Evaluation of drought tolerance of Triticum araraticum and Triticum timopheevii: A neglected GGAA genome
Triticum araraticum ve Triticum timopheevii'nin kuraklık toleransının değerlendilmesi: Göz ardı edilen GGAA genomu
- Tez No: 916088
- Danışmanlar: PROF. DR. HAKAN ÖZKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Kuraklık stresi, Buğday, Triticum araraticum, Sürgün uzunluğu, kök uzunluğu, Drought stress, Wheat, Triticum araraticum, Shoot length, Total root length
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Buğday önemli bir tahıl ürünüdür ve üretimi çeşitli biyotik ve abiyotik stres faktörleri, özellikle kuraklıktan etkilenmektedir. İklim değişikliği ve düzensiz yağışlar nedeniyle yeraltı sularının tükenmesi, kuraklık stresinin şiddetini ve yoğunluğunu artırmaktadır. Evcilleştirilmiş buğdaydaki genetik daralma ve kuraklık stresinin artması, buğdayın yabani akrabalarındaki genetik çeşitliliğin değerlendirilmesi ihtiyacını ön plana çıkarmaktadır. Buğdayın yabani gen kaynaklarından birisi olan Triticum araraticum'un potansiyelini araştırmak için hem Çukurova Üniversitesi Tarla Bitkileri Bölümü Moleküler Genetik Laboratuvarında fide aşamasında kuraklık stresi araştırması hem de Araştırma ve Uygulama alanında doğal koşullar altında iki yıllık tarla denemesi yürütülmüştür. Her iki denemede de 90 adet T. araraticum genotipinden oluşan bir panel kullanılırken, kuraklık stresi çalışmasında kontrol olarak 15 adet Triticum dicoccoides genotipi ve 5 adet ticari makarnalık buğday çeşidi de kullanılmıştır. Sonuçlar kuraklık stresinin incelenen tüm özellikleri önemli ölçüde etkilediğini, maksimum etkinin ortalama seminal kök uzunluğu üzerinde (%42.26), ardından sürgün uzunluğu ve toplam kök uzunluğu üzerinde (sırasıyla 40.34 ve 40.32) ve minimum etkisi toplam kök sayısı üzerinde (%9,50) olduğunu göstermiştir.Öte yandan, tarla deneme sonuçları, incelenen tüm agro-morfolojik özellikler için genotipler arasında önemli genetik varyasyonun olduğunu göstermiştir. Ayrıca kuraklık deneme sonuçlarına göre bazı ümit verici T. araraticum genotipleri (TR60, TR14, TR41, TR1, TR45, TR62, TR103, TR96, TR38, TR97, TR55, TR30, TR7) tanımlanmıştır. Elde edilen tüm sonuçlar birlikte değerlendirildiğinde, T. araraticum'un buğdayda kuraklık stresine dayanıklılık açısından önemli bir potansiyele sahip olduğu ve kuraklığa dayanıklı buğday çeşitlerinin geliştirilmesi için buğday ıslah programlarında kullanılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Wheat is an essential cereal crop, and its production is limited by several biotic and abiotic stress factors, specifically drought. Climate change and depletion of groundwater due to erratic rainfalls have increased the severity and intensity of drought stress. Genetic erosion in domesticated wheat and increased drought stress highlight the need to evaluate the potential of wheat wild relatives. Thus, two different approaches, i.e., a PEG-induced drought stress experiment at the seedling stage and a two-year field experiment under rainfed conditions, were conducted in the molecular genetics lab and research and application area of the Field Crops Department of Çukurova University, respectively, to decipher the potential of an overlooked GGAtAt genome of Triticum araraticum. A panel of 90 Triticum araraticum genotypes was used in both experiments 15 Triticum dicoccoides genotypes, and five commercial cultivars of durum wheat were used in the drought stress experiment for comparison. The findings of the seedling stage experiment revealed that drought stress significantly affected all the studied traits, with the maximum effect on mean seminal root length (42.26%), followed by shoot length and total root length (40.34 and 40.32, respectively) and the minimum effect on total root number (9.50%). On the other hand, the results of the field experiment revealed significant variations among genotypes for all the traits under investigation, while the genotypic response for most of the traits was constant in response to the change in environment. The results revealed valuable genetic diversity among the genotypes that can be used in wheat breeding programs. Moreover, based on the results of the seedling stage experiment, some promising T. araraticum genotypes (TR60, TR14, TR41, TR1, TR45, TR62, TR103, TR96, TR38, TR97, TR55, TR30, TR7) were identified and it was observed that T. araraticum showed comparable performance with T. dicoccoides. Therefore, it is concluded that T. araraticum holds significant potential for drought stress tolerance in wheat and should be utilized in wheat breeding programs to develop drought-tolerant wheat cultivars.
Benzer Tezler
- Tarla koşullarında buğday genotiplerinin (triticum aestivum L.)kuraklığa tolerans yönünden karşılaştırılması
Evaluation of wheat (triticum aestivum L.) genotypes for drought tolerance under fi̇eld conditions
SERKAN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET BAŞER
- Bazı buğday (Triticum sp.) çeşit ve hatlarının kuraklığa tolerans yönünden değerlendirilmesi
Evaluation of some wheat (Triticum sp.) varieties and lines for drought tolerance
MUHSİN İBRAHİM AVCI
Doktora
Türkçe
2025
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİME İKİNCİKARAKAYA
- Farklı ploidi seviyelerine sahip Türk buğday çeşitlerinde kuraklık stresi altında fizyolojik ve biyokimyasal parametrelerin incelenmesi
Investigation of physiological and biochemical parameters of Turkish wheat cultivars with different ploidy level under drought stress conditions
FADİME ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyokimyaKastamonu ÜniversitesiGenetik ve Biyomühendislik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET CENGİZ BALOĞLU
- Characterization of membrane phospholipids and proteins of some wheat (Triticum aestivum l.) varieties under salt and drougth stress conditions
Buğday (Triticum aestivum l.) bazı çeşitlerinin tuz ve kuraklık stresi altında hücre zarı fosfolipitlerinin ve proteinlerinin tanımlanması
E.SEMA TORAMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
BiyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERAL YÜCEL
- Yerli ve yabancı bazı kışlık ekmeklik buğday çeşitlerinin erken dönem kuraklık stresine katlanma bakımından değerlendirilmesi
Evaluation of some indigenous and foreign winter bread wheat cultivars for tolerance to early drought stress
MUHARREM URAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatGümüşhane ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGE BAHAR
DOÇ. DR. CEMALETTİN BALTACI