonucunda elde edilen veriler hayvanların edebî metinlerde hangi bağlamlarda kullanıldığına göre tasnif edilmiş ve tüm hayvanlar hazırlanan bir şablona göre alfabetik olarak incelenmiştir. Giriş, 3 ana bölüm ve sonuçtan oluşan bu tezin giriş bölümünde hayvanların mitoloji ve edebiyattaki yeri kısaca değerlendirilmiş, klasik Türk edebiyatında hayvanlarla ilgili yapılan çalışmalar tanıtılmış ve bu tezin yöntemine dair açıklamalar yapılmıştır. Birinci bölümde hayvanların edebî metinlerdeki kullanımına kaynaklık eden eserler incelenmiştir. İkinci bölümde ise tez kapsamındaki edebî metinler ve bu metinlerde hayvanların kullanımına dair istatistiksel veriler sunulmuştur. Tezin asıl kısmını oluşturan üçüncü ve son bölümde ise hayvanlar alfabetik sıraya ve tematik bir şablona göre tanık beyitler eşliğinde incelenmiştir. Bu incelemeler sonucunda klasik Türk şiirinde hayvanların kutsal kitaplar, mitolojik anlatılar ve model edebiyatlardaki kökenlerine dair çıkarımlar yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Animals have been influential throughout history in every aspect of culture, from belief systems to works of art. In literary texts, animals also hold a significant place, serving as images that reflect the deep meanings of human thought within the symbolic language of literature. In this context, this thesis aims to examine the presence of animals in classical Turkish poetry within the framework of mythology, symbolism and classical metaphors. A total of 160 literary texts, including 90 divans and 70 mesnevis, from the 14th century -considered the beginning of classical Turkish literature- to the 19th century, when this literary tradition came to an end, were analyzed. The data obtained from these analyses were classified according to the contexts in which animals were used in the literary texts and all animals were examined alphabetically according to a prepared template. The thesis consists of an introduction, three main chapters and a conclusion. In the introduction, the place of animals in mythology and literature is briefly evaluated, studies related to animals in classical Turkish literature are introduced and the methodology of this thesis is explained. In the first chapter, scientific and literary works that served as sources for the use of animals in literary texts are examined. In the second chapter, statistical data related to the literary texts within the scope of the thesis are presented. In the third and final chapter, which forms the main part of the thesis, animals are examined alphabetically and according to a thematic template, accompanied by illustrative couplets. As a result of these examinations, inferences were made regarding the origins of animals in classical Turkish poetry in sacred texts, mythological narratives and model literatures.
Benzer Tezler
- Klasik Türk şiirinde kutsal ve mitolojik hayvanlar
Sacred and mythological animals in classical Turkish poetry
ŞULE NUR ARSLANBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUVAFFAK EFLATUN
- Osmânzâde Tâib Ahmed Dîvânı'nda tabiat unsurları
Elements of nature in the Divan of Osmânzâde Tâib Ahmed
BEYZA ATABAY GÖKÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZMİ ÖZEROL
- Nurullah Genç'in şiirlerinde tabiat
Nature in Nurullah Genc's poetry
FATMA MERVE GURTARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıFırat Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SITKI NAZİK
- Divan şiirinde hayvan motifi
Animal pattern on divan poetry
ÖNDER ERTAP
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıBalıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKKAYA
- Klasik Türk şiirinde nefs
Soul in classical Turkish poem
İLYAS KAYAOKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BURAN
- Mihrî Hatun Divanı sözlüğü (Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)
The glossary of Mihrî Hatun Divan (The concordance and functional glossary)
TUĞBA BIYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE YILDIZ