Sıcak-kuru iklim bölgelerinde iklime duyarlı tasarım için enerji verimli model önerisi: Diyarbakır Suriçi kentsel yenileme projesi
An energy-efficient model proposal for climate-responsive design in hot-dry climate regions: the urban renewal project of Diyarbakır Suriçi
- Tez No: 916678
- Danışmanlar: PROF. İDİL AYÇAM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 334
Özet
Küreselleşmeyle birlikte, ulaşım teknolojilerinin yaygınlaşması sonucunda kültürel etkileşim artırmıştır. Bu durum, geleneksel coğrafi sınırların genişlemesine ve mimarinin dönüşmesine yol açmıştır. Modern inşaat teknolojilerinin yayılması, iklim bölgeleri arasındaki sınır farklılıklarını bulanıklaştırmıştır. Bunun sonucunda, prototipleşen bina tasarımları farklı iklim bölgelerinde de inşa edilmiş ve iklim kavramı göz ardı edilmiştir. İklim değişikliği sorunu, bu yersiz ve kimliksiz yapıların olumsuz etkilerini daha da belirgin hale getirmiştir. Tüm bu gelişmeler, geçmişte önemli bir tasarım girdisi olan iklime duyarlı tasarım prensiplerinin uygulanmasını, yerel mimari kimliklerin korunmasını ve sürdürülebilir yapılaşma prensiplerinin 21. yüzyılda etkisini daha da artırmasını sağlamıştır. Çalışma kapsamında, Diyarbakır Tarihi Suriçi kent dokusunda yer alan Alipaşa-Lalebey Mahallesi'nde uygulanmış olan Kentsel Yenileme Projesi ele alınmıştır. Bu çalışma, Diyarbakır Tarihi Suriçi kent dokusuna yönelik iklime duyarlı tasarım stratejilerinin enerji verimliliği üzerindeki etkilerini değerlendirmiş ve 2017 sonrası uygulanan Kentsel Yenileme Projeleri'nin bu verimlilik üzerindeki yansımalarını nicel verilerle ortaya koymuştur. Çalışmada Alipaşa-Lalebey Mahallesi'ne ait Koruma Amaçlı İmar Planı (KAİP) ve Kentsel Yenileme Projeleri Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) tabanlı ArcMap programında dijitalleştirilmiş ve morfolojik değişiklikler sayısallaştırılmıştır. DesignBuilder simülasyon programı ile yapısal ve sokak dokusu ölçeğinde farklı senaryolar oluşturularak Kentsel Yenileme Projeleri'nin enerji verimliliği üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışma sonucunda, tarihi dokularda yeniden inşa çalışmalarında iklime duyarlı tasarım stratejilerinin entegrasyonunun gerekliliği ortaya konmuş ve Diyarbakır Tarihi Suriçi ile benzer özelliklere sahip sıcak-kuru iklim bölgelerindeki tarihi kent dokuları için enerji verimliliğini artıran tasarım önerileri sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
With the advent of globalization, the widespread development of transportation technologies has intensified cultural interactions. This phenomenon has contributed to the expansion of traditional geographical boundaries and has led to the transformation of architectural practices. The proliferation of modern construction technologies has further blurred the distinctions between climatic zones, reshaping architectural responses to environmental and cultural context As a result, prototypical building designs have been constructed across different climatic regions, disregarding the concept of climate. The issue of climate change has further highlighted the negative impacts of these misplaced and identity-less structures. All these developments have contributed to the renewed application of climate-responsive design principles, which were once a crucial input in design, along with the preservation of local architectural identities and the growing influence of sustainable building principles in the 21st century. The study focuses on an urban renewal project implemented in the Alipaşa-Lalebey Neighborhood within the historical urban fabric of Diyarbakır's Suriçi district. This research evaluates the impact of climate-responsive design strategies on energy efficiency in the historical Suriçi urban fabric of Diyarbakır and quantitatively demonstrates the implications of post-2017 urban renewal projects on this efficiency. In this study, the Conservation Development Plan and Urban Renewal Projects of the Alipaşa-Lalebey Neighborhood were digitized using the Geographic Information System (GIS)-based ArcMap software, and morphological changes were quantified. Through the DesignBuilder simulation program, various scenarios were developed at the building and street texture scales to analyze the impact of Urban Renewal Projects on energy efficiency. As a result, the necessity of integrating climate-responsive design strategies in reconstruction efforts within historical fabrics was highlighted. The study offers design recommendations to enhance energy efficiency in historical urban fabrics located in hot and dry climate regions, similar to Diyarbakır's historical Suriçi.
Benzer Tezler
- An assessment of energy efficient and climate sensitive urban design principles: Design proposals for residential city blocks in temperate arid and hot humid regions
Enerji verimli ve iklime duyarlı tasarım ilkelerinin değerlendirilmesi: ılıman kuru ve sıcak nemli iklim bölgelerindeki konut adaları için tasarım seçenekleri
DAMLA KARAGÖZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN BALABAN
PROF. DR. MEHMET ADNAN BARLAS
- Sıcak-kuru iklim bölgelerinde enerji korunumu-yerleşme dokusu-form etkileşimi: Geleneksel Diyarbakır evleri örneği
Energy conservation-settlement pattern–form interaction in hot-arid climate zone: Traditional Diyarbakır houses
İDİL ERDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL KOÇLAR ORAL
- Towards climate-responsive buildings: A contemporary & vernacular design integration in hot and dry regions
İklime duyarlı binalara doğru: Sıcak ve kuru bölgelerde çağdaş ve yerel bir tasarım entegrasyonu
OTHMAN AL-MASHHADANI
Doktora
İngilizce
2025
Mimarlıkİstanbul Okan ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DEMET IRKLI ERYILDIZ
PROF. DR. EMİH HALİL ERYILDIZ
- Sıcak ve kuru bölgelerde geleneksel yerleşim dokularının iklimsel adaptasyonu ve geçmişten öğrenme: İran ve Türkiye örnekleri
Climatic adaptation of traditional settlements in hot and dry regions and learning from the past: Case studies from Iran and Turkey
NIKTA AZARI MEHR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET RIFAT AKBULUT
- Avrupa Birliği bina enerji performansı direktifinin Türkiye'deki mevcut otel binaları için uyarlanmasına yönelik bir yaklaşım
An approach for adaptation of European Union energy performance of buildings directive for existing hotel building in Turkey
MERVE ATMACA
Doktora
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ZERRİN YILMAZ