Geri Dön

Sanal gerçeklik deneyiminin mekân algısına etkisi: Sergileme mekânları üzerinden bir inceleme

The effect of virtual reality experience on spatial perception: A study on exhibition spaces

PDF İndir

  1. Tez No: 920771
  2. Yazar: ŞEVVAL DENİZ KILIÇ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ASENA KUMSAL ŞEN BAYRAM
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Maltepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 101

Özet

Günümüz teknolojileriyle gelişen sanal gerçeklik (VR) uygulamaları, birçok alanda olduğu gibi mimarlıkta da kendine yer bulmakta ve mekân algısı üzerinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu bağlamda, fiziksel mekânın algısı ile sanal gerçeklik mekânlarının algısı ele alınarak, kullanıcının mekân algısını sergileme mekânları üzerinden incelemeyi ve karşılaştırmalı bir deney sunmayı amaçlayan bir çalışma ortaya konulmuştur. Araştırmanın amacı, sanal gerçeklik deneyiminin sergileme mekânlarında mekân algısını nasıl etkilediğini anlamaktır. Bu etkiyi sanal gerçeklik ile fiziksel mekânın algısındaki farklılıklar üzerinden incelemenin kullanıcıların algı, bellek ve mekân deneyimi üzerindeki farklı uyaranlarını daha net ortaya koyduğu düşünülmektedir. Bergson, 1896 yılında maddesel algılamalarla belleğe ait olan anımsamaların birbirinden bağımsız olarak değerlendirilemeyeceğini, ikisinin de birbiriyle iç içe olan algı-anılar veya anı-algılar olarak göz önüne alınması gerektiği çıkarımını yapmıştır. Bu çıkarımlar doğrultusunda sanal gerçeklik mekânlarındaki algılama ve bellek oluşumu sergileme mekânları kapsamında, sanal gerçeklik parametreleri ile birlikte gelişir. Araştırmanın sergileme alanları kapsamında tutulmasının başlıca nedeni sergileme mekânları incelenirken mekânın algısıyla entegre ilerleyen bir diğer parametre olan sergi elemanlarının bulunmasıdır. Araştırmanın ilk aşaması literatür tarama ve araştırmanın konusu olan bellek, algı, sanal gerçeklik deneyimi ve mekân ilişkisi gibi kavramların incelenmesi ve literatür araştırmasının yapılmasından oluşur. Araştırmanın diğer aşaması olan karşılaştırmalı deneyde belirli zümre ve yaş aralığındaki kullanıcılara sergileme mekânları, biri fiziksel mekân diğeri ise VR gözlük aracılığıyla sanal gerçeklik mekânı olmak üzere iki farklı deneyimde sunulmuştur. Bu deneyimler esnasında kullanıcılara belirli sorular sorularak cevaplar kayıt altına alınmıştır. Kullanıcılar tarafından verilen cevapların sıklık oranları incelenerek sergileme mekânları algısı üzerindeki sanal gerçekliğin etkisine dair çıkarımlara ulaşmak amaçlanmıştır. Katılımcıların fiziksel mekân ve sanal gerçeklik ortamındaki sergi deneyimlerini karşılaştırmak amacıyla gerçekleştirilen analizler, iki farklı temsil biçiminin mekânsal algı, eser bilgilenmesi ve bellek üzerindeki etkilerini ortaya koymuştur. Fiziksel mekânda sergi deneyimleri, katılımcılar için daha tanımlı rotalar ve somut eser odaklı bir algı oluştururken, sanal gerçeklik ortamında daha keşif odaklı ve sınırları belirsiz bir deneyim gözlemlenmiştir. Bellek açısından fiziksel mekânda daha yoğun bir bilgi edinimi ve deneyimlerin geçmiş anılarla ilişkilendirilmesi öne çıkarken, sanal gerçeklik deneyimleri daha soyut ve duygusal çağrışımlar yaratmıştır. Bu bulgular, fiziksel mekânın somut unsurlarının bellek ve algı üzerinde daha güçlü etkiler yarattığını, buna karşın sanal gerçeklik ortamının deneyim odaklı ve mekânsal sınırları keşfe dayalı bir süreç sunduğunu göstermektedir. Dolayısıyla, her iki deneyimin farklı bağlamlarda kullanıcı odaklı tasarım stratejileri geliştirilmesine yönelik önemli ipuçları sunduğu söylenebilir. Bu çalışma, fiziksel ve sanal mekân deneyimlerinin mekânsal algı, bellek ve kullanıcı etkileşimleri üzerindeki etkilerini karşılaştırarak, dijitalleşen dünyada mimarlık ve tasarım disiplinlerine yeni bir perspektif sunmayı hedeflemektedir.

Özet (Çeviri)

Virtual reality (VR) applications, which have developed with today's technologies, find their place in architecture as in many fields and play an important role in the perception of space. In this context, this study aims to examine the user's perception of space through exhibition spaces and to present a comparative experiment by addressing the perception of physical space and the perception of virtual reality spaces. The aim of the research is to understand how the virtual reality experience affects the perception of space in exhibition spaces. It is thought that examining this effect through the differences in the perception of virtual reality and physical space reveals the different stimuli on users' perception, memory and space experience more clearly. In 1896, Bergson concluded that material perceptions and recollections belonging to memory cannot be evaluated independently of each other, and that both should be considered as perception-memories or memory-perceptions that are intertwined with each other. In line with these conclusions, perception and memory formation in virtual reality spaces develop within the scope of exhibition spaces, together with the parameters of virtual reality. The main reason for keeping the research within the scope of exhibition spaces is the presence of exhibition elements, another parameter that is integrated with the perception of the space while examining exhibition spaces. The first stage of the research consists of a literature review and an examination of the concepts such as memory, perception, virtual reality experience and spatial relationship, which are the subject of the research. In the comparative experiment, which is the other stage of the research, exhibition spaces were presented to users of certain classes and age ranges in two different experiences, one as a physical space and the other as a virtual reality space through VR glasses. During these experiences, users were asked certain questions and their answers were recorded. The frequency rates of the answers given by the users were analyzed and it was aimed to reach inferences about the effect of virtual reality on the perception of exhibition spaces. The analyses conducted to compare the participants' exhibition experiences in the physical space and the virtual reality environment revealed the effects of the two different modes of representation on spatial perception, artifact knowledge and memory. While exhibition experiences in the physical space created a more defined route and artifact-oriented perception for the participants, the virtual reality environment was more exploration-oriented and boundary-defined. In terms of memory, the physical space was characterized by a more intense acquisition of information and the association of experiences with past memories, while virtual reality experiences created more abstract and emotional associations. These findings suggest that the concrete elements of the physical space have stronger effects on memory and perception, whereas the virtual reality environment offers an experience-oriented process based on exploring spatial boundaries. Therefore, it can be said that both experiences provide important clues for developing user-centered design strategies in different contexts. This study aims to offer a new perspective to architecture and design disciplines in a digitalized world by comparing the effects of physical and virtual space experiences on spatial perception, memory and user interactions.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    875740

    The effect of visual narrative language of color codes in Youssef Chahine's cinema

    Youssef Chahine sinemasında renk kodlarının görsel anlatı diline etkisi

    MARİAM MAHROUS

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Radyo-TelevizyonEge Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALEV FATOŞ PARSA

    Assist. Prof. Dr. ELÇİN AS

  2. Tez No

    363640

    Alışveriş mekânlarında aydınlatma tasarımının kullanıcı algısı ve enerji verimliliği açılarından değerlendirilmesi

    Evaluating lighting design in shopping areas according to users perception and energy efficency

    MERVE AŞÇIOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALPİN KÖKNEL YENER

  3. Tez No

    677138

    İç mekanda boyutsal algı deneyiminin sanal gerçeklik teknolojisi üzerinden irdelenmesi

    Examination of size perception through virtual reality technology in interior spaces

    UĞUR EFE UÇAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    İç Mimari ve Dekorasyonİstanbul Teknik Üniversitesi

    İç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERVİN GARİP

  4. Tez No

    919792

    İç mimarlık eğitiminde sanal gerçeklik algısının renk ve malzeme seçimi üzerine etkisi

    The Effect of virtual reality perception on color and material selection in interior architecture education

    TUĞBA KÖMÜRCÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Bilim ve TeknolojiKütahya Dumlupınar Üniversitesi

    Teknoloji ve İnovasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ARİF GÖK

  5. Tez No

    924890

    Understanding the social production of virtual space: User-environment relations in immersive social virtual reality from a postphenomenological perspective

    Sanal mekânın toplumsal üretimini anlamak: Postfenomenolojik perspektiften sürükleyici sosyal sanal gerçeklikte kullanıcı-çevre ilişkileri

    MİNE BERTAN YILMAZ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    İletişim BilimleriGalatasaray Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KEREM RIZVANOĞLU

Geri Dön