Samsun ili Atakum ilçesinde yetişen ümitvar yerel armut genotiplerinin belirlenmesi
Determination of promising local pear genotypes grown in Atakum district of Samsun province
- Tez No: 920690
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Meyve Yetiştirme ve Islahı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Bu çalışma, Samsun ili Atakum ilçesi mahallerinde doğal olarak yetişen yerel armut genotiplerinin belirlenmesi amacıyla 2023 ve 2024 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada yörede uzun yıllardır yetiştirilen ve yöresel pazarlarda da pazarlanabilme potansiyeli olan 48 yerel armut genotipi 2 yıl boyunca incelenmiştir. Araştırmada hasat tarihi, meyve ağırlığı (g), meyve eni (mm), boyu (mm) ve yüksekliği (mm), meyve sapı uzunluğu (cm) ve kalınlığı (mm), kabuk kalınlığı (mm), karpel sayısı (adet meyve-1), çekirdek sayısı (adet meyve-1), suda çözünür kuru madde miktarı (SÇKM, %), pH, titredilebilir asitlik (%), C vitamini (mg L-1), toplam şeker içeriği (mg L-1), meyve kabuk ve et renk özellikleri, meyve kabuğunun paslılık durumu, meyve şekli, meyvenin yandan görünümü, maksimum çapın pozisyonu, yaprak sapı uzunluğu ve kalınlığı (mm), yaprak eni (cm), yaprak boyu (cm), yaprak alanı (cm2), yaprak ucunun şekli, yaprağın dişilik durumu, ağaç habitusu, ağaç gelişme kuvveti, aroma, sululuk, tat, et yapısı, yeme kalitesi ve dış kalite gibi özellikler incelenmiştir. İncelenen genotiplerde hasat 11 Temmuz–22 Ekim tarihlerinde yapılmıştır. Araştırma yılları ortalamalarına göre incelenen genotiplerde meyve ağırlığı 39.10-233.02 g, meyve eni 39.19-72.18 mm, meyve boyu 39.69-78.11 mm, meyve yüksekliği 40.35-88.86 mm, meyve sapı uzunluğu 1.45-5.81 cm, meyve sapı kalınlığı 2.27-3.86 mm, meyve kabuk kalınlığı 0.29-1.58 mm, karpel sayısı 4.61-5.0 (adet meyve-1), çekirdek sayısı 4.80-9.60 (adet meyve-1), meyve eti sertliği 3.76-10.63 kg cm-2, SÇKM % 9.98-17.13, pH 2.99-5.98, asitlik % 0.16-1.18, C vitamini 38.50-160.0 mg L-1, toplam şeker içeriği 18.030-355.680 mg L-1 arasında değişmiştir. Araştırmada meyve kabuğu L* değeri 43.15-94.65, a* değeri 0.99-20.53, b* değeri 20.35-54.79, kroma değeri 23.53-61.00, hueo değeri 65.69-125.45 arasında değişmiştir. Meyve eti L* değeri 46.30-97.52, a* değeri 0.67-7.91, b* değeri 5.40-30.84, kroma değeri 5.86-32.26, hueo değeri 65.64-107.79 arasında değişmiştir. İncelenen genotiplerde yaprak sapı uzunluğu 2.73-6.10 cm, yaprak sapı kalınlığı 0.36-1.40 mm, yaprak eni 3.71-6.58 cm, yaprak boyu 5.10-8.98 cm, yaprak alanı 13.95-38.46 cm2 arasında değişmiştir. Yerel armut genotiplerinin meyve şeklinin kısa, oval, yuvarlak ve uzun; meyve kabuk renginin yeşil, yeşilimsi-sarı ve sarı; boyunluluk durumu boyunsuz, kısa boyunlu ve uzun boyunlu; paslılık durumunun az, orta; ağaç büyüme kuvvetinin zayıf, orta ve kuvvetli; ağaç habitusunun dik, yarı dik, yayvan ve sarkık; yaprağın uç kısmının dik açılı, dar açılı, yuvarlak ve geniş açılı olduğu belirlenmiştir. Araştırmada yeme kalitesi, meyve ağırlığı, SÇKM, C vitamini, SÇKM/Asit oranı ve Dış kalite özellikleri dikkate alınarak yapılan 'Tartılı Derecelendirme' sonucuna 'Değirmen', 'Güz Kavunu', 'Çiçek', 'Kara', 'İri Gümüşhane', 'Eğrisap-IV' ve 'Karpuz Armudu' olmak üzere toplam 7 armut genotipi ümitvar olarak seçilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study was carried out to determine the local pear genotypes growing naturally in the Atakum district of Samsun province in 2023 and 2024. In the study, 48 local pear genotypes that have been grown in the region for many years and have the potential to be marketed in local markets were examined for 2 consecutive years. In the research, harvest date, fruit weight (g), fruit width (mm), fruit length (mm) and height (mm), fruit stalk length (cm) and thickness (mm), skin thickness (mm), carpel number (piece fruit-1), seed number (piece fruit-1), soluble solids content (SSC, %), pH, titratable acidity (%), vitamin C (mg L-1), total sugar content (mg L-1), fruit skin and flesh color characteristics, rustiness status of fruit peel, fruit shape, fruit profil of sides, position of maximum diameter, petiole length (cm) and thickness (mm), leaf width (cm), leaf length (cm), leaf area (cm2), leaf blade shape of apex, leaf blade incisions of margin, tree habitus, tree growth vigour, aroma, juiciness, taste, flesh structure, eating quality and external quality traits were examined. Harvesting was done between 11 July and 22 October in the examined genotypes. According to the averages of the two research years, fruit weight of the genotypes examined was 39.10-233.02 g, fruit width was 39.19-72.18 mm, fruit length was 39.69-78.11 mm, fruit height was 40.35-88.86 mm, fruit stalk length was 1.45-5.81 cm, fruit stalk thickness was 2.27-3.86 mm, fruit skin thickness was 0.29-1.58 mm, carpel number was 4.61-5.0 (piece fruit-1), seed number was 4.80-9.60 (piece fruit-1), fruit flesh firmness was 3.76-10.63 kg cm-2, SSC was 9.98-17.13%, pH was 2.99-5.98, acidity was 0.16-1.18%, vitamin C was 38.50-160.0 mg L-1, total sugar content varied between 18.030-355.680 mg L-1. In the research, L* value varied between 43.15-94.65, a* value 0.99-20.53, b* value 20.35-54.79, chroma value 23.53-61.00, hueo value 65.69-125.45 in the fruit skin. In the fruit flesh, L* value varied between 46.30-97.52, a* value 0.67-7.91, b* value 5.40-30.84, chroma value 5.86-32.26, hueo value 65.64-107.79. In the examined genotypes, leaf petiole length varied between 2.73-6.10 cm, leaf petiole thickness 0.36-1.40 mm, leaf width varied between 3.71-6.58 cm, leaf length varied between 5.10-8.98 cm, and leaf area varied between 13.95-38.46 cm2. It was determined that the fruit shape of the local pear genotypes was short, oval, round and long; fruit peel color was green, greenish-yellow and yellow; neckedness was neckless, short-necked and long-necked; rustiness was low, medium; tree growth vigour was weak, medium and strong; tree habitus was upright, semi-upright, spreading and drooping; leaf blade shape of apex was acute, right-angled, obtuse and rounded. In the study, a total of 7 pear genotypes were selected as promising, namely 'Değirmen', 'Güz Kavunu', 'Çiçek', 'Kara', 'İri Gümüşhane', 'Eğrisap-IV' and 'Karpuz Armudu', based on the 'Weighted Ranked Method' results, which were carried out by taking into account the eating quality, fruit weight, SSC, Vitamin C, SSC/Acid ratio and external quality characteristics.
Benzer Tezler
- Samsun ili Atakum ilçesinde yetişen yenidünya genotiplerinin karakterizasyonu
Characterization of loquat genotypes grown in Atakum district of Samsun province
ONUR CAN KURNAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖZTÜRK
- Samsun ili atakum ilçesinde hipertansif yaşlı bireylerde ilaç tedavisine uyum ve etkileyen faktörler
Medication adherence and associated factors in hypertensive elderly individuals in atakum district of Samsun province
GÜLÇİN ELMAS AKINCI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
GeriatriOndokuz Mayıs ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CİHAD DÜNDAR
- Samsun İli Atakum ilçesi ilkokullarında ve ortaokullarında okul çevre sağlığı düzeyinin değerlendirilmesi
Evaluation of school environmental health level in Samsun Province Atakum district primary and secondary schools
EMİR KÜLAL ÖZGÖZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Halk SağlığıOndokuz Mayıs ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENNUR DABAK
- Samsun ili Atakum ilçesi ortaöğretim öğrencilerinin yenilenebilir enerji kaynakları konusundaki farkındalık düzeylerinin belirlenmesi
Samsun province Atakum district determining the awareness levels of secondary students on renewable energy resources
İBRAHİM ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EnerjiAmasya ÜniversitesiYenilenebilir Enerji ve Uygulamaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH KOPARAN
- Kentsel saçaklanma alanında tarımsal yapıda meydana gelen değişimin incelenmesi: Samsun ili Atakum ilçesi örneği
Interaction of structural urban sprawl and agriculture: The case study of Atakum district of Samsun province, Turkey
HATİCE TÜRKTEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN KILIÇ