Otizm spektrum bozukluğuna sahip çocukların problem davranışları ve problem davranışların etkilerine ilişkin ebeveyn görüşleri
Parent views on problem behaviours of children with autism spectrum disorder and the effects of problem behaviours
- Tez No: 918136
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FİDAN ÖZBEY GÖKÇE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Bu araştırmada otizm spektrum bozukluğuna (OSB) sahip çocuklar tarafından sergilenen problem davranışlar ve problem davranışların etkilerine ilişkin ebeveyn görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ebeveynlerin OSB'li çocuklarında gözlemledikleri problem davranışlara ilişkin görüşlerinin alınmasında nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları 6-17 yaş aralığında bulunan ve OSB tanısı almış çocuk sahibi ebeveynlerdir. Araştırmada 2023-2024 eğitim öğretim yılında Sivas il merkezinde ikamet eden, OSB tanısı almış çocuk sahibi 8 baba ve 13 anne olmak üzere toplamda 21 ebeveyn ile araştırma konusuna ilişkin yüz yüze görüşmeler yapılarak araştırmanın verilerine ulaşılmıştır. Araştırmanın verileri araştırmacı ve tez danışmanı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Ebeveynlerle yapılan görüşmelerden elde edilen veriler tümdengelimci analiz yöntemiyle çözümlenmiş ve bulgular başlığı altında yorumlanmıştır. Araştırma kapsamında birçok bulguya ulaşılmıştır. Araştırmada ebeveynlerin problem davranışları tanımlarken çocuklarında gözlemledikleri davranışlardan etkilendikleri ve farklı şekillerde tanımlamalar yaptıkları belirlenmiştir. OSB'li çocuklar tarafından sergilenen problem davranışların ev, okul ve toplumsal yaşam alanlarında sergilendiği ve bu davranışların stereotipik davranışlardan, çocuğun kendisine ve çevresindekilere zarar veren davranışlara; ses çıkarmayla ilgili davranışlardan, saldırgan davranışlara kadar geniş bir yelpazede görüldüğü tespit edilmiştir. OSB'li çocuklar tarafından sergilenen problem davranışların hem OSB'li çocukları hem de onların ebeveynlerini etkilediği tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular ebeveynlerin OSB'li çocukları tarafından sergilenen problem davranışlardan kaynaklı olarak bilgi desteği ve/veya psikolojik destek aldıklarını ve destek hizmetlerinin çoğunlukla öğretmenler ve doktorlar tarafından sunulduğunu ortaya koymaktadır. OSB'li çocuklar tarafından sergilenen problem davranışların en çok isteklerini elde etmek amacıyla sergilendiği de bu araştırma kapsamında belirlenmiştir. Problem davranışlarla karşılaşıldığında ebeveynlerin çocuklarıyla iletişime geçtikleri ve onlarla konuştukları görülmüştür. Ebeveynlerin OSB'li çocukları tarafından sergilenen olumlu davranışlar karşısında onları çeşitli şekillerde ödüllendirdikleri ve olumsuz davranışların azaltılmasında da en çok cezaya başvurdukları bulgusuna ulaşılmıştır. Son olarak ebeveynlerin OSB'li çocuklarına, diğer ailelere, öğretmenlere ve kurumlara ilişkin de çeşitli beklentilerinin bulunduğu tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında ulaşılan bulgular ilgili alan yazını çerçevesinde tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to examine parents' views on the problem behaviors exhibited by children with autism spectrum disorder (ASD) and the effects of problem behaviors. Phenomenology research design, one of the qualitative research designs, was used to obtain parents' views on the problem behaviors they observed in their children with ASD. The participants of the study were parents of children between the ages of 6-17 and diagnosed with ASD. The data of the study were obtained by conducting face-to-face interviews with a total of 21 parents, 8 fathers and 13 mothers, who have children diagnosed with ASD and reside in Sivas city center in the 2023-2024 academic year. The data were collected using a semi-structured interview form developed by the researcher and the thesis advisor. The data obtained from the interviews with the parents were analyzed by deductive analysis method and interpreted under the title of findings. Many findings were obtained within the scope of the research. In the study, it was determined that parents were influenced by the behaviors they observed in their children when defining problem behaviors and made definitions in different ways. It was determined that the problem behaviors exhibited by children with ASD are exhibited in home, school and social life areas and that these behaviors are seen in a wide range from stereotypical behaviors to behaviors that harm the child and those around him/her; from behaviors related to making noise to aggressive behaviors. It has been determined that the problem behaviors exhibited by children with ASD affect both children with ASD and their parents. The findings of the study reveal that parents receive information support and/or psychological support due to the problem behaviors exhibited by their children with ASD and that support services are mostly provided by teachers and doctors. It was also determined within the scope of this study that the problem behaviors exhibited by children with ASD were mostly exhibited in order to obtain their wishes. It was observed that parents communicated with their children and talked to them when problem behaviors were encountered. It was found that parents rewarded their children with ASD in various ways for positive behaviors exhibited by their children with ASD and that they mostly used punishment to reduce negative behaviors. Finally, it was also found that parents had various expectations regarding their children with ASD, other families, teachers and institutions. The findings of the study were discussed within the framework of the related literature and recommendations were made.
Benzer Tezler
- Otizmli çocuklarda besin seçiciliğinin gastrointestinal semptomlar ve konstipasyon üzerine etkisi
The effect of food selectivity on gastrointestinal symptoms and constipation in children with autism
ECE VATANSEVER GÜRGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikBaşkent ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA KÖSELER BEYAZ
- İşlevsel iletişim öğretiminin Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocukların problem davranışları üzerindeki etkisi
The effect of functional communication teaching on problem behaviors of children with Autism Spectrum Disorder
AYLİN GÖKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR YAŞAR HAYAL
- Okul öncesi dönemde erken müdahale programları kapsamında bir kaynaştırma/bütünleştirme uygulamasına ilişkin durum çalışması
A case study on inclusion / integration application in the scope of early intervention programs in early childhood education
OĞUZ KELEŞ
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiOkul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYPERİ SIĞIRTMAÇ DİKİCİ
- Stereotipik hareket bozukluğu ve nöroinflamasyon ilişkisi
The relationship between stereotypical movement disorder and neuroinflammation
RUKEN DEMİRKOL TUNCA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK ÜNAL
- Otizm spektrum bozukluğu olan altı yaşındaki çocukların problem davranışları ile anne baba tutumları arasındaki ilişki
The relationship between the problem behaviours of six year old children with autism spectrum disorder and parent attitude
KÜBRA SALTIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÜsküdar ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASİL ÖZDOĞRU