Sultan Veled Divanı'nın tahlili
Analysis of Sultan Valad's Divan
- Tez No: 917760
- Danışmanlar: PROF. DR. ADNAN KARAİSMAİLOĞLU, PROF. DR. HİCABİ KIRLANGIÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fars Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fars Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 540
Özet
Sultan Veled, Mevlânâ Ceâleddîn'in büyük oğludur. 25 Rebîulâhir 623/24 Nisan 1226'da Larende'de (Karaman) dünyaya gelmiş, 10 Receb 712/11 Kasım 1312'de ebedî âleme irtihal etmiştir. O, XIII. yüzyıldan günümüze kadar süregelen ve babasının adına nispet edilen Mevlevî tarikatının bânîlerindendir. Mevlânâ'nın vefatının ardından önce Çelebî Ĥüsâmeddîn'e intisap etmiş, Çelebî'nin vefatından sonra tarikatın liderliğini üstlenmiştir. Onun önderliğinde hem tarikat âdâb ve geleneği belli bir düzene oturmuş hem de tarikatın etki alanı genişlemiştir. O, Mevlânâ Medresesinde âlimlik yapmış ve halkı irşâd etmekle meşgul olmuştur. Öte yandan 3 ciltlik Meŝnevî-yi Veledî, bir divan ve sohbetlerini ihtiva eden mensur Ma'ârif'ini inşa etmiştir. O, eserlerinde babasının düşüncelerini şerh etmeye çabalamıştır. Aynı zamanda babasının eserlerinin tashih edilmesi ve çoğalmasıyla meşgul olmuştur. Bu çalışmanın amacı, Sultan Veled'in gazel, kaside, kıta, musammat, terkîb-i bend, tercî'-i bend ve rubailerinden oluşan divanını detaylıca inceleyip onun dinî ve tasavvufî düşüncelerini açıklamaktır. Sultan Veled Divanı'nda müellifin yaşadığı dönemin Türkiye Selçuklularının Sultan ve Emirleri, Moğol Valileri, çeşitli şehirlerde yaşayan Ahîler ve Kayseri, Konya, Kütahya ve Aksaray gibi Anadolu şehirlerine övgü içeren manzumeler yer almaktadır. Bu çalışmanın bir başka amacı, Mevlevîlerin siyasî otoriteyle ve dönemin önemli şahsiyetleriyle irtibatı, fütüvvet teşkilatı olan Ahîlikle ilişkileri ve Türkiye Selçukluları devrinin sosyal ve kültürel hayatı hakkında bilgi verebilmektir. Aynı zamanda Sultan Veled'in mesnevîlerinde olduğu gibi divanında da yer alan Mevlevîlerin yedi kutbu hakkında verdiği malumâtı ortaya çıkarmak, bu çalışmanın bir diğer amacıdır.
Özet (Çeviri)
Sultan Veled, the eldest son of Mawlana Jalaluddin, was born on 25 Rabi' al-Akhir 623 (April 24, 1226) in Larende (Karaman) and passed away on 10 Rajab 712 (November 11, 1312). He is one of the founders of the Maulawi Order, which originated in the 13th century and has continued to the present day, being named after his father. Following Mawlana's death, he first became affiliated with Chalabi Hosam al-din, and upon the latter's passing, he assumed the leadership of the order. Under his guidance, the traditions and practices of the order became more systematized, and its influence expanded significantly. He served as a scholar at the Mawlana Madrasa and devoted himself to the spiritual guidance of the people. Additionally, he authored the three-volume Mathnavi-i Valadi, a divan, and the prose work Maârif, which contains his discourses. His works primarily aim to interpret and elaborate upon his father's teachings. Furthermore, he was engaged in editing and disseminating his father's writings. This study aims to provide a comprehensive analysis of Sultan Valad's Divan, which consists of ghazals, qasidas, quatrains, musammats, tarkib-i bands, terci-i bands, and rubâ'îs, and to elucidate his religious and mystical thoughts. The Divan of Sultan Valad also includes panegyrics dedicated to the Sultans and Emirs of the Seljuks of Rum, Mongol governors, members of the Ahi brotherhood residing in various cities, as well as praises for Anatolian cities such as Kayseri, Konya, Kütahya, and Aksaray. Another objective of this study is to shed light on the relationship between the Maulawis and political authorities, their connections with the Ahi brotherhood—an organization based on chivalric (futuvvet) principles—and the social and cultural life of the Seljuk era in Anatolia. Additionally, this research aims to uncover the information provided in Sultan Valad's divan about the seven spiritual poles of the Maulawi Order, similar to the references found in his Mathnavis.
Benzer Tezler
- Eski Anadolu Türkçesinin Selçuklu Dönemine ait bazı eserlerde birleşik fiiller
The compound verbs in some works of old Anatolian Turkish belonging to Seljuk Period
NACİYE KARAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN YILDIZ
- Keçecizade İzzet Molla'nın Bahar-ı Efkar adlı Divanında Mevlana ve mevleviliğe dair unsurlar
The elements of Mevlana and maulawi in Keçecizade İzzet Molla's Bahar-ı Efkar of Council
İLKNUR ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OZAN YILMAZ
- Eski Anadolu Türkçesinin ilk metinlerinde fiillerin yapı ve çekim özellikleri
The verb construction and conjugation in the first textes of old Anatolian Turkic
FATMA MELİKE KOPUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL ÖZTÜRK
- Divan edebiyatında Mevlevilik etkisi ve Mevlevi şairler
Impression of Mawlawiyya in the Turkish classical poetry
NİLGÜN AÇIK
Doktora
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA İSEN