Post-islamcılık bağlamında Türkiye'de feminist söylemin İslami görünümleri
Iislamic appearances of feminist discourse in Turkey in the context of post Islamism
- Tez No: 919622
- Danışmanlar: PROF. DR. CELALEDDİN ÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 349
Özet
Bu çalışma, Türkiye'de İslamcılıktan post-İslamcılığa geçiş sürecinin, farklı Müslüman kadın grupları arasındaki feminist söylemlerin ifade edilmesi, algılanması ve müzakere edilmesindeki rolünü ve bu dönüşümün kadınların kimlikleri ve kamusal alan tecrübeleri üzerindeki siyasi, sosyo-kültürel ve fenomenolojik etkilerini nasıl etkilediğini incelemektedir. Türkiye'deki İslamcılıktan post-İslamcılığa geçiş, yerel ve küresel dinamiklerin etkisiyle şekillenen çok boyutlu bir dönüşüm sürecini işaret etmektedir. Post-İslamcı düşünce, dini öğretilerle toplumsal cinsiyet eşitliğini tartışmaya açarken, geleneksel İslamcılığın kadına dair daha katı yorumlarını eleştiren bir platform sunmuştur. Müslüman kadınların toplumsal cinsiyet rollerini müzakere etmeleri, dini öğretiler ve toplumsal normlarla çatışan dinamik bir süreç olarak ortaya çıkmıştır. Post-İslamcılığın etkisiyle, Müslüman kadınlar, dini normları yeniden yorumlayarak hem bireysel hem de toplumsal düzeyde eşitlikçi bir yaklaşım geliştirmektedir. Çalışma, post-İslamcılığın ideolojik, sosyo-kültürel ve siyasal dönüşümlerinin, feminist düşüncenin ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin Müslüman kadın grupları arasında nasıl şekillendiğini ortaya koymaktadır. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımı kapsamında fenomenolojik yöntem kullanılmıştır. Araştırmada, 21 kişiyle derinlemesine mülakat yapılarak araştırma verileri toplanmıştır. Araştırmada, elde edilen verilerin analizi için fenomenolojik veri analizi ve tümevarımsal tematik analiz kullanılmıştır. Araştırma verileri, sekiz ana tema üzerinden ele alınmıştır: İdeolojik, sosyo-politik ve sosyo-kültürel değişimler, feminist söylemlerle ilişkiler, toplumsal cinsiyet deneyimleri, dini ve kültürel kimlik müzakereleri, sosyo-kültürel zorluklar, kadın hakları, aktivizm ve aile içindeki toplumsal roller. Sonuç olarak araştırma, bu dönüşümün, Müslüman kadınların kimlik oluşturma süreçlerini, toplumsal ve aile içindeki rolleri yeniden tanımlamalarını ve feminist söylemlerle kurdukları ilişkileri, post-İslamcı bağlamda feminist aktivizmin, toplumsal cinsiyet adaletini ilerletme potansiyelini nasıl dönüştürdüğünü vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examines the role of the transition from Islamism to post-Islamism in Turkey in the articulation, perception and negotiation of feminist discourses among different Muslim women's groups and how this transformation has affected the political, socio-cultural and phenomenological implications for women's identities and experiences of public space. The transition from Islamism to post-Islamism in Turkey marks a multidimensional transformation process shaped by local and global dynamics. Post-Islamist thought has provided a platform for discussing gender equality through religious teachings, while criticizing traditional Islamism's more rigid interpretations of women. Muslim women's negotiation of gender roles has emerged as a dynamic process that conflicts with religious teachings and social norms. Under the influence of post-Islamism, Muslim women are reinterpreting religious norms and developing an egalitarian approach at both individual and societal levels. The study reveals how the ideological, socio-cultural and political transformations of post-Islamism, feminist thought and gender equality are shaped among Muslim women's groups. In the study, phenomenological methods were used within the scope of qualitative research approach. In the study, research data were collected through in-depth interviews with 21 people. Phenomenological data analysis and inductive thematic analysis were used to analyze the data. The research data were analyzed through eight main themes: Ideological, socio-political and socio-cultural changes, relations with feminist discourses, gender experiences, religious and cultural identity negotiations, socio-cultural challenges, women's rights, activism and social roles within the family. In conclusion, the research highlights how this transformation has transformed Muslim women's identity formation processes, their redefinition of social and familial roles, their engagement with feminist discourses, and the potential of feminist activism in the post-Islamic context to advance gender justice.
Benzer Tezler
- Muslim-left beyond the politics of identity in Turkey: Labor and Justice Platform
Kimlik siyasetinin ötesinde Türkiye'de Müslüman-sol: Emek ve Adalet Platformu
BATUHAN PARMAKSIZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Siyasal BilimlerAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVAL YAMAN
- Türkiye'de İslamcılık düşüncesinin postkolonyal teori çerçevesinde incelenmesi: Nurettin Topçu ve Sezai Karakoç'un dergi yazıları örneği
The reconstruction of Islamist thought in Turkey in the framework of postcolonial theory: Samples of journal articles by Nurettin Topçu and Sezai Karakoç
SERDAR ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2021
Siyasal Bilimlerİstanbul Medeniyet ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİM YILMAZ
- Mekânın üretimi kuramı ve Türkiye'de kentsel mekânın üretimi: Ankara örneği
The production of space theory and the production of urban space in Turkey: The case of Ankara
HUSİK GHULYAN
Doktora
Türkçe
2017
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAYFUN ÇINAR
- İran devriminin Türkiye'deki İslâmcı dergilere yansımaları (1976-2000)
Reflections of the Iran revolution on Islamic journals in Turkey (1976-2000)
AZİZ ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KÖSE
- Neoliberal dönemde Tahran'da ve Ankara'da işportacılık
Street vendors in Tehran and Ankara in the neoliberal age
MEHRDAD EMAMİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN SAYİM VURAL