Sürdürülebilir kalkınma ve davranışsal iktisat bağlamında geri dönüşüm davranışı: Üniversite öğrencilerine ilişkin bir saha deneyi
Recycling behavior in the context of sustainable development and behavioral economics: A Field experiment on university students
- Tez No: 918396
- Danışmanlar: PROF. DR. FAHRİYE ÖZTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Sürdürülebilir kalkınma ekonomik büyüme ve sosyal refahı artırmayı hedeflerken iklim değişikliği, eşitsizlik, yoksulluk ve çevresel tahribatlar gibi küresel zorlukları bütünsel bir yaklaşım ile ele almaktadır. Birleşmiş Milletler'in tüm ülkeler için bir eylem planı niteliğindeki sürdürülebilir kalkınma amaçları, 17 amaçtan oluşmaktadır. Çalışmada bu amaçlardan atık yönetimi ve geri dönüşüm ile ilişkisi bulunan amaçlar çerçevelenmiştir. Nitekim atık yönetimi; iklim krizi, sorumlu üretim/tüketim, karasal ve denizel ekosistemin korunması gibi amaçlar ile doğrudan ilişkilidir. Atık yönetim hiyerarşisinde önemli bir basamak olan geri dönüşüm davranışı, bu çalışmanın hipotezlerinin test edilmesi için belirleyici olmuştur. Türkiye'de atık üretiminin % 24.6'sının hanehalkından kaynaklı olduğu dikkate alındığında, evsel atıkların kaynağında ayrıştırılması için pratik çözümlerin üretilmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu noktada güçlü bir teorik ve metodolojik zemini olan davranışsal iktisadın bulgularından faydalanılmıştır. Neden bazı insanlar çevre yanlısı davranırken, diğerleri öyle davranmaz? sorusu davranışsal iktisadın iç görüleri ile cevaplanmaktadır. Bu alanda çevre yanlısı davranışları teşvik etmek için kullanılan ve psikolojik iç görülere dayanan dürtmeler (davranışsal müdahaleler), pek çok ülkede kamu politikası aracı olarak önerilmektedir. Gelecekte her bir öğrencinin bir haneyi temsil edeceği dikkate alındığında öğrencilerin geri dönüşüm davranışının çevresel sürdürülebilirlik açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Bu sebeple dürtmelerin geri dönüşüm davranışı üzerindeki etkisinin tespit edildiği bu çalışmanın örneklem profili üniversite öğrencilerinden seçilmiştir. Çalışmanın ampirik aşaması, Hacettepe Üniversitesi kampüsündeki dört farklı öğrenci yurdunda, 480 öğrenciden oluşan bir örneklem ile 2 ay süren bir saha deneyi kapsamında yürütülmüştür. Tanımlayıcı ve emredici sosyal norm bilgilendirmesi, pozitif ve negatif çerçevelemeli bilgilendirme dürtmesinin etkisi grup içi ve gruplar arasında karma desen deney tasarımı ile test edilmiştir. Verilerin analizi için üç yönlü ve tek yönlü tekrarlı ölçümler ANOVA kullanılmıştır. Uygulanan davranışsal müdahale ile tüm yurtlardaki toplam geri dönüşüm oranının %70 oranında arttığı tespit edilmiştir. Grup içinde uygulanan dört dürtmenin de geri dönüşüm davranışını etkilediğini, gruplar arasında emredici sosyal norm ve negatif çerçeveleme etkili dürtmenin plastik geri dönüşüm davranışında en etkili dürtme olduğu bulgulanmıştır. Bu bulgular, geri dönüşüm davranışına ilişkin çevre politikalarında dürtmelerin araçsal bir strateji olarak uygulanabileceğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Sustainable development addresses global challenges such as climate change, inequality, poverty, and environmental degradation through a holistic approach while aiming to enhance economic growth and social welfare. The United Nations' Sustainable Development Goals (SDGs), consist as an action plan for all countries, consist of 17 goals. In this study, the objectives that are related to waste management and recycling are framed. As a matter of fact, waste management is directly related to goals such as climate crisis, responsible production/consumption, protection of terrestrial and marine ecosystems. Recycling behavior, which is an important step in the waste management hierarchy, was decisive for testing the hypotheses of this study. Considering that 24.6% of waste generation in Turkey is from households, it is thought that practical solutions should be produced to separate household waste at source. The question“Why do some people engage in pro-environmental behavior while others do not?”is addressed using behavioral insights from this discipline. In this regard, nudges (behavioral interventions) based on psychological insights, which are used to promote pro-environmental behaviors, are recommended as public policy instruments in many countries. Given that each student may represent a household in the future, it is considered significant for environmental sustainability to study students' recycling behavior. Therefore, the sample profile of this study comprises university students, and the study investigates the effects of nudges on recycling behavior. The empirical phase of the study was conducted as part of a 2-month field experiment with a sample of 480 students in four different student dormitories on the campus of Hacettepe University. The effects of descriptive and injunctive social norm informing, positive and negative framing informing nudges were tested with a mixed experimental design within and between groups. For data analysis, three-way and one-way repeated measures ANOVA were utilized. It was determined that the total recycling rate in all dormitories increased by 70% with the applied behavioral intervention. It was found that all four nudges applied within the group affected the recycling behavior, and the most effective nudge in plastic recycling behavior among the groups was the nudge with the effect of imperative social norm and negative framing.These findings suggest that nudges can be employed as instrumental strategies in environmental policies concerning recycling behavior.
Benzer Tezler
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Plastik poşet ücretinin tüketici davranışlarına etkisinin davranışsal iktisat bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of the effect of plastic bag fee on consumer behavior in the behavioral economics
GÜLŞAH ŞENTÜRK
- Yeşil dürtmenin sürdürülebilir kalkınma amaçları bağlamında değerlendirilmesi: Meta-analiz uygulaması
Evaluating of green nudge in the context of sustainable development goals: A meta-analysis
İSMAİL TOLGA KAYA
- Çevresel duyarlılığının oluşmasında davranışsal yaklaşımlar
Behavioral approaches in environmental sensitivity
YASEMİN BAL
- Gıda israfına yönelik tutum ve davranışlar ile çevre koruma bilincine yönelik bir araştırma
A study on attitudes and behaviors towards food waste and environmental protection awareness
ELİF HANDE ÇİÇEKLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
EkonomiFırat Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ESRA PEKER