Ergenlerin Cinsiyet Kalıp Yargılarının Ölçülmesinde Farklı Ölçme Yöntemlerinin Karşılaştırılması
Comparıson Of Dıfferent Measurement Methods In Measurıng Gender Stereotypes Of Adolescents
- Tez No: 919247
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA BETÜL KURNAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Cinsiyet kalıp yargıları çok boyutlu ve karmaşıktır, buna bağlı olarak cinsiyet kalıp yargılarını anlamak ve açıklamak güçtür. Kalıp yargıların ölçümünde işlevsel ölçme yöntemlerinin belirlenmesi ve ölçme sonuçlarının karşılaştırılması kalıp yargıların anlaşılmasını kolaylaştırabilir. Bu araştırma lise düzeyinde öğrenimine devam eden öğrencilerin kısa/kestirme ve uzun yollardan ölçme süreçleriyle cinsiyet kalıp yargılarını ölçmeyi ve ölçümler arasındaki ilişkileri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaçla araştırmacı tarafından Cinsiyet Kalıp Yargıları Hikâye Analizi Formu ve seçenekli ile açık uçlu maddelerden oluşan Cinsiyet Kalıp Yargıları Çözümleme Formu geliştirilmiştir. Katılımcıların açık uçlu maddelere verdikleri yanıtları değerlendirmek amacıyla dereceli puanlama anahtarı oluşturulmuştur. Araştırmanın verileri iki ayrı çalışma grubundan elde edilmiştir. Çalışma gruplarından elde edilen verilerle ölçme araçlarının geçerli ve güvenilir sonuçlar üretebildiği belirlenmiştir. Araştırma kapsamında geliştirilen ölçme araçlarının yanı sıra ölçümler arasındaki ilişkileri incelemek için araştırmada Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği ile Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği/Başkalarının Yargılarına Karşı Duyarlılık Boyutu kullanılmıştır. Araştırmaya farklı lise türlerinde öğrenimine devam eden toplam 1017 öğrenci katılmıştır. Ölçme süreçlerinde eylemsel ve toplumsal özelliklerle birlikte erkek ve kadınlara atfedilen kalıp yargı tutarlı ile kalıp yargı tutarsız içeriklerden faydalanılmıştır. Araştırma sonunda kısa/kestirme ve uzun yoldan elde edilen ölçümler arasında düşük düzeyde ilişkilerin var olduğu, kısa/kestirme ve uzun yoldan ölçme süreçlerinin kalıp yargıların farklı boyutlarını ve özelliklerini ölçmede elverişli olduğu görülmüştür. Başkalarının yargılarına karşı duyarlılık ile kısa/kestirme yoldan ölçme yöntemlerinden elde edilen veriler arasında manidar ilişkilerin olduğu; uzun yoldan ölçme yöntemleriyle elde edilen ölçümlerle başkalarının yargılarına karşı duyarlılık arasında anlamlı ilişkilerin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların cinsiyet rolleri tutumlarıyla kalıp yargıların kısa/kestirme yoldan ölçümleri arasında negatif ve düşük ilişkilerin olduğu, uzun yoldan ölçme sürecinde kullanılan açık uçlu maddelerden elde edilen verilerle toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlar arasında manidar, düşük ve pozitif düzeyde ilişkinin olduğu görülmüştür. Kadın ve erkek öğrencilerin ölçme araçlarına verdikleri yanıtların farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır. Kısa/kestirme yoldan ölçme yöntemleriyle elde edilen verilerde kadın ve erkek öğrencilerin yanıtlarının farklılaştığı, uzun yoldan ölçme sürecinde elde edilen verilerde kadın ve erkek öğrencilerin yanıtlarının farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Kalıp yargıların ölçümünde kullanılan yöntem ve tekniklerin önemine ve özelliklerine değinilerek bulgular tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Gender stereotypes are multidimensional and complex; accordingly, it is difficult to understand and explain gender stereotypes. Determining functional measurement methods for measuring stereotypes and comparing measurement results can facilitate the understanding of stereotypes. This study aims to measure gender stereotypes of high school students through indirect and direct measurement processes and to reveal the relationships between the measurements. For this purpose, the researcher developed the Gender Stereotypes Story Analysis Form and the Gender Stereotypes Measurement Form consisting of optional and open-ended items. A rubric was created to evaluate the participants' responses to the open-ended items. The data of the study were obtained from two separate study groups. With the data obtained from the study groups, it was determined that the measurement tools could produce valid and reliable results. In addition to the measurement tools developed within the scope of the research, Gender Role Attitudes Scale and Need For Social Approval Scale / Sensitivity to Others' Judgments sub-dimension were used in the research to examine the relationships between the measurements. A total of 1017 students attending different types of high schools participated in the study. In the measurement processes, consistent and inconsistent stereotypes attributed to men and women along with agentic and communal traits were utilized. At the end of the study, it was observed that there were low-level relationships between the direct and indirect measurements, and that the the direct and indirect measurement processes focused on different dimensions and characteristics of stereotypes. It was concluded that there were significant relationships between sensitivity to others' judgments and the data obtained from the direct measurement methods, while there were no significant relationships between the measurements obtained from the indirect measurement methods and sensitivity to others' judgments. It was observed that there were negative and low correlations between the participants' attitudes towards gender roles and stereotypes measured in the direct measurement method, and that there were significant, low and positive correlations between the data obtained from the open-ended items used in the indirect measurement process and attitudes towards gender roles. It was investigated whether the responses of female and male students to the measurement tools differed. It was concluded that the responses of female and male students differed in the data obtained with direct measurement methods, while the responses of female and male students did not differ in the data obtained in the indirect measurement process. The importance and characteristics of the methods and techniques used in the measurement of stereotypes were mentioned and the findings were discussed.
Benzer Tezler
- Ergenlerde toplumsal cinsiyet algısı
Gender perception in adolescents
SERCAN ÇELİK DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVGİ UÇAN ÇUBUKÇU
- Gender roles in ELT textbook Empower B2: A critical discourse analysis
Empower B2 İngilizce ders kitabında cinsiyet rolleri: Eleştirel söylem analizi
ÖZGE KÜÇÜKHAYRAT
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENNET ENGİN
- İlkokul ve ortaokulda okuyan öğrenciler ile öğretmenlerin toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin tutumları: Öğretmenden algılanan destek ile matematik ve Türkçe derslerindeki başarı oranı
Attitudes of primary and secondary school students and teachers towards gender equality: Perceived support from the teacher and the success rate in mathematics and Turkish courses
MİNE GÜRGÜL
- Sınıf öğretmenlerinin matematiğe ilişkin cinsiyet kalıp yargılarının belirlenmesi ve öğrencilere yansımalarının incelenmesi
Determination of primary school teachers' mathematical gender stereotypes and examination of their reflection on students
ÖZGE NURLU
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NACİYE AKSOY
- Kişilerin başarı ve başarısızlıklarına yapılan nedensel yüklemelerde ve algılanan çekiciliklerinde cinsiyet kalıp yargılarının etkisi
Causal attribution and perceived attraction as a function of gender, outcome and sex-linked task
BAHAR TURUNÇ SİPAHİ