Ovit Vadisi'nin glasyal ve periglasyal jeomorfolojisi;Güncel veri ve yöntemler ışığında bir değerlendirme
Glacial and periglacial geomorphology of Ovit Valley; An evaluation in the light of current data and methods
- Tez No: 918066
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR YEŞİLYURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fiziki Coğrafya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Ovit Buzul Vadisi, Doğu Karadeniz Dağları buzullaşma sahasının güney kesiminde, İkizdere-İspir ilçeleri arasında uzanış gösteren iki segmentli“U şekilli”bir vadidir. Bu vadiyi şekillendiren paleobuzul, kuzey ve güney segmentlerde toplamda 30 km uzunluğa ve 89 km2'lik bir alana ulaşarak Türkiye'nin en büyük buzul vadilerinden birisini oluşturmuştur. Ovit Paleobuzulu'nun geride bırakmış olduğu yer şekilleri de vadi ölçeğine paralel olarak oldukça büyük boyutludur. Bu yer şekillerinden en önemlileri kilometrelerce uzunlukta ve birkaç yüz metreyi bulan yüksekliğe sahip morenler, çok geniş bir sahada ve farklı yükseltilerde mostra veren till gibi buzul depoları ile derin tekne vadiler, sirkler ve piramidal zirve gibi erozyonal şekillerdir. Ovit Vadisi'nin maksimum buzullaşması sonrası gerçekleşen soğuk dönemlerin izleri olan hummocky ve cephe moreni yapıları vadi içerisinde genç moren yapılarını temsil etmekte ve vadide birden fazla buzullaşmanın kayda değer kanıtlarını oluşturmaktadırlar. Günümüzde periglasyal koşulların hüküm sürmekte olduğu Ovit Vadisi'nin yüksek kesimlerinde soliflüksiyon lobları, kaya buzulları ve kaya buzulu üzerinde oluşan termokarstik çökme gölü gibi permafrost yapıları yaygın şekilde görülmektedir. Aktüel buzul bulunmayan vadide günümüzde kaya buzulları aktivitesini korumakta olup, 2880 metrelere ulaşan dil yükseltileri vadinin süreksiz dağ permafrostu minimum sınırına ışık tutmaktadır. Kuklar kaya buzulu üzerinde yaklaşık 15 metrelik buz çekirdeği mostrası veren 85 m çapındaki termokarstik çökme ve tabanındaki göl 2010-2015 yılları aralığında oluşmuş nadir bir örnektir. Bu tez kapsamında bu yer şekillerinin morfometrik özellikleri, güncel veri ve yöntemlerle (arazi çalışmaları, İHA ile fotogrametri, kırmızı rölyef haritası-RRIM, paleobuzul modeli) tespit edilmiştir. Geçmişte büyük bir buzullaşmanın etkisinde kaldığı görülen Ovit Buzul Vadisi'nin güney ve kuzey segmentlerinde gerçekleştirilecek olan bir tarihlendirme çalışmasıyla Doğu Karadeniz Dağları'ndaki buzul kronolojisine ışık tutacak bulgulara erişilebileceği düşünülmektedir. Ayrıca kaya buzulunun üstünde oluşan termokarst oluşumu buradaki kaya buzullarının izlenmeye alınması gerekliliğini ortaya çıkarmakta ve bunların küresel iklim değişikliğiyle ilgisinin olup olmadığının araştırılmasını gerektirmektedir.
Özet (Çeviri)
The Ovit Glacial Valley is a two-segment“U-shaped”valley reaching out between the İkizdere and İspir districts in the southern part of the Eastern Black Sea Mountains glaciation area. The paleoglacier that shaped this valley has reached a total length of 30 km and an area of 89 km2 in the northern and southern segments, forming one of the largest glacial valleys in Turkey. The landforms left by Ovit Paleoglacier are also quite large in parallel with the scale of the valley. The most important landforms among these are moraines with a length of kilometers and a height of several hundred meters, glacial deposits such as tills outcropping in a wide area and at different altitudes, and erosional forms such as deep glacial troughs, cirques and horns. The hummocky and frontal moraine structures, which are the traces of the cold periods that took place after the maximum glaciation of the Ovit Valley, represent the young moraine structures in the valley and constitute significant evidence of more than one glaciation in the valley. In the high parts of the Ovit Valley, where periglacial conditions prevail today, permafrost structures such as solifluction lobes, rock glaciers and thermokarstic collapse lake formed on the rock glacier are widely seen. In the valley where there is no actual glacier, rock glaciers are still active today, and tongue elevations reaching 2880 m shed light on the discontinuous mountain permafrost minimum limit of the valley. The 85 m diameter thermokarstic collapse and the lake at its base, which outcrops about 15 m of ice cores on the Kuklar rock glacier, is a rare example that was formed between 2010 and 2015. Within the scope of this thesis, the morphometric features of these landforms have been determined with current data and methods (field studies, photogrammetry with UAV, red relief map-RRIM, paleoglacial model). It is thought that findings that will shed light on the glacial chronology in the Eastern Black Sea Mountains can be reached with a dating study to be carried out in the southern and northern segments of the Ovit Glacier Valley, which was seen to have been under the influence of a major glaciation in the past. In addition, the formation of thermokarst on the rock glacier reveals the necessity of monitoring the rock glaciers here and necessitates investigating whether they are related to global climate change.
Benzer Tezler
- Erzurum-Rize karayolu koridoru peyzaj planlaması ve manzara yolu olarak kullanıma sunulma olanakları
Landscape planning and possibilities as a scenic byway for Erzurum-Rize highway corridor
FARİS KARAHAN
Doktora
Türkçe
2003
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. HASAN YILMAZ
- Ovit (İkizdere-Rize) Tüneli sağ tüpünün Km: 64+173,00-64+373,00 arası) mühendislik jeolojisi açısından değerlendirilmesi
Engineering geological assessment of the right tube (Between Km: 64+173,00-64+373,00) of the Ovit (Ikizdere-Rize) Tunnel
MEHMET İLKER BOZLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeoloji MühendisliğiRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYBERK KAYA
- Ovit yöresindeki (Rize-İkizdere) geçici yerleşmeler
Tempopary settlements in the Ovit vicinity
İSAK DAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
CoğrafyaOndokuz Mayıs ÜniversitesiCoğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEBAHAT UZUN
- Toprak kökenli Bacillus'ların biyoremidant özelliklerinin belirlenmesi ve bakır varlığında Zea mays'ın gelişimine etkisi
Determination of bioremidant characteristic of soil born bacillus and its effect on the development of Zea mays in the presence of copper
ÜLKÜ ZEYNEP ÜREYEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MikrobiyolojiRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENGÜL ALPAY KARAOĞLU
- Doğu pontidlerdeki Kafkuma yaylası-Ovit dağı arası granitoyidlerinin jeotermokronoloji ve izotop jeokimyası yöntemleriyle yerleşme / soğuma / yüzeylenme tarihçelerinin ve kökenlerinin incelenmesi
Investigation of the settlement, cooling and exhumation histories and their origins of the granitoids between Kafkuma plateau and Ovit mountain in the eastern pontides by using geotermochronology and isotope geochemistry methods
ÖZLEM GÜNEY
Doktora
Türkçe
2018
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURMUŞ BOZTUĞ