Çağatayca bir fıkıh kitabı: Şehr-i Gülşen (1a-65b) inceleme-metin-sözlük
A book of fiqh in Chagatay: Şehr-i Gülşen (1a-65b) review-text-dictionary
- Tez No: 918698
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SADİ GEDİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Şehr-i Gülşen, Çağatay Türkçesi, söz dizimi, dinî kurallar, Şehr-i Gülşen, Chagatai Turkish, syntax, religious rules
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
Eserin adı Şehr-i Gülşen olup yazarı ve tarihi hakkında kesin bilgi bulunmamaktadır. Muhtemelen 1794-1795 yılları arasında yazılmıştır. Gunnar Jarring Koleksiyonu'ndan temin edilmiştir. Eserin Çağatay Türkçesiyle yazıldığı görülmektedir. Nesir şeklinde yazılmış olan eser toplam 272 sayfa yani 136 varaktan oluşmaktadır. Bu incelemede ilk 130 sayfa yani 65 varak ele alınmıştır(1a-65b). Şehr-i Gülşen, yirmi iki bölümden oluşan dinî içerikli, didaktik bir eserdir. Her bölüm, dinin kurallarından birini konu başlığı edinilerek ayet, hadis ve rivayetlerle açıklanmıştır. Söz dizimine uygun bir eser olduğu görülmektedir. Eserde Arapça, Farsça az sayıda olmakla beraber Uygurca ve Özbekçe sözcükler yer almakla beraber söz varlığı zengindir. Gayet okunaklı nesih bir yazıyla yazılmış olan eser, öncelikle dönem sözlükleri, Osmanlıca-Türkçe-UygurcaÖzbekçe sözlükler ve yayımlanmış tezlerin sözlük ve dizinlerinin yardımıyla transkribe edildi. Metin söz dizimi incelemesi; cümlenin öğeleri, kelime grupları, cümle çeşitleri başlıkları altında üç ana grupta yapıldı. Her grup kendi içinde alt kollara ayırmak suretiyle örneklerle incelendi. Bu bilgiler doğrultusunda sonuç bölümü elde edildi. Metindeki yabancı kelimeler için sözlük oluşturuldu.
Özet (Çeviri)
The name of the work is Şehr-i Gülşen, but there is no information about its author and date. It was probably written between 1794 anda 1795. Obtained from the Gunnar Jarring Collection. It is seen that the work was written in Chagatai Turkish. The work, written in prose, consists of a total of 272 pages, that is, 136 leaves. In this review, the first 130 pages, i.e. 65 leaves, are discussed (1a-65b). Şehr-i Gülşen is a didactic work with religious content consisting of twenty-two chapters. Each chapter is explained with verses, hadiths and narrations, using one of the rules of religion as its topic. It seems to be a work that is suitable for syntax. Although there are few Arabic and Persian words in the work, there are also Uyghur and Uzbek words, and its vocabulary is rich. The work, written in a very legible naskh script, was transcribed primarily with the help of period dictionaries, Ottoman-Turkish-Uyghur-Uzbek dictionaries, and dictionaries and indexes of published theses. Text syntax review; It was done in three main groups under the headings of sentence elements, word groups and sentence types. Each group was examined with examples by dividing it into sub-branches. In line with this information, the conclusion section was obtained. A dictionary was created for foreign words in the text.
Benzer Tezler
- Muhammed bin Ahmedü'z-Zahid'e ait Çağatayca bir fıkıh kitabı (inceleme-metin-sözlük)
Muhammed bin Ahmedüz' Zahid's Chaghatay canon law book (study-text-vocabulary)
FATİH ERBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. YAKUP KARASOY
- El-Keşşâf tefsirinde mutlak ve mukayyed
The absolute (mutlaq) and the qualified (muqayyed) in el-Kashshaf explanation
ABDULLAH ÇAĞATAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ĞIYASETTİN ARSLAN
- Çağatayca bir kitap: Şehr-i Gülşen (65b-136a) İnceleme-metin-sözlük
A book in Chagatai Turkish: Şehr-i Gülşen (65b-136a) review-text-glossary
TUĞÇE KUŞCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SADİ GEDİK
- Çağataycada eylemsiler
Nonfinite verbal forms in Chagatai
EMEL TEKİN
Doktora
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ
- Harezm Türkçesinde birleşik fiiller
Compound verbs in Harezm Turkish
ABDULLAH DEMİRAL
Doktora
Türkçe
2012
DilbilimDicle ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADETTİN ÖZÇELİK