Kültüre duyarlı öğretim: Öğretmen öz yeterliği ve görüşleri
Culturally responsive teaching: Teachers' self efficacy and beliefs
- Tez No: 920046
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET FATİH KARACABEY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Kültüre duyarlı öğretim, kültürel, dilsel ve sosyoekonomik farklılıklara sahip öğrencilerin okul yaşamına aktif katılımını sağlamayı ve akademik başarılarını artırmayı hedefleyen bir yaklaşımdır. Millî Eğitim Bakanlığı'nın öğretmenlerden beklediği yeterlikler de öğrencilerin bireysel farklılıklarını ve sosyokültürel özelliklerini dikkate alarak demokratik ve kapsayıcı öğrenme ortamları oluşturmayı vurgulamaktadır. Bu yüzden, öğretmenlerin bu yeterlikleri ne ölçüde karşıladığı ve kültüre duyarlı öğretim konusunda kendilerini ne kadar yeterli gördükleri araştırmalar ile belirlenmelidir. Bu çalışma, öğretmenlerin kültüre duyarlı öğretim öz yeterlik düzeylerini belirlemek, bu yeterliklerin okul ve öğretmen demografik özelliklerine göre farklılıklarını incelemek ve öğretmenlerin kültüre duyarlı öğretimi sınıf ortamında nasıl uyguladıklarını anlamayı amaçlamaktadır. Araştırma, karma yöntem yaklaşımlarından açıklayıcı sıralı desen kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Nicel veriler, Siwatu'nun (2007) geliştirdiği ve Soylu ile Kaysılı'nın (2021) Türkçeye uyarladığı Kültüre Duyarlı Öğretmen Öz Yeterliği Ölçeği ile Şanlıurfa'nın Haliliye, Eyyübiye ve Karaköprü ilçelerinde görev yapan 591 öğretmenden toplanmıştır. Nitel veriler ise araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış sorular kullanılarak, 12 öğretmenle gerçekleştirilen birebir görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Nicel bulgularda, öğretmenler, öğrencilere güven aşılamak, yeni kavramları günlük yaşamla ilişkilendirerek öğretmek ve öğrencilerin iletişim biçimlerini anlamada yüksek öz yeterlik sergilerken, dil farklılığı olan öğrencilerle etkili iletişim kurma, öğrencilerin kültürlerinin bilime katkılarını öğretme ve öğrenme stillerine yönelik envanter kullanma konularında zorluk yaşamaktadırlar. Öğretmenlerin görev yaptığı bölge, okul kademesi ve okulun sosyoekonomik düzeyi ile öğretmenlerin KDÖ yeterlikleri istatiksel olarak farklılaştığı görülmüştür. Nitel bulgularda ise, bazı öğretmenlerin kültürel çeşitliliğe saygı göstererek güçlü öğrenci ilişkileri kurma ve öğretimi günlük yaşamla ilişkilendirme konularında kendilerini yeterli gördükleri anlaşılmıştır. Bazı öğretmenler, sosyo-kültürel bilinç geliştirme çabalarıyla, eğitimdeki eşitsizliklere karşı duyarlı bir yaklaşım sergileyip öğrencilerin kültürel farklılıklarını öğretim sürecinde zenginleştirici bir unsur olarak görmektedirler. Bununla birlikte, öğretmenler müfredatın katı yapısı ve okullardaki sosyoekonomik koşullar, kültüre duyarlı öğretim uygulamalarını sınırladığını ifade etmişlerdir. Sonuç olarak, eğitimde kültürel çeşitliliği ve eşitliği destekleyen bir çerçeve oluşturulmalı, öğretmen eğitimlerinde kültüre duyarlılık temel bir unsur haline getirilmelidir. Öğretmenlere, kültürel çeşitliliği sınıf ortamında etkili bir şekilde yönetebilmeleri için sürekli mesleki gelişim fırsatları sağlanmalı ve kültürel önyargıları farkına varmalarına yardımcı olacak eğitimler düzenlenmelidir.
Özet (Çeviri)
Culturally responsive teaching (CRT) is an approach that promotes active participation and enhances the academic success of students from diverse cultural, linguistic, and socioeconomic backgrounds. In Türkiye, the Ministry of National Education emphasizes the importance of CRT competencies, such as creating democratic and inclusive learning environments that consider students' individual differences and sociocultural characteristics. Therefore, it is crucial to assess the extent to which teachers perceive their self-efficacy in implementing CRT. This study aims to evaluate teachers' self-efficacy levels in CRT, examine how these levels vary statistically based on school and teacher demographics, and explore how teachers apply CRT in classroom settings. The research was conducted using an explanatory sequential design, a mixed-methods approach. Quantitative data were collected from 591 teachers working in the Haliliye, Eyyübiye, and Karaköprü districts of Şanlıurfa using the Culturally Responsive Teaching Self-Efficacy Scale developed by Siwatu (2007) and adapted into Turkish by Soylu and Kaysılı (2021). Qualitative data were gathered through semi-structured interviews with 12 teachers. The quantitative findings reveal that teachers exhibit high self-efficacy in fostering student confidence, teaching new concepts by connecting them to daily life, and understanding students' communication styles. However, they encounter challenges in effectively communicating with linguistically diverse students, teaching about the contributions of students' cultures to science, and employing inventories for diverse learning styles. Statistically significant differences in CRT competencies were observed based on the region where teachers work, the school level, and the socioeconomic status of the schools. The qualitative findings indicate that some teachers feel confident in building strong relationships with students by respecting cultural diversity and integrating daily life into their teaching. Additionally, some teachers demonstrate sensitivity to educational inequalities by fostering sociocultural awareness and valuing cultural differences as enriching elements in the teaching process. However, teachers reported that rigid curriculum structures and socioeconomic constraints in schools significantly limit the effective implementation of CRT practices. In conclusion, a pedagogical framework that promotes cultural diversity and equity in education should be established, and cultural responsiveness should be integrated as a core element of teacher training programs. Teachers need continuous professional development opportunities to effectively manage cultural diversity in their classrooms and should receive training to help them recognize and address cultural biases.
Benzer Tezler
- Kültürel değerlere duyarlı eğitime ilişkin öğretmenlerin öz yeterlik algılarının ve görüşlerinin incelenmesi
Examining teachers' views and self-efficacy perceptions about culturally relevant/responsive education
NİHAT KOTLUK
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimYüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAT KOCAKAYA
- Adana ili merkezindeki ilköğretim okulu öğrencilerinin sürekli devamsızlık nedenleri
Başlık çevirisi yok
ZEYNEP KADI
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜFİT GÖMLEKSİZ
- Developing classroom modes through the self-evaluation of teacher talk (SETT) in the foreign language classroom
Yabancı dil sınıfında öğretmen konuşmasının özdeğerlendirme analizi (ÖKÖ) ile sınıf modlarının geliştirilmesi
MERVE KÜÇÜK
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN PAKER
- English language teaching self- efficacy beliefs and reflective teaching practices of Turkish EFL instructors
Türkiye'de İngilizceyi yabancı dil olarak öğreten öğretmenlerin İngilizce öğretmedeki öz-yeterlik inançları ve yansıtıcı öğretim uygulamaları
AYŞEGÜL İNCE
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERDANE DENKCİ AKKAŞ
- Mathematics learning difficulties among immigrant primary school students: A meta-synthesis study
Göçmen ilkokul öğrencilerinde matematik öğrenme güçlükleri: Bir meta-sentez çalışması
HADIL M. F. ABUALI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖNÜL SAKIZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMUT KERTİL