Gelişimsel yetersizliği olan çocukların annelerine eğitim uzmanlarıyla çalışırken gerekli olan etkili iletişim becerilerinin kazandırılması
Teaching consultation communication skills to mothers of children with mental retardation
- Tez No: 92059
- Danışmanlar: DOÇ.DR. GÖNÜL KIRCAALİ İFTAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
DOKTORA TEZ OZU GELİŞİMSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN ANNELERİNE EĞİTİM UZMANLARIYLA ÇALIŞIRKEN GEREKLİ OLAN ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİNİN KAZANDIRILMASI Arzu Özen Özel Eğitim Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nisan 1999 Danışman: Doç. Dr. Gönül Kırcaali-İftar Bu araştırmanın genel amacı, gelişimsel yetersizliği olan çocuk annelerine sağlanan, çocuklarınm davranış ya da öğrenme sorunları için bir eğitim uzmanıyla ilk kez görüşürken gerekli etkili iletişim becerilerinin öğretimi uygulamasının etkililiğini belirlemektir. Araştırmanın deneklerini, oniki anne oluşturmuştur. Araştırmaya katılan oniki annenin altısı yansız atama yoluyla deney grubu olarak belirlenmiştir; diğer altısı ise kontrol grubu olarak araştırmaya katılmıştır. Araştırmada; çocukla yaşanan sorunu ortaya koyma, sorunu çözmeye yönelik öneri geliştirme ve görüşmeyi sonuçlandırma olmak üzere üç etkili iletişim davranışı; bu davranışların her biri için ise beşer beceri belirlenmiştir Araştırmanın birinci bölümünde tek-denekli araştırma modellerinden davranışlar arası yoklama evreli çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın birinci bölümüne sadece deney grubunu oluşturan anneler katılmıştır ve kendilerine etkili iletişim davranışları sırayla öğretilmiştir. Öğretim uygulaması araştırmacı tarafından hazırlanan“Yazalı Bilgilendirme”ve“Karşılıklı Konuşma Örnekleri”öğretim materyalleri ile gerçekleştirilmiştir. Bu bölümde kullanılan veri toplama araçları, belirlenen üç etkili iletişim davranışını ölçebilecek nitelikte çoktan seçmeli sorular şeklinde düzenlenmiştir. Veri toplama araçları, araştırmanın deney grubunam katılan annelere öğretim öncesinde, öğretim sırasında ve öğretim sonrasında uygulanmıştır. Annelere etkili iletişim becerileri kazandırmaya yönelik yapılan öğretim sonucunda tüm annelerin üç etkili iletişim davranışını oluşturan becerileri kazandıkları ve araştırma için belirlenen ölçüleri karşıladıkları görülmüştür. Deney grubundaki annelere etkili iletişim becerilerinin öğretilmesi tamamlandıktan sonra, araştırmanın ikinci bölümü başlamıştır. Bu bölümde, etkili iletişim becerileri öğretimi çalışmasını tamamlayan deney grubundaki annelerle, herhangi bir çalışmaya katılmayan kontrol grubundaki annelerin, gerçek bir danışma ortamında etkili iletişimin ilk iki davranışını oluşturan becerileri kullanımlannda farklılık olup olmadığı belirlenmiştir. Araştırmanın bir deney ve bir kontrol grubundan oluşan ikinci bölümünde annelerin etkili iletişim becerilerini kullanma düzeylerini belirlemek amacıyla“Annelerin Bir Eğitim Uzmanıyla İlk Kez Görüşürken Sahip Olmaları Gereken Etkili İletişim Becerilerini Değerlendirme Ölçeği”kullanılmıştır. Deney ve kontrol grubundaki annelerin bu ölçü aracındaki düzeylerini karşılaştırmak için uygulanan t testi sonucunda, deney grubundaki annelerle kontrol grubundaki annelerin gerçek bir danışma ortamında her iki etkili iletişim davranışını kullanım düzeyleri açısından istatistiksel olarak anlamlı ve deney grubu lehine farklar bulunmuştur. Bu sonuçlar, hazırlanan öğretim materyallerinin, gelişimsel yetersizliğe sahip çocuk annelerine, ilk kez bir eğitim uzmanıyla görüşürken gerekli etkili iletişim davranışlarının öğretilmesinde etkili olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT The purpose of the present study was to analyze the effectiveness of the instruction provided to the mothers of children with developmental disorders regarding the effective communication skills necessary for consulting with education personnell for the first time. The subjects of the study were 12 mothers; half of whom were randomly assigned to the experimental group and half of whom were assigned to the control group. In the study, effective communication skills were divided into three categories called identifying the problem of the child, generating solutions to solve the identified problem and concluding the consultation process; and each category consisted of five skills. In the first part of the study, multible probe desing with probe sessions across behaviors was followed. Only mothers from the experimental group took place in the first part of the study. The effective communication skills were taught to every mother following a“written information”and“interactive examples”format. Data were collected by multiple choice guestions. The results revealed that all mothers acquired all effective communication skills. In the second part of the study, experimental group which completed the effective communication instruction was compared with the control group in terms of using effective communication skills consisting of the first two communication behaviors during real consultation sessions. Data of the second part of the study were analyzed by independent groups t-test. The results of the data analyses indicated that there were significant differences between the two groups in utilizing both communication behaviors in the favor of the exprimental group. These findings revealed that instruction delivered to mothers of children with devolepmental disorders was very effective in teaching effective communication skills to be used with education specialits.
Benzer Tezler
- Gelişimsel yetersizliğe sahip olan çocukların annelerine yönelik hazırlanan 'oyun oynama becerilerini destekleme programının' etkililiğinin incelenmesi
Investigation of the effectiveness od the 'playing skills support program' for mothers of children with developmental disabilities
ŞERMİN AYGÜRT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHasan Kalyoncu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEVHİDE KARGIN
- Koçluk desteğiyle sunulan web tabanlı mesleki gelişim portalının okul öncesi öğretmenlerinin gömülü öğretim becerileri ile gelişimsel yetersizliği olan çocukların hedef davranışları üzerindeki etkililiği
The effects of coaching via web-based embedded teaching on pre-school teachers' use of embedded teaching skills and children's levels of learning the target behaviors
FÜSUN ÜNAL
- Gelişimsel yetersizlik ve normal gelişim gösteren çocukların annelerinin aile yaşam kalitesi, evlilik uyumu ve öznel iyi oluşlarının incelenmesi
Examination of the family life quality, marriage adaptation and subjective well being of the mothers having children both with developmental deficiency and with normal developmental ability
DENİZ ÖZLEM KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiAile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM KARAIRMAK TEKDURMAZ
- Annelerin kendi annelerinden algıladıkları kabul-ret düzeyleri ile gelişimsel yetersizliği olan çocuklarıyla etkileşimlerinin incelenmesi
The study between mothers perceive of their own mother's acception and rejection levels and interaction between their children with developmental disabilities
AHMET İLKHAN YETKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VEYSEL AKSOY
- Erken çocukluk döneminde özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin çocuklarına beceri öğretmelerinde ev ziyareti uygulamasının etkililiği
Effectiveness of home visiting practice for parents with special needs children in teaching skills to their children in early childhood
ŞEYDA YILDIRIM PARLAK
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUNDA AKSOY