İnsan faktörü vijilans çalışması: Sağlık çalışanlarında nöbetin bilişsel performansa etkisi
Human factors vigilance study: The effect of shifts on cognitive performance in healthcare professionals
- Tez No: 917024
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇAĞDAŞ GÜDÜCÜ, PROF. DR. ADİLE ÖZGÖREN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyofizik, Psikoloji, Biophysics, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyofizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyofizik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Gün geçtikçe gelişen teknoloji ve artan sürekli hizmet ihtiyacı vardiya ve nöbet usulü çalışma tiplerini kaçınılmaz hale getirmiştir. Çalışma belleği, dikkat, bilgi işleme hızı gibi birçok bilişsel işlev çeşitli görevlerin yerine getirilmesinde hayati bir rol oynar. Bu nedenle, herhangi bir nedenden dolayı kalıcı olmayan bilişsel ve zihinsel performans düşüklüğü veya kaybı, özellikle doğru ve anında müdahale gerektiren durumlarda, istenmeyen sorunlara neden olabilir. Bu bağlamda, bir bireyin vardiyalı çalışma sırasındaki uyanıklığının tahmini, uyanıklık açısından güvenli çalışma programlarının tasarlanması, müdahalelerin geliştirilmesi ve vardiyalı çalışmanın kişiselleştirilmiş yönetimi açısından kritik öneme sahiptir. Bu çalışmanın amacı gece vardiyasının bilişsel fonksiyonlar üzerindeki etkilerinin davranışsal ve hemodinamik beyin yanıtları açısından değerlendirilmesidir. Sağlıklı, 18-45 yaş grubu arası (Ort. yaş: 28,71 ± 2,71 yıl) 14 katılımcı (6 kadın) çalışmaya dahil edilmiştir. Katılımcılara gece vardiyası öncesi ve sonrasında bilişsel fonksiyonların ölçülmesi için Psikomotor Vijilans testi, Timewall Testi, Berg Kart Eşleme Testi ve Simon Testi uygulanmış ve bilişsel test uygulamaları sırasında katılımcıların beyin hemodinamik yanıtlarını ölçmek için fonksiyonel yakın kızılaltı spektroskopisi (fNIRS) kaydı alınmıştır. Araştırmamızın sonuçlarına göre bilişsel test performanslarında vardiya etkisi sadece Psikomotor Vijilans testinin 500 ms üzerinde olan ve uyku atağı olarak değerlendirilen alt boyutunda (p = 0,020) ve Berg Kart Eşleme Testindeki tamamlanan kategori sayısında olduğu (p = 0,033) görülmüştür. Gece vardiyası öncesi ve sonrasında uygulanan bilişsel testler sırasında katılımcıların beyin hemodinamik yanıtları arasında anlamlı fark gözlenmemiştir. Elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde özellikle bilişsel performansı ölçen testlerdeki sürenin ve tüm beyin hemodinamik kayıtlarının alınmasının önemi ortaya çıkmaktadır.
Özet (Çeviri)
Due to developing technology and increasing service demand, shift work and night duties has become inevitable employment practices. Cognitive functions such as working memory, attention, information processing speed play a vital role in performing many tasks; therefore, even a temporary failure in cognitive and mental performance can lead to serious consequences for humans, especially when accurate and immediate intervention is required. In this context, estimation of an individual's alertness during shift work is critical for designing vigilant work programs, developing interventions, and personalized management of shift work. The aim of this study is to investigate the effects of night shift on cognitive functions in terms of both behavioral and hemodynamic brain responses. Fourteen healthy participants (6 women) between the ages of 18-45 (mean age: 28.71 ± 2.71 years) were included in the study. Psychomotor Vigilance test, Timewall Test, Berg Card Sorting Test and Simon Test were administered to the participants to measure cognitive functions before and after the night shift, and functional near infrared spectroscopy (fNIRS) recordings was taken to measure the brain hemodynamic responses of the participants during the cognitive tests application. According to the results of our research, the shift effect on cognitive test performances was seen only in the sub-dimension of the Psychomotor Vigilance test, which is over 500 ms and is considered as a sleep attack (p = 0.020) and in the number of categories completed. No significant difference was observed between the brain hemodynamic responses of the participants before and after the night shift during the cognitive tests. When the results obtained are evaluated, the importance of the duration of the tests measuring cognitive performance and hemodynamic recordings from whole brain becomes evident.
Benzer Tezler
- Paramedik olmak için gerekli antropometrik şartların, mesleğin gerektirdiği fiziksel yeterliliği belirlemedeki etkisi
The effect of anthropometric conditions required to become a paramedic on determining the physical competence required by the profession
TAYFUN AYGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
AnatomiKaradeniz Teknik ÜniversitesiAnatomi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ FARUK ÖZYAŞAR
- İnsan faktörü analizi ve sınıflandırma sistemi (HFACS) ve kara havacılık kazalarına uygulanabilirliği
Human factor analyzing and classification system and applicability to army aviation accidents
ERTAN BABER
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
KazalarGazi ÜniversitesiKazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATİLLA KOCA
- Örgüt kültürü ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi; İstanbul Ticaret Üniversitesi personeli örneği
Investigation of the relationship between organizational culture and organizational commitment; Case of İstanbul Commerce University
EDA TÜRKKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
İşletmeİstanbul Ticaret Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT YALÇINTAŞ
- İşyeri rekreasyonunun çalışan verimliliğine etkisi
The effect of employee recreation on employee productivity
ANIL ONUR MERCANOĞLU
Doktora
Türkçe
2019
SporAnadolu ÜniversitesiSpor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEREM YILDIRIM ŞİMŞEK
- 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun davranışsal iktisat perspektifinden değerlendirilmesi
Evaluation of the Corporate Tax Code no. 5520 from the perspective of behavioral economics
ÖMER YAŞAR DELİBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERİMAH YUSUFİ