Nane (Mentha piperita L.) bitkisinin su-verim fonksiyonlarının ve uçucu yağ bileşenlerinin belirlenmesi
Determination of water-yield functions and essential oil components of peppermint (Mentha piperita L.)
- Tez No: 917308
- Danışmanlar: PROF. DR. BERKANT ÖDEMİŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 72
Özet
Türkiye birçok bitkinin gen merkezi olup aynı zamanda birçok endemik türe ev sahipliği yapmaktadır. Nane ülkemizde yaygın şekilde yetiştirilen ve önemli bir üretim potansiyeline sahip tıbbi aromatik bitkilerden biridir. Araştırmada farklı düzeylerde su eksikliğinin Nane (Mentha x piperita L) bitkisinde büyüme ve gelişme döneminde vegetatif, fizyolojik ve kalite özellikleri üzerine etkileri araştırılmıştır. Deneme, tesadüf parseller deneme desenine göre 4 farklı sulama düzeyinde, üç tekerrürlü olarak ve her tekerrürde 3 saksı bulunacak şekilde killi tınlı toprakla doldurulmuş saksılarda yürütülmüştür. Su stresinin oluşturulmasında saksı tarla kapasitesinin tamamına uygulanan sulama suyu (I100) ve bu konuya verilen suyun %75'ınin (I75), %50'sinin (I50) ve %25'nin (I25) uygulandığı konular esas alınmıştır. Denemede Nane bitkisinin sulama suyu gereksinimi, bitki su tüketimi, su kullanım etkinliği, stoma iletkenliği, klorofil içeriği (spad), bitki boyu, yaprak kalınlığı, yağ verimi ve yağ bileşenleri ölçülmüştür. Sulama suyu gereksinimi saksı başına I100, I75, I50 ve I25 konularında sırasıyla 30.200, 22.710, 15.105 ve 7.525 L, bitki su tüketimi ise 28.950 L, 22.733 ve 15.465 L ve 6.835 L olarak ölçülmüştür. Su kullanım etkinliği (WUE) taze ve kuru nanede sulama konuları ile paralellik göstermemiş; taze nanede en yüksek WUE, I50 konusunda 13.22 g saksı L-1, kuru nanede 4.68 g saksı L-1 olarak belirlenmiştir. Herba verimi su stresinden önemli ölçüde etkilenmiştir. Artan su stresi ile vegetatif aksamdaki azalma miktarı paralellik göstermemiş ve tarla kapasitesinden %50 daha az su verildiğinde vegetatif aksamın daha fazla azaldığı belirlenmiştir. Yağ verimi hem taze hem kuru Nane'de su stresinin en fazla olduğu I25 konusunda ölçülmüştür. Taze ve kuru nane yağ içerikleri arasında önemli fark oluşmuş; kuru nanedeki yağ verimi daha yüksek bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Turkey is a genetic center for many plant species and hosts numerous endemic types. Peppermint is one of the medicinal aromatic plants widely cultivated in Turkey, with significant production potential. The effects of different levels of water deficit on the vegetative, physiological, and quality characteristics of the peppermint plant (Mentha x piperita L.) during its growth and development stages were investigated. The study was conducted using a completely randomized design with four different irrigation levels, three replications, and three pots per replication filled with clay-loam soil. To create water stress, the experimental treatments were based on providing 100% (I100), 75% (I75), 50% (I50), and 25% (I25) of the soil's field capacity through irrigation water. Mentha piperita (peppermint) was used as the plant material. Key parameters, including irrigation water requirement, plant water consumption, water use efficiency (WUE), stomatal conductance, chlorophyll content (SPAD), plant height, leaf thickness oil yield, and oil composition, were measured in the experiment. The irrigation water requirements per pot for I100, I75, I50, and I25 treatments were recorded as 30.200, 22.710, 15.105, and 7.525 L, respectively. Plant water consumption was measured as 28.950, 22.733, 15.465, and 6.835 L, respectively. Water use efficiency in fresh and dry peppermint did not show direct parallelism with irrigation treatments. The highest WUE in fresh peppermint was 13.22 g pot⁻¹ L⁻¹ under I50, while for dry peppermint, it was 4.68 g pot⁻¹ L⁻¹. Herb yield was significantly affected by water stress, with no consistent parallel reduction in vegetative parts under increasing water stress. A greater reduction in vegetative parts was observed when water was reduced to 50% below field capacity. Oil yield under both fresh and dry peppermint conditions was highest under the most severe water stress (I25). Significant differences were observed between fresh and dry peppermint oil contents, with higher oil yield in the dry peppermint.
Benzer Tezler
- Yaş ve kuru nane bitkilerinde antioksidan aktivite tayini
Antioxidant activity assay of fresh and dried mint plants
ERDOĞAN ÇAYIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
BiyokimyaGazi ÜniversitesiBiyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BOLKAN ŞİMŞEK
- Farklı tuzluluk düzeylerindeki sulama sularının, nanede (Mentha piperita L.) büyüme, gelişme ve verim parametrelerine etkisi
The effect of different salinity levels irrigation water to growth, development and yield parameters on mint (Mentha piperita L.) plant
SELDA EREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. K. ERSİN TEMİZEL
- Brassinosteroid uygulamalarının tuz stresi altındaki nanede (Mentha pıperıta L.) bazı fiziksel ve biyokimyasal özellikler ile sekonder metabolit birikimi üzerine etkileri
Effects of brassinosteroid applications on some physical and biochemical properties and secondary metabolite accumulation in peppermint (Mentha piperita L.) under salt stress.
ÖZKAN ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN GÖKTÜRK BAYDAR
- Bazı Mentha L. taksonlarının uçucu yağ bileşenlerinin GC-MS yöntemi ile tespiti
Determination of essential oil components of some Mentha taxa by GC-MS method
HÜSEYİN GÖKHAN EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKastamonu ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KERİM GÜNEY
- Malatya ekolojik koşullarında yetiştirilennane (Mentha piperita L.) bitkisinden elde edilenuçucu yağın kimyasal bileşimi ve antimikrobiyal etkisi
Chemical composition and antimicrobial activity of essential oil of peppermint (Mentha piperita L.) grown in malatya
BURCU TAŞTAN ONAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kimya Mühendisliğiİnönü ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADIGÜZEL MEHMET YÜCEER