Oğuz Atay'ın 'Beyaz Mantolu Adam' adlı öyküsünün sözdizimi bakımından incelenmesi
Syntax review of Oğuz Atay's story named Man in the White Jacket
- Tez No: 920799
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET HAŞİMİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Dil, ses ve ses birliklerinden meydana gelmektedir. Bir dili diğer dillerden ayıran unsur o dilin sahip olduğu dizge sistemidir. Dil, yüzyıllar içinde çeşitli anlayışların, akımların etkisi altında kalarak gelişmiştir. Nitekim 20. yüzyıl başlarında değişen dünya düzeniyle birlikte dil farklı bir boyuta evrilmiştir. Bu boyutta iletişim, bilişim ve ulaşım hızla değişerek ve yenilenerek modernleşmiş; modernleşmenin maddi hayatta yarattığı kolaylık bireyin iç dünyasına aynı şekilde yansımamış; yalnızlık, kişinin topluma ve kendine yabancılaşması, ötekileştirilme, kimlik karmaşası gibi kavramlar yüzyılın insanı üzerinde bir buhran oluşturmuştur. Modernizme tepki olarak doğan postmodernizm Batı'da 1950'den sonra ortaya çıkan ve yerleşik estetik değerler, politika, mimari, ekonomi ve pek çok alanda kendini gösteren bir kökten değişiklik akımı olmuştur. Edebiyatın ana malzemesi olan dil de bu kökten değişimden etkilenmiş, dili sınırlandıran kavramlar ortadan kaldırılarak postmodern metinlere çoğulculuk, parçalılık, kopukluk, farklılık, oyunsuluk gibi ögeler üst kurmaca, metinlerarasılık, parodi-pastiş, ironi-alay ile verilmiştir. Bu çalışmada Oğuz Atay'ın Beyaz Mantolu Adam adlı öyküsü Türkçenin sözdizimi açısından incelenmiştir. Oğuz Atay, edebiyatımızda postmodernizm en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Sanatçının Beyaz Mantolu Adam adlı öyküsündeki sözdizimi unsurlarının eserin dili üzerinde kendini nasıl gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde araştırmanın problemi, önemi, yöntemi, modeli ile çalışmayla ilgili varsayımlar ve sınırlılıklar yer almaktadır. İkinci bölümde Oğuz Atay'ın yaşamına, edebî kişiliğine ve Beyaz Mantolu Adam öyküsü hakkında kısa bir bilgiye yer verilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünü kavramsal çerçeve oluşturmaktadır. Kavramsal çerçevede sözdizimi, cümle, cümlenin ögeleri ve cümle türleri konularında yapılan araştırmalardan ve çalışmanın hangi görüş esas alınarak inceleneceğinden bahsedilmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünü oluşturan“Bulgular”kısmında fişleme yöntemi ile tespit edilen ve incelenen cümlelerden elde edilen veriler ile bunlardan oluşturulan tablolara yer verilmiştir. Son bölümde ise verilerden çıkarılan sonuçlar ve öneriler yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı Türkiye Türkçesinin sözdizimi hakkında farklı görüşlere sahip dil bilimcilerin fikirlerine yer verip kavramsal çerçeve ve sınıflandırma hususunda Leyla Karahan'ı esas alarak Oğuz Atay'ın Beyaz Mantolu Adam adlı öyküsünün sözdizimi bakımından incelemesini yapmaktır.
Özet (Çeviri)
Language consists of sound and sound associations. What distinguishes a language from other languages is the system of that language. Language has developed over the centuries under the influence of various understandings and movements. As a matter of fact, with the changing world order at the beginning of the 20th century, language has evolved into a different dimension. In this dimension, communication, informatics and transportation have modernized by changing and renewing rapidly; The convenience created by modernization in material life was not reflected in the inner world of the individual in the same way; Concepts such as loneliness, alienation from society and oneself, marginalization, and identity confusion have created a crisis on the people of the century. Postmodernism, which was born as a reaction to modernism, has been a radical change movement that emerged in the West after 1950 and manifested itself in established aesthetic values, politics, architecture, economy and many other fields. Language, which is the main material of literature, has also been affected by this radical change, and the concepts that limit the language have been eliminated and elements such as pluralism, fragmentation, disconnection, difference, playfulness have been given to postmodern texts with metafiction, intertextuality, parody-pastiche, irony-ridicule. In our study, Oğuz Atay's story“The Man in the White Coat”was examined in terms of Turkish syntax. Oğuz Atay is considered one of the most important representatives of postmodernism in our literature. The artist's story“The Man in the White Coat”was examined in terms of syntax and it was determined how all these elements manifested themselves on the language of the work. The first part of the study is“Introduction”, in the second part, Oğuz Atay's life, literary personality and a brief information about the work are included. The third part of the study consists of the conceptual framework. In the conceptual framework, the researches on syntax, sentences, elements of the sentence and sentence types and the basis of which view the study will be examined are mentioned. The fourth section is the method section, in this section, the model of the research and how the research was done are included. In the“Findings”section, which constitutes the fifth part of the study, there is a tabulation and evaluation of the data obtained as a result of the sentences examined by the filing method. In the sixth part of the study, the conclusions and suggestions from the thesis are included. The aim of this study is to make a syntactic analysis of Oğuz Atay's story“The Man with the White Coat”in line with the ideas of linguists who have different views on the syntax of Turkish in Türkiye.
Benzer Tezler
- Oğuz Atay'ın 'Korkuyu Beklerken' adlı öyküsünün oyunlaştırılmasında bireyin varoluşu ve yabancılaşması
The alienation and existence of the individual in the dramatization of Oğuz Atay's short story entitled 'Korkuyu Beklerken'
UMUT TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Sahne ve Görüntü SanatlarıHacettepe ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. TÜREL EZİCİ
- Oğuz Atay'da mitik babasızlık
Mythical fatherlessness in Oğuz Atay
ALİ CEVHER ÖZBİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Karşılaştırmalı EdebiyatDokuz Eylül ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVZAT KAYA
- Oğuz Atay'ın eserlerinde Mesiyanik Umutlar: Tutunamayanlar ve 'Beyaz Mantolu Adam'da İsa peygamberin temsilleri
Messianic hopes in Oğuz Atay's works: Representations of Jesus in Tutunamayanlar and 'Beyaz Mantolu Adam'
YASİR İSLAM KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OLCAY AKYILDIZ
- Oğuz Atay öykülerinin anlatıbilimsel yöntemle incelenmesi
An analysis of Oğuz Atay's stories in the light of narratological method
DİDEM BÜŞRA GÜRÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ŞAHİN
- Düzenin ve kadının karşısında bir ?Garip? Oğuz Atay
Oğuz Atay, a ?Strange?, against the system and the woman
AYŞE DUYGU YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. TALÂT HALMAN