Şanlıurfa ilinde tarihi yapılar üzerinde bulunan yabancı ot türleri
Weed flora of historical sites in Şanlıurfa province
- Tez No: 920921
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SHAHID FAROOQ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 66
Özet
Mevcut çalışma, tarihi geçmişe sahip Şanlıurfa'nın tarihi yapılarının üzerindeki yabancı ot türlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Sürvey çalışmaları Şanlıurfa'nın farklı ilçe ve mahallelerinde bulunan ve büyük çoğunluğu korunmuş veya restore edilmiş olan 19 tarihi yapıda gerçekleştirilmiştir. İncelenen yapılar arasında Balıklıgöl, Şanlıurfa Kalesi, Harran Evleri, Eski Harran Üniversitesi, Selahaddin Eyyubi Camii ve Roma Hamamı gibi önemli tarihi yerler bulunmaktadır. Tarihi yapıların üzerindeki bitkiler tek tek fotoğraflanmış ve Flora of Turkey and East Aegean Islands gibi kaynaklardan yararlanılarak teşhis edilmiştir. Bitkilerin türleri, EPPO kodları ve yaşam formları kaydedilmiştir. Temel Bileşen Analizi (PCA) kullanılarak yabancı ot türlerinin yapı bazındaki dağılımı analiz edilmiştir. Sürvey çalışmaları sonucunda 17 farklı familyaya ait 45 yabancı ot türü tespit edilmiştir. En fazla türe sahip familyalar, toplam türlerin %60'ını oluşturan Asteraceae (papatyagiller) ve Poaceae (buğdaygiller) olmuştur. Az rastlanan familyalar arasında Bryaceae (yosunlar) ve Nitrariceae yer almıştır. Türlerin %75'i tek yıllık, %20'si çok yıllık, %5'i ise iki yıllık bitkilerden oluşmaktadır. Raunkiær sınıflandırmasına göre Terofit (tek yıllık bitkiler) ve Hemikriptofit (kökleri toprak yüzeyine yakın olan bitkiler) formları baskın bulunmuştur. Parietaria judaica L. en sık rastlanan tür olmuş (%47.37) ve nemli, gölgeli alanlarda yoğunlaşmıştır. Sinapis alba L. (%42.11) açık alanlarda ve güneş alan bölgelerde yaygın olarak bulunmuştur. Az rastlanan türler arasında Fumaria officinalis L. ve Setaria verticillata (L.) P. Beauv. yer almıştır. Yabancı otlar, tarihi yapı taşlarının arasındaki çatlaklarda veya gözeneklerde kök salarak taşların ayrışmasına ve yapıların dayanıklılığının azalmasına neden olmaktadır. Özellikle çok yıllık türler, derin kök sistemleri ile tarihi yapıların daha hızlı yıpranmasına yol açmaktadır. Örneğin, Ficus carica L. (incir) gibi ağaçsı bitkiler, taşlar arasında geniş çatlaklar oluşturmaktadır. Tarihi yapıların korunması için düzenli bakım yapılması ve bu alanlardaki yabancı ot türlerinin kontrollü bir şekilde temizlenmesi gerekmektedir. Çalışma, tarihi yapıların uzun vadeli korunması için yabancı otların kontrol edilmesinin gerekliliğini vurgularken bu bitkilerin bazı durumlarda ekolojik faydalar sağlayabileceğini de göstermiştir. Araştırma, tarihi yapıların korunmasında ekolojik yönetim ve sürdürülebilir bakım stratejilerinin önemini ön plana çıkarmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to identify the weed flora of historical sites Şanlıurfa province having rich historical background. Surveys were conducted in 19 historical sites (either protected or restored) situated in various districts of the province. Significant historical sites, i.e., Balıklıgöl, Şanlıurfa Castle, Harran Houses, the Old Harran University, Selahaddin Eyyubi Mosque, and the Roman Bath were surveyed. Weed species prevailing in the sites were photographed and identified using Flora of Turkey and East Aegean Islands. The species, EPPO codes, and life forms were recorded. Principal Component Analysis (PCA) was used to analyze the distribution of weed species based on surveyed sites. A total of 45 weed species belonging to 17 families were identified during the study. The families with the highest number of species (60% of the total) were Asteraceae and Poaceae. Less frequently observed families included Bryaceae and Nitrariaceae. The study found that 75% of the species were annual, 20% were perennial, and 5% were biennial. According to the Raunkiær classification, Terofits and Hemikriptofits were the most dominant life forms. Parietaria judaica L. was the most frequently observed species (47.37%) and was concentrated in humid, shaded areas. Sinapis alba L. (42.11%) was commonly found in open and sunlit regions. Less frequently observed species included Fumaria officinalis L. and Setaria verticillate (L.) P. Beauv. Weeds were found to root in cracks or pores in the stones of the structures, causing the stones to disintegrate and reducing the structural integrity of the buildings. Perennial species were noted for their ability to accelerate the degradation of historical structures through their deep root systems. The study emphasizes the necessity of regular maintenance and the controlled removal of weed species from historical structures to protect them. It also highlights that while weeds can sometimes provide ecological benefits, their impact on the structural and aesthetic integrity of historical buildings must be managed. The research underlines the importance of ecological management and sustainable maintenance strategies in the preservation of historical sites.
Benzer Tezler
- Social vulnerability analysis of the cities affected by the february 6 kahramanmaras earthquakes
6 şubat Kahramanmaraş depreminden etkilenen şehirlerin sosyal hasar görebilirlik analizi
HİLAL AKIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİMMET KARAMAN
- Göç ve sivil toplum ilişkisi: Hatay'daki sivil toplum kuruluşlarının Suriyeli göçmenlere yönelik faaliyetleri
Relationship with migration and sivil society: Activities of NGO's organisation in Hatay for Syrian migrants
ÖMER BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SosyolojiHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiGöç Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ KİRMAN
- Geleneksel Siverek evlerinin belgelenmesi ve korunmasına yönelik öneriler
Documentation of traditional Siverek houses and proposals for conservation
ENES ARKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MimarlıkDicle ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLİN PAYASLI OĞUZ
- Dini kavram ve sembollerin toplumsal bilinci oluşturmadaki rolü: Sabır kavramı ve Hz. Eyyub Nebi örneği
The roles of religious concept and symbols in forming social consciousness: Patience concept and the sample of Prophet job
KUDRET BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinHarran ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ZUHAL KARAHAN KARA