Ebeveynlerin çocukluk dönemi aşıları hakkındaki aşı okuryazarlığı ile aşı kararsızlığı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Examining the relationship between parents' vaccine literacy levels and vaccine hesitancy
- Tez No: 918326
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ÇELİK
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Hekimliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
ÖZET Amaç: Aşı okuryazarlığı, sağlık okuryazarlığının önemli bir bileşenidir ve aşı kararsızlığını ortadan kaldırmak için umut verici bir yol olarak kabul edilmektedir. Aşı kararsızlığı, aşılama hizmetlerinin mevcudiyetine rağmen erteleme veya reddetme durumu olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada amaç ebeveynlerin aşı okuryazarlık düzeyleri ile aşı kararsızlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi ve bunları etkileyen faktörleri belirleyebilmektir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma 2024 yılında yapılmış tanımlayıcı ve kesitsel tipte bir çalışmadır. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Mehmetçik Eğitim ASM' ye başvuran kriterlere uygun ebeveynler araştırmaya dâhil edildi. Veri toplama aracı olarak Aşı Okuryazarlığı ölçeği, Aşı Kararsızlığı ölçeği ve demografik sorulardan oluşan anket formu kullanıldı. Katılımcılarla yüz yüze görüşme sağlanıp sözlü onamları alınarak anket formları dolduruldu. İstatistiksel analizler IBM SPSS Statistics 21.0 programı kullanılarak yapıldı ve p0,05). Ancak, literatürde kadınların aşıya yönelik daha olumsuz tutumlar sergilediği yönündeki bulgular göz önünde bulundurularak, bu çalışmanın örneklem grubunun bu sonucu etkileyebileceği kanaatindeyiz. Medeni halin bireylerin iletişim ve güven algıları üzerinde belirgin bir etkisi olduğu tespit edildi. Evli bireylerin, sağlıkla ilgili iletişim süreçlerine daha fazla katılım gösterdiği ve bu durumun evlilik ilişkisinden kaynaklanan sosyal destekle ilişkili olduğu düşünüldü (p0,05). Kronik hastalığı olan bireylerin işlevsel ve iletişimsel aşı okuryazarlığının daha yüksek olduğu tespit edildi(p=0,02). Bu durum, sağlık hizmeti sağlayıcılarıyla sık iletişim kurmaları ve bilgi edinme fırsatları bulmalarıyla ilişkilendirildi. Aşıya karşı güven eksikliğinin bu grupta daha düşük olduğu belirlendi ve bu durum, aşının faydaları konusunda daha bilinçli olmaları ve sağlık profesyonellerine duydukları güvenle açıklandı (p0,05). Aşı okuryazarlığı arttıkça aşı kararsızlığının azaldığı görüldü. Alt boyutlara bakıldığında, eleştirel düşünce düzeyi arttıkça iletişimsel becerilerin de arttığı tespit edildi (ρ=−0,42, p
Özet (Çeviri)
ABSTRACT EXAMİNİNG THE RELATİONSHİP BETWEEN PARENTS' VACCİNE LİTERACY LEVELS AND VACCİNE HESİTANCY Objective: Vaccine literacy is an important component of health literacy and is considered a promising approach to addressing vaccine hesitancy. Vaccine hesitancy is defined as the delay or refusal of vaccination despite the availability of vaccination services. This study aimed to examine the relationship between parents' vaccine literacy levels and vaccine hesitancy and to identify the factors influencing them. Materials and Methods: This descriptive and cross-sectional study was conducted in 2024. Parents who met the inclusion criteria and visited the Mehmetçik Training Family Health Center at Ankara Training and Research Hospital were included in the study. Data were collected using the Vaccine Literacy Scale, the Vaccine Hesitancy Scale, and a demographic questionnaire. Face-to-face interviews were conducted with participants, and verbal consent was obtained before completing the forms. Statistical analyses were performed using IBM SPSS Statistics 21.0, with p0.05). However, considering findings in the literature suggesting women exhibit more negative attitudes toward vaccines, it is believed that the sample group of this study may have influenced this result. Marital status significantly affected individuals' communication and confidence perceptions. Married individuals participated more in health-related communication processes, likely due to social support associated with marital relationships (p0.05). Individuals with chronic diseases demonstrated higher functional and communicative vaccine literacy (p=0.02). This was attributed to frequent interactions with healthcare providers and opportunities to acquire health information. Lack of confidence regarding vaccines was lower in this group, likely due to greater awareness of vaccine benefits and higher trust in healthcare professionals (p0.05). As vaccine literacy increased, vaccine hesitancy decreased. In-depth analysis revealed that higher critical thinking levels were associated with improved communication skills (ρ=−0.42, p
Benzer Tezler
- Ebeveynlerin sağlık okuryazarlık düzeyleri ile çocukluk çağı aşılarına yönelik tutumları arasındaki ilişki
The relationship between parents' health literacy levels and their attitudes towards childhood vaccinations
FEYZA EFE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikOndokuz Mayıs ÜniversitesiEvde Hasta Bakım Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRSEN ALTAY
- Ebeveynlerin çocukluk dönemi aşılarıyla ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of knowledge, attitudes and behaviors of the parents about childhood vaccines
BETÜL SEZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikÇankırı Karatekin ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKNUR GÖL
- Ebeveynlerin çocukluk dönemi aşıları konusunda tereddüt ve davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of parents' hesitation and behavior regarding childhood vaccinations
FATMA GÜLŞAH BALABAN BAŞCI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERRİN TELATAR
- COVID-19 salgınının çocuk acil ünitesine başvuran ebeveynlerin aşı tutumları ve 0-48 ay arası rutin bağışıklama durumu üzerine etkisi
Impact of COVID-19 outbreak on vaccination attitudes of parents admi̇tted to children's emergency deparment and routi̇ne immunication between 0-48 months
EBRU ACILAR
- Ebeveynlerin özel aşılar hakkında bilgi, tutum ve davranışları
Parents' knowledge, attitudes, and behaviors regarding paid vaccines
HATİCE KÜBRA TÜLÜBAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİMET PINAR YILMAZBAŞ