Yaşar Kemal'in Ortadirek adlı eserinin İngilizce çevirisindeki kültüre özgü ögelerin incelenmesi
Analysis of culture-specific items in the English translation of Yaşar Kemal's Ortadirek
- Tez No: 918254
- Danışmanlar: PROF. DR. ALEV BULUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 192
Özet
Bu çalışmada, Yaşar Kemal'in Ortadirek eserinin İngilizce çevirisinde kültüre özgü ögelerin aktarımı incelenmektedir. Çukurova insanının yaşamını, geleneklerini ve toplumsal yapısını yansıtan Ortadirek romanı, çeviri sürecinde karşılaşılan kültürel aktarım zorlukları açısından örnekler barındırmaktadır. Araştırmada, kültürel ögelerin çevirisi Eirlys E. Davies'in çeviri stratejileri ve Jaleniauskienė ve Čičelytė'nin süreç çizgisine göre yabancılaştırma ve yerlileştirme kavramları ışığında ele alınarak erek metinde çevirmenin görünürlüğü - görünmezliği Lawrence Venuti'nin bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Deyimler, özel isimler, coğrafi yer isimleri, yeme-içme kavramları, giyim-kuşam ile ilgili sözcükler, ölçü ve para birimleri, dini, mistik ve kutsal sayılan kavramlar, makam ve mevki belirten ifadeler, siyasetle ilgili sözcükler kaynak ve erek metinler karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Sonuçlar, çevirmenin çeviri sürecinde kaynak metindeki kültüre özgü ögeleri erek metne aktarırken daha çok yerlileştirme stratejisinden yararlanarak kaynak metnin yazarını erek okura götürmeyi tercih ettiğini göstermektedir. Bunun yanı sıra, çevirmenin kültüre özgü ögelerin çevirisinde yabancılaştırma stratejisine, yani erek okuru kaynak metnin yazarına götürme yoluna da başvurmuş olduğu görülmektedir. Çeviri bazı kültürel ögeler erek kültüre uyum sağlarken, bazılarının kaynak kültüre sadık kalınarak korunduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma, yazın çevirisinde kültürel ögelerin aktarımında kullanılan stratejiler ile ilgili bulgular sunarak çeviribilim alanına kültürlerarası iletişim ve çeviri stratejileri açısından bir pencere açmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examines the transfer of culture-specific items in the English translation of Yaşar Kemal's Ortadirek. The novel, reflecting the life, traditions, and social structure of the Çukurova people, exemplifies the challenges of cultural transfer in translation. Cultural items are analyzed through Eirlys E. Davies' translation strategies, Jaleniauskienė and Čičelytė's continuum, and the concepts of foreignization and domestication and the visibility - invisibility of the translator in the target text is assessed through Lawrence Venuti's perspective. Idioms, proper nouns, geographical names, food and drink terms, clothing-related vocabulary, units of measurement and currency, religious and mystical concepts, expressions denoting rank and status, and political terms are evaluated through a comparative analysis of the source and target texts. The findings demonstrate that the translator primarily applied domestication strategies to adapt the source text for the target audience, bringing the author closer to the readers. However, foreignization strategies were also used, maintaining the cultural essence of the source text and drawing the readers closer to the source culture. As a result, while some cultural elements were adapted to the target culture, others were preserved to remain faithful to the source culture. This study provides insights into the strategies used in literary translation for the transfer of cultural elements, offering a perspective on translation from the standpoint of intercultural communication as a contribution to the field of translation studies.
Benzer Tezler
- Yaşar kemal'in Ortadirek ile Fakir Baykurt'un Irazca'nın Dirliği romanlarında ana kadın karakterler ile temaların karşılaştırılması
The comparison of main women characters and themes in Yaşar Kemal's Ortadirek and Fakir Baykurt's Irazca'nın Dirliği novels
MUKADDER HAKAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA SOLMAZ
- Jean Giono'nun Tepe romanı ve Yaşar Kemal'in Ortadirek romanında doğal-kişi ilişkisi
Human-nature relationship in colline by Jean Giono and in Ortadirek by Yaşar Kemal
LALE ÇAKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Fransız Dili ve EdebiyatıAnadolu ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDÜLLATİF ACARLIOĞLU
- Yaşar Kemal'in Dağın Öte Yüzü ve Kimsecik adlı üçlemelerinde doğa
Yaşar Kemal's The Other Side of the Mountain and Nobody nature in trilogies
SİNAN ÖZİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ALGÜL
- Yaşar Kemal'in eserlerinde birleşik eylemler ve bunların İngilizce çevirilerindeki karşılıkları üzerine bir çalışma
A comparative study on compound verbs in Yashar Kemal's works and their translational equivalences in English
EBRU ERTARMAN ŞENYİĞİT
Doktora
Türkçe
2009
DilbilimUludağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KERİME ÜSTÜNOVA
- Yaşar Kemal'in Orta Direk adlı eserindeki kültürel ögelerin çevrilebilirlik sınırı
Die Grenzen der Übersetzbarkeit von kulturellen Elementen in dem werk Orta Di̇rek von Yaşar Kemal
DİDEM KAYA
Yüksek Lisans
Almanca
2015
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA YAŞAR SAĞLAM