Empirical applications in tourism demand and tourism output growth: The Case of Muğla
Turizm talebinde ve turizm çıktı büyümesinde ampirik uygulamalar: Muğla örneği
- Tez No: 916500
- Danışmanlar: PROF. DR. NİHAL TUNCER TERREGROSSA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 277
Özet
Muğla'nın çevresel varlıkları, zengin kültürel mirası ve hızla gelişen altyapısı, bölgenin turizm potansiyelini artırırken aynı zamanda sürdürülebilirlik ve etkin yönetim ihtiyacını da beraberinde getirmektedir. Turizm ekonomisi ile çevresel, kültürel ve altyapısal faktörler arasındaki dinamik etkileşimleri anlamak ve bu doğrultuda politika yapıcılar ve paydaşlar için bilimsel bir yol haritası sunabilmek çalışmanın temel motivasyonunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada kullanılan panel veri seti, kesitsel birimler olarak Muğla ilindeki 13 ilçeyi, 2014-2021 aralığını yıllık bazda kapsamaktadır. Farklı bölümlerde ileri adımlı havuzlanmış EKK, Arellano-Bover/Blundell-Bond sistem GMT, çok değişkenli analiz gibi yöntemler kullanılmaktadır. Tezde çevresel, kültürel ve altyapısal varlıkların öneminin sınanması hedeflenmektedir. Bunun için destinasyonların çevresel karakteristiğiyle doğrudan ilişkili olan turizm ekonomisinin teorik çerçevesi kullanılmaktadır. Çalışma odak bölge olarak Muğla ilini almaktadır. Öyle ki iktisadi, çevresel, kültürel ve altyapısal 24 bağımsız değişkenlik bir veri setiyle paket programların algoritmalarından faydalanılarak turizm talebinin optimal tahminleyicileri tespit edilmektedir. Tezin bu bölümü, literatürdeki önceki çalışmalardan benzersiz içeriği, verileri ve metodolojisiyle ayrılmaktadır. Literatürdeki çalışmaların çoğu modele ekonomik dinamikleri dahil etmiş ancak çevresel, kültürel, tarihsel ve altyapısal değişkenler gibi ekonomik olmayan faktörleri modele dahil etmemiştir (bkz. Brida & Risso, 2009; Gonzalez & Moral, 1995; Liu vd., 2021). Metodolojiye gelince, ampirik çalışmanın makul bir teorik temele dayanması bulguların güvenilirliği açısından çok önemlidir. Sonuçlar, çevresel değişkenler arasında 'mavi bayraklı plajların', ormanla kaplı alanın (km2) ve bir çevresel sürdürülebilirlik temsili değişkeni olan arıtılan su miktarının (m3) turizm talebi üzerindeki etkisinin oldukça fazla olduğunu göstermektedir. Turistler daha yeşil destinasyonları daha çok talep ediyor. Ayrıca altyapısal değişkenlerin (özellikle ulaşım) turizm talebini etkilediği görülmektedir. Çakıl ve asfalt yol uzunluğu ile havalimanı skoru bağımsız değişkenlerinin taleple ilişkisi oldukça anlamlıdır, ayrıca katsayısı yüksektir. Asıl şaşırtıcı olan, Yunanistan'ı ziyaret eden yabancı turist sayısı ile Muğla'yı ziyaret eden arasında pozitif ilişki bulunmaktadır. Yunan adaları ve Muğla tamamlayıcı mal konumundadır. Ampirik bulgular ikisinden birine giden turistin diğerini de (muhtemelen denizyolu ile) ziyaret ettiği tezini doğrulamaktadır. Bir diğer en önemli determinant ise konaklama işletmelerinin oda kapasitesidir, diğer değişkenlere göre daha yüksek bir katsayıya sahiptir. Say'ın (1803)“arz kendi talebini yaratır”tezini doğrular nitelikte bir bulgudur. Ancak ekonometrik sonuçlardan çıkan ilgi çekici ve negatif bir çıkarım ise tarihsel varlıkların turizm talebi üzerinde yoğun bir etkiye sahip olmamasıdır. UNESCO miras listesinde birden çok yeri bulunan bir il olan, tarih öncesinden bugüne dek farklı kültürel miraslara sahip birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış olan bir destinasyonda turistlerin talebini kültürel mirasın etkilememesi politika yapıcılar ve paydaşlar için endişe verici olmalıdır. Öyle ki, yöresel giyim, yemekler ve danslarımızla ilgili unsurların turistik işletmelerin hizmet desenlerinde belli oranlarda zorunlu olması bir yandan kültürel mirasımızı aktarmamıza, diğer yandan ise lokal yerleşiklerin turizm faaliyetlerinden daha çok iktisadi kazanç sağlamasını sağlar. Ayrıca sahip olunan kültürel ve tarihi mirasın reklam ve pazarlama faaliyetleri daha sistematik yürütülürse, turistler destinasyonda daha uzun zaman geçirebilir, haliyle daha çok harcama yaparlar. Tezin bir başka araştırma sorusu ise Muğla'nın çevresel, kültürel ve altyapısal varlıklarının bilimsel yöntemlerle kantatif metriklere dönüştürülüp dönüştürülemeyeceğidir. Literatürde yer alan çalışmalarda (bkz. Saltelli, 2002; Saltelli et al., 2004; Saltelli, 2007; Saltelli et al., 2008; Saisana M. & Tarantola, 2002; Saisana et al., 2005; Sharpe, 2004; OECD, 2008) istatistiksel ve cebirsel yöntemlerle Muğla'nın ilçelerine her yıl için 3 farklı endeks değeri atfedilebileceği fark edilmiştir. Kompozit indikatörlerin avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Bir yandan endeksler karar vericilere yardımcı olmak için karmaşık, çok boyutlu gerçeklikleri özetleyebilir. Diğer taraftan Aşırı basitleştirilmiş politika sonuçlarına neden olabilir. Sırasıyla çok değişkenli analiz, normalizasyon, ağırlıklandırma, toplama ampirik süreçleri uygulanarak endeks değerleri bölünür. Sonuçlar çok şaşırtıcı değildir. Marmaris, Datça ve Ula'nın doğal çevresel endeks skorları diğer ilçelerden daha yüksektir. 3 ilçenin bir ortak özelliği vardır. 3 ilçenin de hem kara yüzölçümünün, hem de deniz karasularının büyük bir bölümü 'özel çevre koruma' bölgesi içerisinde kalmaktadır. Bodrum'dan sonra en çok turist çeken ve gayrimenkul birim (m2) fiyatlarına bakımından en yüksek ilçeler çevresel skoru yüksek olanlardır. Nedensellik ilişkisi bu çalışmanın konusu değil ancak şüphesiz bölgenin çevresel kalitesini korumak, betonlaşmanın önüne geçerek şehir estetiğini korumaktadır. Kültürel endekse bakıldığında Bodrum ve Fethiye'nin diğer ilçelerden çok daha yüksek skora sahip olduğu görülmektedir. Karya tarih öncesi uygarlığının en büyük kentinin Bodrum olması, ören yeri ve tarihi alanlardan zengin olması, Bodrum Kalesinin UNESCO miras listesinde yer alması, Halikarnas Mozolesi'nin varlığı, birçok yöresel yiyecek festivalinin Bodrum'da gerçekleşmesi çıkan sonucun normal olduğunu göstermektedir. Diğer taraftan Likya uygarlığının dini ve idari merkezleri olan ve UNESCO'nun kalıcı listesinde bulunan Letoon ve Xanthos antik kentlerinin varlığı, dünyanın en ünlü antik rotalarından biri olan Likya Yolu'nun varlığı Fethiye'nin kültürel skorunun yüksek olmasına sebep olmaktadır. Endeks skorların oluşturulmasındaki temel amaç, Solow-Swan neo-klasik büyüme modelinde geleneksel girdiler olan sermaye ve emeğin yanında birer büyüme faktörü olup olamayacağını sınamaktır. Dinamik panel veri yaklaşımı kullanılmaktadır. Bu entegre yaklaşım, turizm ekonomisini daha geniş kalkınma ve çevresel hedeflerle birleştirerek büyüme dinamikleri hakkında çok boyutlu bir bakış açısı sunar. Oluşturulan endeks değişkenler büyüme modeline sırasıyla eklendiğinde, çevresel endeksin de turizm çıktı büyümesindeki değişim üzerinde açıklayıcı güce sahip olduğu görülmektedir. Öyle ki diğer emek ve sermaye girdilerinden daha yüksek katsayıya sahiptir. Kültürel ve altyapı endeks değişkenlerinin çevresel endeksin aksine ekonometrik olarak anlamsız olduğu görülmektedir. Muğla'nın turizm tipolojisinin 'deniz-kum-güneş' turizminden öteye gidemediğine dair önemli bir bulgudur. Halbuki önemli tarih öncesi krallıklara ev sahipliği yapan, UNESCO miras listesinde birden çok destinasyonu bulunan bir bölgenin kültürel ve tarihi varlıklarının istatistiksel olarak anlamsız olması merkezi planlayıcıları düşündürmesi gereken bir konudur. Kültürel mirasın korunması için daha fazla fon ayrılmalı, yerel temalı etkinlikler teşvik edilmeli, farklı bölgelerdeki belirgin kültürel uygulamalar sergilenerek bölgesel çeşitlilik vurgulanmalı ve kültürel alanların sanal turları gibi kültürel varlıkları sergileyen etkileşimli web siteleri ve uygulamalar oluşturularak dijital platformlardan yararlanılmalıdır. Bir diğer endeks değişken olan altyapı endeksin ekonometrik olarak anlamlı olmadığı görülmektedir. Bir turizm destinasyonunun, altyapı ve üstyapının olmadığı durumda talep görmesi rasyonel değildir. Altyapı, pratikte turizm çıktısı için oldukça önemli bir değişkendir. Ancak, altyapı endeksi kümülatif olarak artmaya devam etmektedir, yıllar içinde turist sayısında dalgalanmalar gözlemlenmektedir. O yüzden, regresyonda bir girdi olarak altyapı endeksinin çıktı büyümesinin izole bir belirleyicisi olmaması şaşırtıcı değildir. Sürekli-zaman ekonomisinde çıktı büyümesinin zamana göre diferansiyelini alarak doğrusallaştırıldığı ve büyümenin girdilere dağıtıldığı 'büyüme muhasebesi' metodunda dinamik panel tahmincinin kullanılmasının örtüşme derecesi bakımından statik modellerden daha uygun olduğu görülmektedir. Turizm çıktısının dinamik karakteristiği ve 'bir yıl gecikmeli konaklama sayısının' önemli bir bağımsız değişken olduğu ekonometrik olarak doğrulanmaktadır. Bir diğer söylemle sonuçlar, Muğla'yı ziyaret eden turistlerin bir sonraki yıl tekrar geldikleri ve/veya pozitif 'ağızdan ağıza yayılma' etkisi hipotezlerini doğrular niteliktedir. Diğer zorunlu girdiler olan sermaye (oda kapasitesi) ve emek (konaklama sektöründe sigortalı çalışan sayısı) de ekonometrik olarak her üç modelde de anlamlıdır. Başka bir ampirik sonuç, turizm çıktısında 'ölçeğe göre artan getirilerin' varlığıdır. En yüksek katsayıya sahip bağımsız değişken olan çevresel endeks artırılabilirse, oransal olarak çıktıdaki artış girdideki artıştan daha büyük olacaktır.
Özet (Çeviri)
Muğla's environmental assets, rich cultural heritage and rapidly developing infrastructure increase the region's tourism potential while also bringing with it the need for sustainability and effective management. The main motivation of the study is to understand the dynamic interactions between tourism economy and environmental, cultural and infrastructural factors and to provide a scientific roadmap for policy makers and stakeholders in this direction. The panel data set used in this study covers 13 districts in Muğla province as cross-sectional units and the period 2014-2021 on an annual basis. Methods such as forward-stepwise pooled OLS, Arellano-Bover/Blundell-Bond system GMM, and multivariate analysis are used in different sections. The thesis aims to test the importance of environmental, cultural and infrastructural assets. For this purpose, the theoretical framework of tourism economy, which is directly related to the environmental characteristics of destinations, is utilized. The study's focal point is Muğla province. In fact, with a dataset of 24 independent variables, economic, environmental, cultural and infrastructural, the optimal predictors of tourism demand are determined by using the algorithms of package programs. This part of the thesis stands out from previous studies in the literature with its unique content, data and methodology. Most of the studies in the literature have included economic dynamics in the model but have not included non-economic factors such as environmental, cultural, historical and infrastructural variables (see Brida & Risso, 2009; Gonzalez & Moral, 1995; Liu et al., 2021). Regarding the methodology, it is very important for the reliability of the findings that the empirical study is based on a reasonable theoretical basis. The results show that among the environmental variables, the number of 'blue flag beaches', the area covered by forest (km2) and the amount of treated water (m3), a proxy variable for environmental sustainability, have a significant effect on tourism demand. Tourists demand greener destinations more. It is also seen that infrastructural variables (especially transportation) affect tourism demand. The relationship between the independent variables of gravel and asphalt road length and airport score and demand is quite significant, and their coefficients are also high. What is really surprising is that there is a positive relationship between the number of foreign tourists visiting Greece and those visiting Muğla. The Greek islands and Muğla are complementary goods. Empirical findings confirm the thesis that tourists visiting one of the two also visit the other (probably via seaway). Another most important determinant is the room capacity of accommodation establishments, which has a higher coefficient than the other variables. This is a finding that confirms Say's (1803) thesis that“supply creates its own demand”. However, an interesting and negative inference from the econometric results is that historical assets do not have a significant effect on tourism demand. It should be alarming for policy makers and stakeholders that cultural heritage does not affect tourist demand in a destination that has hosted many civilizations with different cultural heritages from prehistory to the present, a province with more than one place on the UNESCO heritage list. In fact, the elements related to our local clothing, food and dances must be mandatory in certain proportions in the service patterns of touristic establishments. On the one hand, it allows us to transfer our cultural heritage, and on the other hand, it allows local residents to gain more economic profit from tourism activities. In addition, if the advertising and marketing activities of the cultural and historical heritage are carried out more systematically, tourists can spend longer in the destination and therefore spend more. Another research question of the thesis is whether the environmental, cultural and infrastructural assets of Muğla can be converted into quantitative metrics with scientific methods. In the studies in the literature (see Saltelli, 2002; Saltelli et al., 2004; Saltelli, 2007; Saltelli et al., 2008; Saisana M. & Tarantola, 2002; Saisana et al., 2005; Sharpe, 2004; OECD, 2008), it has been noticed that 3 different index values can be attributed to the districts of Muğla for each year with statistical and algebraic methods. Composite indicators have advantages and disadvantages. On the one hand, indices can summarize complex, multidimensional realities to help decision makers. On the other hand, they can lead to oversimplified policy results. Index values are divided by applying empirical processes of multivariate analysis, normalization, weighting, and aggregation, respectively. The results are not very surprising. The natural environmental index scores of Marmaris, Datça and Ula are higher than the other districts. The 3 districts have one common feature. Both the land surface area and a large part of the sea waters of all 3 districts are within the 'special environmental protection' zone. The districts that attract the most tourists and have the highest real estate unit (m2) prices after Bodrum are the ones with high environmental scores. The causality relationship is not the subject of this study, but undoubtedly protecting the environmental quality of the region, preventing concreting and protecting the aesthetics of the city. When we look at the cultural index, it is seen that Bodrum and Fethiye have much higher scores than the other districts. The fact that Bodrum was the largest city of the Carian prehistoric civilization, that it is rich in archaeological sites and historical areas, that Bodrum Castle is on the UNESCO heritage list, that Halicarnassus Mausoleum exists, and that many local food festivals take place in Bodrum show that the result is normal. On the other hand, the existence of the ancient cities of Letoon and Xanthos, which were the religious and administrative centers of the Lycian civilization and are on the permanent list of UNESCO and the existence of the Lycian Way, one of the most famous ancient routes in the world, cause Fethiye to have a high cultural score. The primary goal of developing the index scores is to determine whether the Solow-Swan neo-classical growth model can incorporate growth factors other than the conventional inputs of labor and capital. It employs a dynamic panel data method. This integrated strategy offers a multifaceted view of growth dynamics by fusing the tourism economy with more general development and environmental and cultural objectives. When the index variables are added to the growth model in order, it is seen that the environmental index has explanatory power on the change in tourism output growth. In fact, it has a higher coefficient than other labor and capital inputs. It is seen that the cultural and infrastructure index variables are econometrically insignificant, unlike the environmental index. It is an important finding that Muğla's tourism typology cannot go beyond 'sea-sand-sun' tourism. However, the fact that the cultural and historical assets of a region that hosted important prehistoric kingdoms and has more than one destination on the UNESCO heritage list cannot be considered as tourism input econometrically is an issue that should make central planners think. More funds should be allocated for the protection of cultural heritage, local themed events should be encouraged, regional diversity should be emphasized by exhibiting distinct cultural practices in different regions, and digital platforms should be used by creating interactive websites and applications that exhibit cultural assets such as virtual tours of cultural areas. Another index variable, the infrastructure index, is seen to be econometrically insignificant. It is not rational for a tourism destination to be in demand when there is no infrastructure and superstructure. Infrastructure is a very important variable for tourism output in practice. However, the infrastructure index continues to increase cumulatively, and fluctuations in the number of tourists are observed over the years. Therefore, it is not surprising that the infrastructure index, as an input in the regression, is not an isolated determinant of output growth. In the continuous-time economy, it is seen that the use of dynamic panel estimator is more appropriate than static models in terms of goodness-of-fit in the 'growth accounting' method, where output growth is linearized by taking its differential with respect to time and growth is distributed to inputs. The dynamic characteristic of tourism output and econometrically significance of 'number of overnight stays lagged by one year' as an independent variable are approved. In other words, the results confirm the hypotheses that tourists visiting Muğla come back the next year and/or have a positive 'word of mouth' effect. Other mandatory inputs, capital (room capacity) and labor (number of insured employees in the accommodation sector), are also significant econometrically in all three models. Another empirical outcome is the existence of 'increasing returns to scale' in tourism output. If the environmental index, which is the independent variable with the highest coefficient, can be increased, the increase in output will be proportionally greater than that in input.
Benzer Tezler
- Döviz kurunu belirleyen faktörler ve kur riski
Determination of foreign exchange rates and foreign exchange risk
MEHMET COŞKUN ÖZAVNİK
- Konaklama işletmelerinde proaktif kriz yönetiminin algılanan çevresel belirsizliğe etkisi: Nevşehir ili örneği
The impact of proactive crisis management on perceived environmental uncertainty in accomodation establishment: The sample of Nevşehi̇r
FATMA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TurizmNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AZİZ GÖKHAN ÖZKOÇ
- Turizm yatırım projelerinde kullanılan talep analizi yaklaşımları ve öneriler
Demand analysıs and forecasting approaches in feasibility studies of tourism investments: Proposals for empirical studies
AYŞE YEŞİM TEMİZ
- Turistlerin destinasyon seçimini etkileyen arz ve talep yönlü faktörler: Arap turistlerin Trabzon ilini ziyaret etmesi üzerine analitik ve ampirik bir uygulama
Supply and demand factors affecting the destination selection of tourists: An analytical and empirical application on the visitation of Arab tourists to Trabzon provience
AYDAN YAVUZ ÖZTÜRK