Geri Dön

İşyeri sağlık hizmetleri içerisinde, ağız diş sağlığı hizmetlerinin, bugünkü durumu, aksaklıklar ve yeniden yapılanması

Oral health status in occupation health and reorganization

  1. Tez No: 91719
  2. Yazar: ÖMER HALUK ELÇİOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. H. HİLMİ SABUNCU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Halk Sağlığı, Public Health
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2000
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 92

Özet

ÖZET Bu çalışmada, araştırma kapsamına alınan 308 işçiden, 61 'i (% 19,8) Ağaç kaplama fabrikasında, 51 'i (% 16,6) İnşaat işletmesinde, 91 'i (% 29,5) Demir çelik fabrikasında, 69'u (% 22,4) Sunta fabrikasında ve 36'sı (% 11,7) ise Suntalam fabrikasında çalışmaktadır. 308 işçinin 98'ü çürük bildirmemiş, diğer çürük diş belirtenlerin çürük sayısı ise yoğunlukla (% 60,8) 1-10 çürük civarında olmuştur. Eksik diş sayısı sorulduğunda ise 25“yok”cevabı alınmış, yanıtların çoğunun (% 77) 1-12 eksik ifade ettiği görülmüştür. Diş eti hastalığı ile ilgili soruda ise 238 işçi“yok”cevabı vermiş, 10'u bilmiyorum derken diğerleri farklı dişeti hastalıkları belirtmişlerdir. İşçilerin kendi Ağız Diş sağlığı ile ilgili durumları konusunda fazla bilgili olmadıkları, Aynı şekilde işçilerin Ağız Diş sağlığını korumak için gerekli araçları yeterince kullanmadıkları görülmüştür. İşçilerin SSK'da gördükleri Ağız Diş sağlığı hizmetleri sorulduğunda, işçilerin 128'inin (%41,6) SSKya hiç gitmediği, gidenlerin de 165'inin (% 53,6) Diş çektirdiği, sadece 15'inin (% 4,9) tedavi gördüğü belirtilmiştir. Görülen tedavinin içeriği de belli değildir. İşçilere SSK'da gördükleri diş tedavisinin yeterliliği sorulduğunda, yeterli diyenlerin sayısı 65 (% 21,1), Yetersiz diyenlerin sayısı ise 130 (% 42,2) dir. 113 işçi (% 36,7) SSK diş tedavileri konusunda bilgim yok cevabı vermiştir. Ağız Diş sağlığı problemlerini gidermek için çoğunlukla SSK Ağız Diş sağlığı birimlerine gittiklerini bildiren işçiler, bu birimlerde verilen hizmetin genellikle diş çekimi şeklinde olduğunu, birimlerin kalabalık ve verilen hizmetin yetersiz olduğunu, birimlerin işyerine uzak olduğunu belirtmişlerdir. Kırsal grup işçilerinin, kentsel grup işçilerine nazaran çürük ve eksik dişlerinin fazla olduğu, doldurulmuş dişlerinin ise daha az olduğu görülmüştür. Eksik diş sayısının kırsal alanda anlamlı biçimde yüksek olması, DMF-T ve DMF- S indekslerini de kırsal alan yönünde yükseltmiştir. Diğer taraftan Gingival ve plak indeksler Kentsel alan işçisinde daha yüksek görünmektedir. 308 işçiye ait indeks ortalamaları, Çürük diş sayısı ortalaması 2,74 ± 2,52 ; Eksik diş sayısı ortalaması 6,70 + 7,15 ; Dolgulu diş sayısı ortalaması 1,04 ± 2,35 ; Çürük diş yüzeyi sayısı ortalaması 5,35 ± 6,61 ; Eksik diş yüzeyi sayısı ortalaması 31,06 ± 32,87 ; Dolgulu diş yüzeyi sayısı ortalaması 4,43 ± 10,68 ; DMF-T indeks 76ortalaması 10,44 ± 8,05 ; DMF-S indeks ortalaması 40,71 ± 34,69 ; Gingival indeks ortalaması 2,21 ± 1,19 ; Plak indeks ortalaması 2,78 ± 1,21 bulunmuştur. Ağız Diş sağlığı indekslerine bakıldığında işçilerin indeksleri ile Türk popülasyonundaki aynı yaş grubu insanlar arasında anlamlı bir fark olmadığı gözlenmiştir. indeksler üzerine etki edebileceği düşünülen işçi özellikleri incelendiğinde, indekslerle, alınan bağımsız parametreler arasında yüksek ilişki gösteren bir parametreye rastlanmamıştır. Ülkemizde iş yerlerinde, ağız diş sağlığının korunması programı, henüz düşünülmemiş bir konudur. Ağız Diş sağlığı koruyucu programının, genel sağlığın korunması için örnek bir model oluşturması açısından ve iş verenin uygulamadan yararlanmasını ortaya koyan çok önemli rolü vardır. Uygulamanın işçi tarafından benimsenmesi, ölçülebilir parametrelerin olması ve kolaylıkla ölçülebilmesi, sonuçları itibariyle işverenin karına sonuçlanması, iş yerlerinde uygulanan sağlık koruyucu programlarının ne denli etkin ve yararlı olduğunu bize göstermektedir. Bu tür bir programın en önemli sonuç parametrelerinden biri diş hastalıkları dolaysıyla kaybedilen“iş günlerindeki azalmadır. ”Absanteizm“ olarak isimlendirilen bu değerlerdeki azalmalar, ağız diş sağlığı programları konusunda işvereni teşvik eden en önemli unsurdur. Bu gösterge, ağız diş sağlığı koruma programlarını, diğer sağlık koruma programlarının uygulanmasında öncü ve üstün kılmaktadır. Ülkemizde işçinin sosyal güvence kurumu olan SSK'da ağız diş sağlığı hizmetleri kesinlikle yetersizdir. Diş tedavi merkezleri, işçiden elde edilen verilere bakıldığında ”diş çekim merkezleri“ haline dönüşmüştür. Bu merkezler nitelik ve nicelik açısından yeterli değildirler. Gelişmiş ülkelerde ağız diş sağlığı programları iş yerleri içerisinde planlanmış ve uygulanmıştır. Fakat, bizim ülkemizde işyeri sağlık birimi içerisinde uygulanan yanlış politikalar nedeniyle, diğer sağlık problemleri henüz halledilmemişken, böyle bir programın uygulanması mümkün görülmemektedir, işyeri sağlık biriminde etkin bir koruyucu ağız diş sağlığı programı uygulanamamasının ana nedenlerini söyle sıralayabiliriz: 1. işyeri sağlık biriminde, işyeri hekimi gibi bir işyeri diş hekimi istihdamı, sosyal ve ekonomik nedenlerle mümkün görülmemektedir, iş yerinde çalışan işyeri hekimleri, tedavi edici hizmetlere yönlendirildikleri için koruyucu sağlık 77hizmetlerine eğilememektedirler. Koruyucu Ağız Diş sağlığı hizmetlerinin, bu konuda bilgilendirilmiş bir işyeri hekimi tarafından uygulanabileceği fikri bu nedenle çok zor görünmektedir, iş yeri hekiminin böyle bir program uygulama şansı ve zamanı yoktur. Çünkü işçi başına ayda 15 dakika görev yapmaktadır. 2. İş yeri sağlık biriminde, ağız diş sağlığı konusunda hem koruyucu hem de tedavi edici hizmetleri verebilecek bir ünite oluşturmak oldukça pahalıdır. (Fakat bu durum, programın uygulanmasında şöyle bir avantaj sağlayabilecektir : işveren, böylesine pahalı bir birim oluşturmak yerine, daha ucuz, sonuçları itibarı ile daha etkin olan koruyucu ağız diş sağlığı hizmetlerini tercih edecektir.) 3. Ülkemiz endüstrisinde, birçok işveren sağlığın korunması konusunda yeterli bilince sahip değildir. Hele işçisinin ağız diş sağlığının korunması konusu, şu anda akıllarının ucundan bile geçmemektedir. 4. Ülkemiz endüstrisinde çalışan işçinin, iş görmez hale gelmeden sağlığını koruma bilincine ulaşmadığı da ayrı gerçektir. Bu bilince varsa bile kendi sağlığını koruma konusunda etkin olabileceği söylenemez. Diğer taraftan ağız diş hastalıkları ise fazla iş görmezlik oluşturan hastalıklardan değildir, işçideki genel eğilim, diş sağlığı bozulduğunda ağrı kesici almak ve sonuçta dişini çektirmektir. Zaten bağlı olduğu sosyal güvence kurumunda da verilen hizmet bu doğrultudadır. O halde koruyucu Ağız Diş sağlığı hizmetleri bu nedenlerle ”iş yeri sağlık birimi“ düzeyinde düşünülmemeli, daha genel ve merkezi bir şekilde, bütün işletmelere ulaşacak şekilde organize edilmeli ve bizzat işletmelere gidilerek iş saatleri içerisinde verilmelidir. Yani Koruyucu Ağız Diş Sağlığı Hizmetleri, ”Mobil Hizmef olmalıdır. Ağız Diş sağlığı hizmetleri konusunda en geçerli yöntem olarak görülen“mobil hizmef de, koruyucu ağız diş sağlığı programlarını organize ederken şu hususlara dikkat edilmelidir : 1. Mobil hizmet biriminde, Ağız diş sağlığı koruma programlarının tam olarak uygulanabilmesi için gerekli diş ünitesi ve bağlı ekipmanlar eksiksiz olarak bulunmalıdır. 2. Koruyucu Ağız diş sağlığı programları ile ilgili eğitimlerin uygulanabilmesi için gerekli araç ve gereçler Mobil hizmet biriminde bulundurulmalıdır. 783. Kayıt ve istatistik görevini yerine getirebilmek için, bilgisayarlı bir kayıt sistemi kullanılmalıdır. Bu sistem yardımıyla, gruplar için ifade edilen ağız diş sağlığı indeksleri hesaplanabilmeli ve gruplar arası kıyaslama yapılabilmelidir. 4. işyerinde ağız diş sağlığını etkileyecek, işyeri koşullarını saptayabilecek veya örnekleme yaparak laboratuarlara ulaştırabilecek araç ve gereçler bulunmalıdır. 5. Mobil birimin personeli minimum düzeyde, koruyucu ağız diş sağlığı konusunda eğitimli diş hekimi, diş hekimliği hemşiresi ve şoförden oluşabilir. Duruma göre personel sayısı fazlalaştınlabilir. Örneğin programın uygulama biçimine ve gereksinmelerine göre ağız hijyenisti, beslenme uzmanı, iş hijyenisti gibi uzmanlar ile teknik personel programa katılabilir. Etkin bir ağız diş sağlığı koruyucu programı uygulayabilmek için; 1. Uygulama yapılacak iş yerinin bütün özelliklerinin bilinmesi gerekir. Uygulamada karşılaşılabilecek potansiyel engeller tespit edilir ve giderilmeye çalışılır. 2. işyerinde bütün tarafların, işçi, yönetim, sendika, sağlık personeli, teknik personel vb. programa katılımları sağlanmalıdır. 3. iş yeri çevresinden ağız diş sağlığına gelebilecek zararlar tespit edilmeli ve işyerindeki işçiler arasında hizmet öncelikli risk grupları belirlenmelidir. 4. iş yerinde çalışan işçinin beslenme şekli ve alışkanlıkları tespit edilmeli, koruyucu ağız diş sağlığı hizmetleri programı dahilinde gerekli uygulamalar konusunda besleyenlerle işbirliği yapılmalıdır. 5. Koruyucu ağız diş sağlığı programlarında, Yetişkin eğitiminde, yönlendirme, sorumluluğun paylaşma, etkin katılım ve deneysel öğrenimin kolaylaştırıcılığından mutlaka yararlanılmalıdır. 6. Davranışların değişikliğinde gerekli çevresel değişiklikler de yapılmalıdır. Buraya kadar gereç ve yöntem konusunda öneride bulunduğumuz ”Mobil Koruyucu Ağız Diş Sağlığı Sistemi"; Sağlık sigorta sistemleri kapsamında, üniversitelerin döner sermayeli koruyucu sağlık hizmeti veren birimlerinde veya özelleştirmenin gündemde olduğu günümüzde, özel sigorta şirketleri tarafından organize edilebilir. 79

Özet (Çeviri)

SUMMARY Within this study the oral health status and knowledge level of 308 workers from five different sectors in urban and rural areas are assessed. First step was to investigate the workers' knowledge and behaviour regarding oral health through a questionnaire Within this group, 6Q.8 % declared 1-1Q decayed teeth, 77 % declared 1-12 missing teeth, 77.3 % declared 'none gingival disease'. The workers noted that they generally apply to SSK Dental Clinics for oral problems. However, they have also noted that services given in such clinics are not sufficient and usually limited to extraction. Moreover, those clinics are very busy and far from their work places As a second step, following Decayed, Missing, Filled - Teeth (DMF-T), Decayed, Missing, Filled - Surface (DMF-S), gingival (G!) and plaque (PI) indices have been determined through oral inspections over 308 workers: Per comparison of above indices with those of Turkish population no major difference has been noted. Average number of decayed and missing teeth is higher for rural workers whereas average number of filled teeth is higher for urban workers.In developed countries, preventive oral health programmes for workers are planned and applied in work places. There are even no preventive dentistry plans in work places in Turkey. Although SSK is the social security institution for workers, oral health services supplied by SSK clinics are not sufficient. The services given in SSK clinics are limited to extraction. For an effective preventive oral health programme: 1. Working conditions and potential problems should be clearly defined. 2. Workers, management, unions, health personnel and technical personnel should cooperate. 3. Potential threats within the workplace and primary risk groups should be determined. 4. Dietary habits of workers should be determined. 5. For preventive oral health programmes, different learning methods for adults hould be used. 6. Environmental factors should be changed for behavioural changes. However, considering that general health problems have not been solved due to ineffective policies, it is very hard to activate such a preventive dentistry programme in Turkey, Therefore, oral health services should not be considered at work place level, but rather should be organized as mobile preventive oral health services. Mobile preventive oral health system can be organized by social security institutions, community dentistry departments of universities and private insurance companies.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    585237

    Sağlık kurumları çalışanlarında etkin zaman yönetimi (Sivas ili örneği)

    Effective time management in health institutions (Sample province)

    ÖMER FARUK ÇETİNKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Sağlık Kurumları YönetimiSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Sağlık Kurumları Yöneticiliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NAİM KARAGÖZ

  2. Tez No

    657799

    Ош шаарындагы мамлекеттик оорукананын кызматкерлеринин иш баалуулуктарына таасирин тийгизген факторлор

    Oş'taki kamu hastanesinin çalışanlarının işyeri değerlerini etkileyen faktörler

    DOORANBEK IMARALİ UULU

    Yüksek Lisans

    Kırgızca

    Kırgızca

    2020

    HastanelerKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SEYİL NACİMUDİNOVA

  3. Tez No

    530245

    Adana il merkezi sağlık kurumlarında iş sağlığı ve güvenliği risk değerlendirme durumunun araştırılması

    Investigation of occupational health and safety risk assessment status in adana provincial health institutions

    SERTAP ATCI DÖĞÜŞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Halk SağlığıÇukurova Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FERDİ TANIR

  4. Tez No

    331959

    İşyeri hekimliği sözleşmesi

    Work place doctor agreement

    UYGAR KAYALI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    HukukKadir Has Üniversitesi

    PROF. DR. MUSTAFA DURAL

  5. Tez No

    701234

    COVID-19 sonrası restoran sektöründe temassız sipariş ve ödeme uygulamaları

    After COVID-19 non-touch order and payment application system in restaurant sector

    MUSTAFA TANSEL TEKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolMaltepe Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖNDER ŞAHİNASLAN

Geri Dön