Sosyal ve kültürel sürdürülebilirlik kapsamında geleneksel rize konutlarının incelenmesi
Traditional ri̇ze within the scope of social and cultural sustainability examination of dwellings
- Tez No: 918818
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇİĞDEM BELGİN DİKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yozgat Bozok Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
1987 yılında Birleşmiş Milletler tarafından yayımlanan Çevre ve Kalkınma Raporu'nda kullanılan sürdürülebilirlik kavramı; gelecek kuşakların gereksinimlerinin karşılamada ödün vermeden bugünün gereksinimlerinin karşılanması şeklinde tanımlanmış, toplumların gelecek yüzyıllarda var olabilmelerini amaçlayan anahtar bir kelime olarak yerel ve küresel ölçekte kabul görmüştür. Kavram mimarlık disiplininde yapısal faaliyetlerin ekolojik, ekonomik, sosyal ve kültürel boyutları ile yeniden değerlendirilmesini sağlamıştır. Bu nedenle sosyal ve kültürel sürdürülebilirlik kapsamında kültürel mirasın mekânsal özelliklerinin, kullanıcının yaşam biçimi ve alışkanlıklarının incelenmesi, bu yapıların korunması ve gelecek nesillere aktarılması için stratejiler üretilmesi önem kazanmaktadır. Bu çalışma Rize'de çoğunlukla Türk ve Laz halkın yaşadığı köylerde kullanılan geleneksel konutların mekânsal yapısının incelenmesine ve korunmasına odaklanmaktadır. Çalışmanın amacı sosyal ve kültürel sürdürülebilirlik kapsamında Rize kırsalında genellikle Türk ve Laz halk tarafından kullanılan geleneksel konutların yapısal/mekânsal özelliklerini yerleşim, yapım teknikleri, malzeme kullanımı ile değerlendirmek, kullanıcı yaşam biçiminin mekâna nasıl yansıdığını araştırmak ve konutların korunması için öneriler sunmaktır. Çalışmanın ilk bölümünde amaç, kapsam, hipotez ve sınırlıklar tanımlanmış, ikinci bölümünde sürdürülebilirlik ve geleneksel konutlara yönelik kavramsal çerçeve oluşturularak kapsamlı bir literatür araştırması yapılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde Doğu Karadeniz Bölgesi geleneksel konutlarının mekânsal yapısı yerleşim özellikleri, yapım tekniği, cephe düzeni, iç mekân özellikleri ve konuta yardımcı elemanları (serender) ile Rize kentinin tarihsel gelişimi, coğrafi konumu, demografik, sosyal ve ekonomik yapısı ile Rize geleneksel konutlarının mekânsal yapısı incelenmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde araştırmanın yöntemi tartışılmış, alan çalışması için belirlenen köylerde analizler yapılmış ve bulgulara yer verilmiştir. Çalışmanın son bölümünde sonuçlar ve geleneksel konutların korunmasına yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In 1987, the concept of sustainability used in the Environment and Development Report published by the United Nations was defined as meeting the needs of the present without compromising the needs of future generations, and it has been accepted on a local and global scale as a key word aiming to enable societies to exist in the next centuries. The concept has enabled the re-evaluation of structural activities in the discipline of architecture with its ecological, economic, social and cultural dimensions. For this reason, within the scope of social and cultural sustainability, it is important to examine the spatial characteristics of cultural heritage, the lifestyle and habits of the user, and to produce strategies for the protection and transfer of these structures to future generations. This study focuses on analysing and preserving the spatial structure of traditional dwellings used in villages in Rize where mostly Turkish and Laz people live. The aim of the study is to evaluate the structural/spatial characteristics of the traditional dwellings used by Turkish and Laz people in rural Rize within the scope of social and cultural sustainability, to investigate how the user lifestyle is reflected in the space and to provide suggestions for the protection of the dwellings. In the first part of the study, the purpose, scope, hypothesis and limitations are defined. In the second part, a conceptual framework for sustainability and traditional houses is established and a comprehensive literature review is conducted. In the third part of the study, the spatial structure of the traditional houses of the Eastern Black Sea Region, settlement characteristics, construction technique, facade layout, interior features and auxiliary elements of the dwelling (serender) and the historical development, geographical location, demographic, social and economic structure of the city of Rize and the spatial structure of Rize traditional houses were examined. In the fourth part of the study, the methodology of the research is discussed, analyses are made in the villages determined for the field study and the findings obtained from the analyses are given in the fifth part. In the last part of the study, conclusions and recommendations for the protection of traditional houses are presented.
Benzer Tezler
- Yerel mimarlık bağlamında konut yapılarının incelenmesi: Ardeşen örneği
Investigation of residential buildings in the context of vernacular architecture: The case of Ardesen
BEYZA YANGIN
- Yeşil Yol Projesinin Trabzon yaylaları üzerine etkileri
The effects of the Green Road Project on the plateaus of Trabzon
ÖMER FARUK EKŞİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TurizmGümüşhane ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM ZEYBEK
- Rize'de unutulmaya yüz tutmuş geleneksel meslekler
Traditional professions that are nearly forgotten in Rize
FATİH ÇAL
Doktora
Türkçe
2025
El SanatlarıRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF ŞEBNEM DEMİRCİ
- Yerel mimari dokunun ısıl performans analizi üzerine bir çalışma: Kemaliye evleri örneği
A study on thermal performance analyse of vernecular architecture: A case on Kemaliye houses
EZGİ TAÇORAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
MimarlıkKarabük ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLSU ULUKAVAK HARPUTLUGİL
- Hassan Fathy ve sürdürülebilir mimari tasarım
Hassan Fathy and sustainable architecture design
HEDANE YOLAÇAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkEskişehir Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RUŞEN YAMAÇLI