Tek kişilik kadın oyunlarında ataerki eleştirisi
Criticism of patriarchy in one-woman plays
- Tez No: 918250
- Danışmanlar: PROF. DR. SERPİL ÇAKIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Feminizm, Tiyatro, Ataerki, Toplumsal Cinsiyet, Feminist edebi eleştiri, Feminism, Theatre, Patriarchy, Gender, Feminist Literary Criticism
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Feminist kuram kadın ve erkeklerin toplumda ezen ve ezilen olarak konumlanmasını odağına almaktadır. Bir cinsiyeti üstün, diğer cinsiyeti ise ikincil kılan kültür başta olmak üzere toplumsal normlar birçok yapı ile kendini yeniden üretmekte ve devamlılığını sağlamaktadır. Feminist kuramın mercek altına aldığı ataerki kavramı bu tezin de temelini oluşturmaktadır. Eril egemen yapıların baskın olması ve erkeklerin toplumda kadınlardan üstün konumda olması anlamına gelen ataerki; aile, din, devlet, medya, eğitim, kültür gibi birçok alandan toplumsal hayatı kuşatmaktadır. Bu sebepten odağına feminist kuramı temel alan bu tez çalışması, kadınların ikincil konumunun hangi ataerkil yapılar ile inşa edildiğini incelemeyi amaç edinmektedir. Tezin ilk bölümünde feminist kuramı temel alınarak feminizmin kısa tarihçesi ve kadınların ikincil konumlarının sebeplerine dair farklı feminist yaklaşımlara yer verilmiştir. Bölümün devamında ise ataerki kuramının aile, kamusal alan ve özel alan, ücretsiz emek, ücretli emek ve şiddet ile ilişkisine değinilmiştir. İkinci bölüm tiyatronun feminist mücadeledeki yerine odaklanmaktadır. Tiyatro aracılığı ile feminist harekete ve kadınların mücadelesine fayda sağlanabileceği gösterilmeye çalışılmıştır. Aynı bölümde oyunların incelemelerinde kullanılacak göstergebilim, alımlama kuramı, yapısöküm tekniklerinin feminist edebi eleştiride nasıl kullanılabileceği açıklanmıştır. Kadınların deneyimlerinin ataerkinin hangi mekanizmalarından ne ölçüde etkilendiği, farkına varılmadan içselleştirilmiş ve benimsenmiş ataerkil ideolojilerin görünür kılınabilmesi amacıyla yerli yazarlar tarafından yazılmış 6 adet oyun tek kişilik kadın oyunları feminist eleştirel bakış ile çözümlenmiştir. Coğrafyamıza dair bir çözümleme yapmak amacı ile yerli yazarlar seçilmiştir. Oyunların sahnelenmekte olması kaygısı güdülmüştür. Bu sayede güncel bir tablo çizilebilmesi amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Feminist theory focuses on how men and women are positioned as oppressors and oppressed in society. Many social structures like culture create and reproduce social norms that divide society into these two groups. The theory of patriarchy, which is taken under the lens of feminist theory, also forms the basis of this study. Patriarchy is an ideology which is based on men's dominance over women. Patriarchal ideology encompasses social life in many fields to create an identity for women. For this reason, this study aims to examine which and how patriarchal structures shape and construct women's secondary position in society. The first chapter provides a brief history of feminism based on feminist theory and presents various feminist approaches to the reasons for women's secondary position. In the continuation of the chapter, the theory of patriarchy is discussed in relation to the family, the public and private spheres, housework, labor, and domestic violence. The second chapter focuses on the role of theater in the feminist movement. It aims to show how theater can contribute to the feminist movement and support women's rights. In the same chapter, how techniques such as semiotics, reception theory, and deconstruction, which are used to examine the one-woman plays in the third chapter, can be used in feminist literary criticism. In order to reveal the extent to which women's experiences are affected by the mechanisms of patriarchy and to make visible the patriarchal ideologies that have been internalized and accepted as natural; one-woman plays written by local authors have been analyzed with feminist literary criticism. To obtain a local overview of gender-based social norms, local authors' plays have been selected. With the intention of getting an up-to-date overview, the plays have been chosen based on the criterion of being currently staged. The most dominant patriarchal structure in plays has been found out to be“family”. With this study, it has been concluded that patriarchy internalizes and disguises itself by destroying women's empowerment.
Benzer Tezler
- Tek kişilik kadın oyunlarında arketipler, kahramanın sonsuz yolculuğu ve hikaye anlatma sanatı
Arcetypes in solo female games, the hero's endless journey and the art of storytelling
GÖKÇE KURT ELİTEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Aydın ÜniversitesiDrama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜNDÜZ HAŞAR
- 2017 sonrası Türkiye'de sahnelenen tek kişilik kadın oyunlarının arketipsel çözümlemesi
Archetypal analysis of solo female plays staged in Turkey after 2017
EZGİ NUR KÖYCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Aydın ÜniversitesiDrama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MÜNİP MELİH KORUKÇU
- Beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının Türk halk oyunları dersine yönelik tutumları ile kişilik özellikleri arasındaki ilişki
The relationship between physical education and sports teacher candidates' attitudes to the Turkish folk dance course and their personal traits
OKTAY İNALKAÇ
Doktora
Türkçe
2023
SporSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLTEN HERGÜNER
- Kadının kapitalist sisteme ve insan sömürüsüne karşı direnişi ve bir model oyun 'Ben Ulrike bağırıyorum'
Woman's resistance to the capitalist system and humanexploitation and a model game 'I'm Ulrike Screaming'
AYÇA YAVUZOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sahne ve Görüntü SanatlarıBahçeşehir Üniversitesiİleri Oyunculuk Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. VAHİDE PERÇİN
- 2010 sonrası Türkiye tiyatrosunda eril şiddeti ters yüz eden tek kişilik oyunlar
Solo performances reversing masculine violence in Turkish theatre since 2010
AYLİN ERKAN ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sahne ve Görüntü SanatlarıYıldız Teknik ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYRİN ERSÖZ