Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda sosyal biliş yeteneklerinin EEG analizi: Bilgisayar tabanlı müdahale yoluyla bir araştırma
EEG analysis of social cognition skills in children with autism spectrum disorder: An Investigation through computer-based intervention
- Tez No: 919771
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERSİN YAVAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Nöroloji, Psikoloji, Neurology, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Nörobilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Nörobilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Bu araştırmada, hafif düzeyde Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tanısı almış çocuklarda bilgisayar destekli müdahale yöntemiyle sosyal biliş, duygu tanıma, yüz ifadelerini tanıma ve sosyal beceriler üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışmada, müdahalenin etkilerini değerlendirmek için elektroensefalografi (EEG) analizleri yapılmış, bilişsel ve davranışsal değişimleri ölçmek amacıyla birtakım ölçekler uygulanmıştır. Araştırma, tek grup ön test-son test modeli çerçevesinde yürütülmüş olup Bartın'da yaşayan 7-12 yaş aralığında hafif OSB tanılı bireylerden seçilmiştir. Bilgisayar tabanlı müdahale yöntemi, haftada iki oturum olacak şekilde, Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı 10 farklı okulda 6 hafta boyunca gerçekleştirilmiştir. Elde edilen davranışsal bulgular, uygulamanın yüz ifadelerini tanıma, duygu tanıma ve sosyal biliş becerilerinde anlamlı bir gelişim sağladığını ve müdahale sonrasında OSB semptomlarında azalma olduğunu göstermektedir. Ancak, sosyal beceriler bağlamında ise anlamlı bir farklılığın bulunmadığı tespit edilmiştir. EEG kayıtları, dinlenim durumu (resting-state) ve Benton Yüz Tanıma Testi sırasında 20 kanallı EEG sistemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu test sırasında, hedef yüz uyaranlarına verilen beyin tepkilerini değerlendirmek amacıyla olay ilişkili potansiyel (ERP) analizi ve zaman-frekans analizi (ERSP) uygulanmıştır. Ayrıca, resting-state EEG verileri üzerinden mikrostate analizi gerçekleştirilerek beynin dinlenim halindeki dinamik özellikleri değerlendirilmiştir. Zaman-frekans analizlerinde alfa gücünde beynin ilgili bölgelerinde bir artış olduğunu ve bu artışın istatistiksel bağlamda da yansıdığı, ERP analizlerindeyse Pz, P4 ve P8 elektrotlarında anlamlı bir farklılığın olduğu ancak frontal bölgede (F3, Fz, F4) bu farklılığın olmadığı ortaya konulmuştur. Mikrostate analizlerinde ise yalnızca A nöral ağına ait kapsama oranı ve oluşum sıklığında anlamlı değişiklikler tespit edilmiştir. Sonuç olarak, bu araştırma, hafif düzeyde OSB tanısı almış çocuklarda bilgisayar destekli müdahalenin yüz tanıma, duygu tanıma ve sosyal biliş bağlamında etkili olduğunu, ancak sosyal beceri gelişimi açısından ek desteğe ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study examines the effects of a computer-assisted intervention on social cognition, emotion recognition, facial expression recognition, and social skills in children diagnosed with mild Autism Spectrum Disorder (ASD). Electroencephalography (EEG) analyses were conducted to evaluate the impact of the intervention, and various scales were administered to measure cognitive and behavioral changes. The study was conducted within a single-group pretest-posttest design and included children aged 7-12 with mild ASD living in Bartın. The computer-based intervention was implemented over six weeks, with two sessions per week, in 10 different schools affiliated with the Ministry of National Education. The behavioral findings indicate that the intervention led to significant improvements in facial expression recognition, emotion recognition, and social cognition skills, while also reducing ASD symptoms following the intervention. However, no significant difference was observed in terms of social skills. EEG recordings were conducted using a 20-channel EEG system during resting-state and the Benton Facial Recognition Test. During this test, event-related potential (ERP) and time-frequency analysis (ERSP) were applied to assess brain responses to target facial stimuli. Additionally, microstate analysis was performed on resting-state EEG data to evaluate the dynamic characteristics of the brain during rest. Time-frequency analyses revealed an increase in alpha power in the relevant brain regions, which was also statistically significant. ERP analyses showed a significant difference in the Pz, P4, and P8 electrodes, whereas no such difference was observed in the frontal regions (F3, Fz, F4). Microstate analyses indicated significant changes only in the coverage ratio and occurrence frequency of the A neural network. In conclusion, this study demonstrates that computer-assisted intervention is effective in improving face recognition, emotion recognition, and social cognition in children with mild ASD, while additional support is needed for social skills development.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda duyusal algı ve praksi ile adaptif davranış arasındaki ilişki
The relationshi̇p between sensory perception, praxis, and adaptive behavior in children with autsm spectrum disorder
ESRA GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ErgoterapiÜsküdar ÜniversitesiErgoterapi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF AKTUĞ ERTEKİN
- Hafif düzey otizm spektrum bozukluğu olan çocukların dikotik dinleme becerilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of dichotic listening skills of children with middle autism spectrum disorder
HACER AKSAN KÖPRÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kulak Burun ve Boğazİstanbul Aydın ÜniversitesiOdyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYHAN ALKAN
- Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde; yoga terapinin artikülasyon terapisinde kullanımı
In individuals with autism spectrum disorder; usage of yoga therapy in articulation therapy
ÇAĞLA YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİstinye ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜGE MÜZEYYEN ÇİYİLTEPE
- Örgün eğitime devam eden otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuklarda akran zorbalığı
Başlık çevirisi yok
MEHTAP EROĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRİM GÜNAY KILIÇ
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda prodinorfin gen polimorfizmlerinin ve duyusal farklılıklar arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between sensory differences and prodinorphin gene polymophisms in children with autism spectrum disorder
GÜLSÜM DEMİRKAN BAŞKAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLFER ŞAHİN