Geri Dön

Sesin mekân deneyimine etkisi: Üniversite fakülte binaları üzerinden bir inceleme

The effect of sound on spatial experience: A study on university faculty buildings

PDF İndir

  1. Tez No: 920755
  2. Yazar: ELİF SENA KOCA
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ASENA KUMSAL ŞEN BAYRAM
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Maltepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 92

Özet

Bu araştırmanın amacı; sesin mekânsal deneyime olan etkisini analiz etmektir. Günümüzde sesle ilgili alan çalışmalarında daha çok gürültü analizlerinin yapıldığı, kullanıcı deneyimlerinin göz ardı edildiği görülmüştür. Ses ve mekânla ilgili çalışmalar incelendiğinde ise aslında sesin mekân deneyimine olan etkisinin göz ardı edilemeyecek kadar önemli olduğu ve tasarım sırasında yönlendirici bir unsur olması gerektiği görülmüştür. Çalışmanın sonucunda ortaya çıkan verilerin, ileride tasarlanacak projelere katkı sağlaması ve mevcutta var olan yapılı çevreyle kullanıcılarının bağının geliştirilmesi beklenmektedir. Çalışmada incelenecek fakülte yapıları, tasarımı ve işlevselliği yönüyle hem öğrenciler hem de akademisyenlerin deneyimleri bakımından önem taşımaktadır. Fonksiyonel yerleşim ön planda gibi dursa da daha verimli bir deneyim ve konfor arayışında sesin etkisi oldukça önemlidir. İşitsel peyzaj (soundscape) kavramı özellikle peyzaj alanında yaygınlaşmış olsa da bina ölçeğinde de önemli veriler elde etmemize olanak sunar. Sesin genel mekânsal deneyimi ve dolayısıyla akademik refahı nasıl önemli ölçüde etkileyebileceği araştırılmıştır. Literatüre bakıldığında, 1950'lerde ortaya çıkan psiko-coğrafya kavramı; çevrenin, bireylerin duygu ve davranışları üzerindeki etkilerini açıklar. Peyzaj mimarisinde mekâna ait işitsel veriler elde edebilmek için ses yürüyüşleri (soundwalk) kullanıldığı görülmüştür. Ses yürüyüşleri (soundwalk), 1960'larda R. Murray Schafer'ın geliştirdiği, mekânın işitsel peyzajını tanımlayabilmek ve bileşenlerini analiz edebilmek için kullanılan deneysel bir yöntemdir. Kullanıcıların mekânı nasıl algıladıklarını göstermekte kullanılır. Geçici süreyle görsel iletişimin kesildiği durumlarda, işitsel verilere daha dikkat edildiği görülmüştür. Çalışmada mekân ölçeği Maltepe Üniversitesi fakülte binaları olarak belirlenmiştir. Mekânın asıl kullanıcıları olan öğrencilere geçici süre ile çalışmada belirlenmiş olan rotalarda gözü kapalı yürüyüşler yapılarak işitsel verileri toplamak amaçlanmıştır. Yürüyüşler esnasında“Nasıl hissediyorsun?”sorusu sorularak kişilerin vereceği cevaplar kayıt altına alınmış ve deneyimlerini paylaştıkları noktalar haritada işaretlenmiştir. Deneyin sonucunda tüm katılımcıların hangi ifadeleri ne sıklıkla ve hangi alanlarda söylemiş olduğu tespit edilerek haritalaştırılmıştır. Deneyin öncesi ve sonrasında belirlenen soruların sonuçlar incelenmiştir. Yapılan ses yürüyüşlerinde katılımcılar, mekânları sesler aracılığıyla deneyimlemiş ve bu sesleri üç ana kategoriye ayırmışlardır: binaya ait sesler (kapı, pencere, mobilya gibi), insanların çıkardığı sesler (yürüme, konuşma gibi) ve dışarıdan gelen sesler (rüzgâr, ağaç, araba gibi). Özellikle, fakülte binalarında yoğun sirkülasyon zamanlarında kapı ve pencere sesleri, insanların hareketleri, konuşmalar ve doğa sesleri ön planda olmuştur. Katılımcılar, mekânları algılarken seslerin mekânın kimliğini oluşturduğunu ve sesin mekân deneyimlerine olan etkisinin önemli olduğunu vurgulamışlardır. Büyük ve geniş alanlarda yankı sesleri ve sosyal etkileşimlerin yoğun olduğu mekanlarda insan sesleri belirleyici olmuştur. Katılımcılar, seslerin mekân algısını nasıl şekillendirdiğini de ortaya koymuşlardır. Büyük ve geniş mekanlarda yankıların yarattığı huzursuzluk, küçük ve dar alanlarda ise basık ve yoğun seslerin rahatsızlık yaratması gibi kognitif ve duygusal etkiler belirgin olmuştur. Ayrıca, doğal sesler (rüzgâr, kuş cıvıltıları gibi) ve insan seslerinin mekânda daha fazla yer almasını isteyen katılımcılar, makine ve cihaz seslerinden rahatsız olmuşlardır. Bu bulgular, mekânın ses tasarımının, duygusal ve sosyal etkileşimleri güçlendiren önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Sonuç olarak bu çalışma, sesin sadece akustik değil, aynı zamanda duygusal ve kültürel bir boyutunun da bulunduğu vurgulanmış, mekânın formu ve malzeme seçimlerinin sesle etkileşiminin tasarım sürecine dahil edilmesi gerektiği ortaya konmuştur. Araştırma, sesin mekân tasarımında önemli bir rol oynadığını ve ses ortamının, mekânın fonksiyonel ihtiyaçlarıyla uyumlu olarak tasarlanmasının kullanıcı deneyimini iyileştirebileceğini göstermektedir. Sesin doğru yönetilmesi, mekânların kimliğini güçlendirebilir ve kullanıcıların mekânlarla daha derin bağlar kurmasına olanak tanır. Ayrıca, ses peyzajının tasarım süreçlerine entegrasyonunun, çevresel ve psikolojik anlamda yaşam kalitesini artıracağına dikkat çekilmiştir.

Özet (Çeviri)

The purpose of this study is to analyze the effects of sound on spatial experience. It has been noted recently that noise analyses take center stage in sound-related field investigations while user experiences are overlooked. Within the scope of this article, during the examination of sound and space-related studies, it is stated that the effect of sound on spatial experience is not inconsiderable and ought to be a guiding element to inform design decisions. The aim is for the data that will emerge from this study to support further projects and strengthen the bond between the built environment and its users. The faculty buildings to be examined in this research are vital in their design and functionality, as well as the experiences of students and academics. Although functional layout is at the forefront, the effect of sound is quite significant in the search for a more efficient experience and comfort. The concept of soundscape allows one to obtain essential data at the building scale, although it has become widespread mainly in the landscape field. Moving forward from this statement, the soundscape concept has been researched to determine how sound can significantly affect the overall spatial experience and, therefore, academic prosperity. As a result of the literature review, it is deduced that the concept of psychogeography, which emerged in the 1950s, explains the environment's effects on individuals' emotions and behaviors. Moreover, this review shows that soundwalks are used in landscape architecture to obtain auditory data about the space. To clarify the concept of soundwalks, it is an experimental method developed by R. Murray Schafer in the 1960s, used to define the auditory landscape of the space and analyze its components. Furthermore, it affects the perception of user experience in a spatial environment. Nevertheless, it has been observed that when visual communication is momentarily disrupted, audio information receives more significant attention. To conclude, in this research, the scope of the article has been determined as the faculty buildings of Maltepe University. It has been aimed that the primary users of the facility, the students, were asked to walk temporarily and blindfolded along the study's designated paths to gather auditory data. People will be asked,“How do you feel?”throughout the walks. Their responses will be noted, and the locations on the map where they share their feelings will be annotated. The experiment will reveal which expressions, how frequently, and in which contexts each participant used. Before and after the experiment, the predetermined questions will be asked to analyze the outcomes.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    925073

    Tsuchiura Nobuko: Redefining housing and architecture through the female lens

    Tsuchiura Nobuko: Kadın merceğı̇nden konut ve mı̇marlığı yenı̇den tanımlamak

    SENEM KOTİL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MIYUKI AOKI GIRARDELLI

  2. Tez No

    636688

    Etkileşimli mekânsal anlatılarda deneyim odaklı tasarım perspektifleri

    Experience-oriented design perspectives on interactive spatial narratives

    ŞEVİN GÜLPINAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Güzel SanatlarYıldız Teknik Üniversitesi

    Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı

    DOÇ. DR. KADER SÜRMELİ

  3. Tez No

    336723

    Uyku hijyeni eğitiminin koroner yoğun bakım ve sonrası hastaların uyku kalitesine etkisi

    The affect of sleep hygiene education of patients' sleep quality in coronary intensive care and after

    FATMA TOK YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    HemşirelikCumhuriyet Üniversitesi

    Hemşirelik Esasları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HATİCE TEL

  4. Tez No

    818814

    Diz osteoartritli hastalarda içsel odaklanmanın yürüme döngüsü üzerine etkisi ve gürültünün olası karıştırıcı rolü

    The effect of intrinsic focus on gait cycle and the possible confounding effect of noise in patients with knee osteoarthritis

    DİLEK SAYAR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonGazi Üniversitesi

    Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLÇİN KAYMAK KARATAŞ

  5. Tez No

    639449

    An experimental study on homophily and in-group bias in poverty and pension games

    Yoksulluk ve emeklilik oyunlarında homofili ve grup içi yanlılık üzerine deneysel bir çalışma

    EMİNE ÖZGE YURDAKURBAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    EkonomiGalatasaray Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BİLGE ÖZTÜRK GÖKTUNA

Geri Dön