Feminist yeni materyalizm bağlamında sanatta beden ve nesne dolanıklığı
The entanglement of body and object in art in the framework of feminist new materialism
- Tez No: 920632
- Danışmanlar: PROF. REFA EMRALİ
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Heykel Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
“Feminist Yeni Materyalizm Bağlamında Sanatta Beden ve Nesne Dolanıklığı”isimli bu kuramsal ve uygulamaya dayalı sanat çalışması raporunda, öncelikli olarak çeşitli sanat pratikleri içerisinde beden ve nesne etkileşimini görünür kılan çalışmalar üzerine yoğunlaşılmış ve bu etkileşimle meydana gelen dolanıklığın ontolojik boyutlarının sorgulanması amaçlanmıştır. Raporda, beden ve nesne etkileşimini görünür kılan güncel sanat çalışmaları, özellikle 20. ve 21. yüzyılda ön plana çıkan çağdaş feminist kuramlarla desteklenerek insanlar ve nesnelerin birbirleriyle nasıl ilişkilendirildiğine dair çok sayıda teorik yaklaşımı gündeme getirir. Bu yaklaşımlar, günümüzde feminist kuramlara farklı bir perspektif kazandıran yeni materyalizm teorisiyle doğrudan ilişkilendirilmiştir. Tarihsel materyalizmin somutlaşmış özne anlayışına karşılık maddeyi yeniden incelemeye alan bu teori, sanat nesnesinin maddi boyutlarını da yeniden sorgulamamıza olanak tanır. Bu noktada, yeni materyalizmin temelini oluşturan“madde”kavramının 21. yüzyılda geleneksel felsefi tanımlarının ötesine geçerek, sürekli dönüşen ve iç etkileşimli bir yapıda karşımıza çıktığı gözlemlenmektedir. Bu yeni yaklaşımla beraber madde, yalnızca felsefe ve sosyal bilimlerde değil, aynı zamanda sanat pratikleri de dahil olmak üzere birçok alanda performatif bir karakter kazanır. Öte yandan feminist yeni materyalizm, toplumsal cinsiyet inşasını göz ardı etmediği gibi, bedenlerin, mekanların ve maddi koşulların bu inşa sürecinde nasıl bir rol oynadığını da sorgular. Özellikle bedeni dolanık bir şekilde ele alan bu yaklaşım, sanat nesnesinin de sadece bir araç değil, çevresiyle birlikte anlam üreten aktif bir varlık olduğunu gösterir. Sonuç olarak, beden ve nesne üzerinden sanatın biçimsel olasılıklarını araştıran bu çalışma, cinsiyetlerin bedenleşme sürecinde nesneyle olan dolanıklığını gözlemleyerek, feminist yeni materyalist bakış açısıyla sanat alanına yeni perspektifler sunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This theoretical and practice-based art research report, titled“The Entanglement of Body and Object in Art in the Framework of Feminist New Materialism,”focuses primarily on artworks that foreground the interaction between body and object within various art practices. It seeks to interrogate the ontological dimensions of the entanglement resulting from this interaction. Contemporary art practices, particularly works from the 20th and 21st centuries, that make this interaction visible are analyzed in connection with contemporary feminist theories. In contrast to the concept of the embodied subject in historical materialism, new materialism revisits the concept of“matter,”allowing for a reevaluation of the material dimensions of art objects. Within this framework, the concept of“matter,”which lies at the core of new materialism, is observed to move beyond its traditional philosophical definitions in the 21st century, emerging as a continuously transforming and intra-active structure. This perspective highlights how matter gains a performative (meaning-generating) character, not only in philosophy and social sciences but also in various fields, including artistic practices. Moreover, feminist new materialism does not disregard the construction of gender; rather, it interrogates the roles that bodies, spaces, and material conditions play in this construction process. This approach, which considers the body in an entangled and interdependent manner, also demonstrates that the art object is not merely a passive tool but an active agent that co-produces meaning in relation to its surroundings. By doing so, it challenges the traditional notion of the art object as a static entity and repositions it as a dynamic participant within its environment. Ultimately, this study examines the formal and conceptual possibilities of art through the entanglement of body and object, observing how this interconnection manifests in the processes of gendered embodiment. By adopting a feminist new materialist perspective, it aims to offer new theoretical and practical insights into the field of art.
Benzer Tezler
- Tarihsel gelişimi içinde performatif bir unsur olarak giyside sesin kullanımı ve 'ses ten' çalışması için kostüm tasarımı
Sound generation as a performative element in clothes throughout history and costume design for the project 'ses ten'
PINAR GERÇEK
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2022
Giyim EndüstrisiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSahne Dekorları ve Kostümü Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK ÖZDOĞAN
- İçsellikten ilişkiselliğe: Mimarlıkta yumuşak bileşenlerin temsillerine failsel bir yaklaşım
From interiority to relationality: an agential approach to representations of soft components in architecture
BEYZA NERGİS ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL
- Bilginin üretimine tersinir bir bakış: Arşivle(N)me olarak spekülatif mekân-yazımı
Subverting the production of knowledge: speculative spatial-writing as (UN)archiving
SERAY RUSÇUKLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL
- Dolanıklığın yer-zaman-çizim-i: Mimarlığın alternatif failsel kesme eylemleri üretme sorumluluğu üzerine
Space-time-drawing of the entanglement: On the response-ability of enacting alternative agential cuts in architecture
ELİF NUR ADIGÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL
- Klasik ve modern ütopyalarda toplumsal cinsiyet
Gender on classical and modern utopias
YASEMİN TEMİZARABACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Sosyolojiİstanbul ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMAGÜL BERKTAY