Ebeveyn öz-şefkati ile olumlu ebeveyn çocuk ilişkisi: Ebeveyn bilinçli farkındalığı, ebeveyn özyeterliği ve ebeveyn stresinin aracı rolü
Positive parent-child relationship with parental self-compassion: The mediatory role of parental awareness, parental self-efficacy and parental stress
- Tez No: 918182
- Danışmanlar: PROF. DR. NURSEL TOPKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Bu araştırmada ebeveyn öz-şefkati ile ebeveyn-çocuk ilişkisi arasındaki ilişkide ebeveynlikte bilinçli farkındalık, ebeveyn öz-yeterliği ve ebeveyn stresinin aracı rolü incelenmektedir. Ergenlik döneminde çocuğu olan ebeveynlerin çocukla olan ilişkisinin değişmeye başladığı bilinmektedir. Ergenlik döneminde ortaya çıkan gelişim süreçleri dolayısıyla ebeveynlerinden uzaklaşmaya başlayan ergen, aynı zamanda yeni bir kimlik inşa etmektedir. Bu süreçte çocuğunun yaşamış olduğu değişimler ebeveyni ve aralarındaki ilişkiyi doğrudan etkilemektedir. Ergenlik döneminde ortaya çıkan ani duygu değişimleri, yeni sosyal ilişkiler kurma, kimlik kazanma süreci gibi faktörler ebeveynin bu dönemde çocuğa yaklaşmında zorlanmasına sebep olabilmektedir. Ergen çocuğu olan ebeveynlerin çocuk yetiştirme konusunda kendilerini daha yetersiz ve stresli oldukları, bunun yanı sıra çocukla aralarında kurulan bağın zayıfladığını hissettikleri bilinmektedir. Bununla birlikte ebveyn öz-şefkati ve ebeveynlikte bilinçli farkındalık becerilerinin ebeveyn-çocuk ilişkisini desteklediği düşünülmektedir. Dolayısıyla ergenlik döneminde ebeveyn-çocuk ilişkisinin ebeveyn açısından ele alınması önem kazanmaktadır. Böylece bu araştırmanın amacı ortaokul düzeyinde çocuğu olan ebeveynlerin; öz-şefkat, bilinçli farkındalık, öz-yeterlik ve stres düzeylerinin ebeveyn-çocuk ilişkisindeki aracı rolünü belirlemektir. Araştırmanın örneklemini Samsun ili Atakum ilçesinde, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında, 3 farklı ortaokulda öğrenim görmekte olan 532 öğrencinin velileri (Anne: 351, Baba: 181) oluşturmaktadır. Araştırmada kuramsal modelin test edilmesi amacıyla Hayes aracılık makrosu kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre ebeveyn öz-şefkati ile olumlu-ebeveyn çocuk ilişkisi arasında ebeveynlikte bilinçli farkındalık, ebeveyn öz-yeterliği ve ebeveyn stresinin aracı rolde ilişkili olduğu belirlenmiştir. Buna göre ebeveyn öz-şefkati yüksek olan ebeveynlerin, bilinçli farkındalık ve öz-yeterlikleri de artarken stresi düşmekte ve dolayısıyla da olumlu ebevey-çocuk ilişkisi artmaktadır. Ayrıca modelin tümü olumlu ebeveyn-çocuk ilişkisindeki varysansın yaklaşık % 41'ini açıklamaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgular literatür ışığında tartışılıp, yorumlanmış ve araştırmacılar ile uygulayıcılara yönelik öneriler yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study examines the mediating role of mindfulness in parenting, parental self-efficacy, and parental stress in the relationship between parental self-compassion and the parent-child relationship. It is known that parents' relationship with children during adolescence begins to change. The adolescent, who begins to distance himself from his parents due to the developmental processes that occur during adolescence, also builds a new identity. The changes experienced by the child during this process directly affect the parent and the relationship between them. Factors such as sudden emotional changes, establishing new social relationships, and gaining identity during adolescence may cause parents to have difficulty approaching their child during this period. It is known that parents of teenage children feel more inadequate and stressed about raising children and that their bond with the child is weakened. However, it is thought that parental self-compassion and mindfulness skills in parenting support the parent-child relationship. Therefore, it becomes important to consider the parent-child relationship from the parent's perspective during adolescence. Thus, the aim of this research is for parents who have children at the secondary school level; To determine the mediating role of self-compassion, mindfulness, self-efficacy, and stress levels in the parent-child relationship. The sample of the research consists of the parents of 532 students (Mother: 351, Father: 181) studying in 3 different secondary schools in the 2023-2024 academic year in the Atakum district of Samsun province. In the research, Hayes's mediation macro was used to test the theoretical model. According to the findings, it was determined that mindfulness in parenting, parental self-efficacy, and parental stress had a mediating role between parental self-compassion and positive parent-child relationships. Accordingly, the conscious awareness and self-efficacy of parents with high parental self-compassion increase, their stress decreases, and therefore the positive parent-child relationship increases. Additionally, the model explains approximately 41% of the variance in positive parent-child relationships. The findings obtained from the research were discussed and interpreted in the light of the literature and suggestions were made for researchers and practitioners.
Benzer Tezler
- Algılanan ebeveynlik tutumları, benlik saygısı, olumlu-olumsuz duygulanım ve öz-şefkat ilişkisi
The relationship between perceived parenting attitudes, self-esteem, positive-negative affect and self-compassion
MERVE CANSIN İMANOĞLU
- Ebeveyn ergen ilişki niteliği ve ebeveyn öz-şefkat düzeylerinin ergenlerin psikolojik sağlamlık ve öz-denetim becerileri ile ilişkisi
The relationship between parent-adolescent relationship quality and parental self-compassion levels with adolescents' resilience and self-regulation skills
İLAYDA BALABAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiBEYKOZ ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL SELCEN GÜLER
- The mediating role of self-compassion in the relationship between schema modes and posttraumatic growth in individuals with traumatic experiences
Travmatik yaşantısı olan bireylerde şema modları ve travma sonrası gelişim arasındaki ilişkide öz-şefkatin aracı rolü
HİLAL ÜNSALDI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiBaşkent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇİN AKIN SARI
- Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn tutumları ile beden imgesi baş etme stratejileri arasındaki ilişkide öz şefkatin aracı rolü
The mediating role of self-compassion in the relationship between perceived parenting attitudes and body image coping strategies in university students
SİNEM ÜNÜVAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NESTEREN GAZİOĞLU
- Adolesan sporcularda olumlu beden imgesi ile mükemmeliyetçilik ilişkisinde öz şefkatin aracılık rolünün spor türüne göre incelenmesi
The mediation role of self-compassion in the relationship between positive body image and perfectionism in adolescent athletes with regard to sport type
FATMA EDA GÜNGÖREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEVZİYE HÜLYA AŞÇI