Farklı dokuma tipi ve ağırlığındaki elyaf istifleme sırası ile hibrit planör kanadında oluşan darbe hasar tepkisinin iyileştirilmesi
Improving the impact damage response of the hybrid glider wing by stacking fibers of different weave types and weights
- Tez No: 921441
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA TAŞYÜREK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Havacılık ve Uzay Mühendisliği, Aeronautical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Havacılık Teknolojileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Uçak ve diğer hava araçları genel olarak kanatlar, kuyruk, uçuş kumandaları, uçak motoru ve varsa pervane gibi elemanlardan meydana gelir. Havada tutunabilmeyi sağlayan kanatlar, dengede tutmaya yarayan kuyruk ve kuyruktaki yatay ve dikey stabilizerler ile uçağın durum ve pozisyonunu değiştiren uçuş kumandaları mevcut olduğu hava aracının tipine ve kullanım amacına bağlı olarak metal ya da kısmen kompozit malzemeden üretilmektedir. Gelişen ve değişen havacılık endüstrisi bu malzemelerin de tüm uçağın olduğu gibi sürekli olarak geliştirilmesini gerekli kılmaktadır. Askeri uçaklar çok yüksek mekanik gerilmeler altında çalıştıklarından dolayı metal yapılarla üretilmektedir. Keza yolcu uçakları da çok değişken mekanik ve termal şartların etkisi altında çalıştıklarından metal ve kompozit yapılardan meydana gelmektedir. Daha hafif yapılı planör tip hava araçları ile günümüzde ticari ve sportif amaçlı kullanımı yaygınlaşan drone ve mini model uçak gibi taşıtlar ise ağırlıklı olarak kompozit malzemelerden imal edilmektedirler. Küçük ölçekli model uçaklardan büyük yolcu uçaklarına kadar tüm hava taşıtları ağırlık avantajına ihtiyaç duymaktadır. Bu durumun etkenleri arasında menzil, yakıt sarfiyatı ve maliyet sayılabilir. Teknolojik ilerlemenin sağlanması ve aynı anda giderlerin azaltılabilmesi taşıtlar üzerinde yapılmasını gittikçe zorunlu hale getiren birtakım değişikliklerin yapılmasını sektöre sunmaktadır. Bu gerekliliklerden birisi de mukavemette herhangi bir eksiklik yaşamadan ağırlık azaltımının sağlanmasıdır. Tüm sportif ve ticari hava taşıtlarında mukavemet/ağırlık oranlarının yüksek olması beklenmektedir. Bu sayede uzun menzil, uzun havada kalma süresi, düşük yakıt sarfiyatı ve yüksek darbe mukavemeti elde edilmektedir. Malzeme mukavemeti pek çok yöntemle arttırılabilir. Bunlardan birisi de kompozit yapı oluşturmaktır. Kompozit malzemeler metallere kıyasla darbe hasarına karşı daha hassastırlar. Küçük ölçekli ticari taşıtlarda plastik ya da kompozit esaslı destek malzemesi veya kaplama malzemesi mukavemet/ağırlık oranının paydası olan ağırlık azaltımını sağlamaya en iyi adaylardandır. Gerek uçuş esnasında gerekse bakım onarım çalışmaları sırasında ufak çaplı istenmeyen kazalar meydana gelebilmektedir. Bu kazalarda hava taşıtları öncelikle dış yüzeylerinden sonra da yüzey alt tarafında yer alan dolgu malzemelerinden hasar almaktadır. Bu hasar, enerjinin büyüklüğüne bağlı olarak çarpma bölgesinin arka yüzeyinde bile görülebilmektedir. Aerodinamik şartları olumsuz etkilediği için uçuş güvenliği tehlikeye düşürecek bu sonuçlar hava taşıtlarında kesinlikle istenmemektedir. Çalışmada farklı konfigürasyonlarda üretilen bal peteği + elyaf kompozitinin ticari/sportif amaçlı çalışan hava araçlarının darbe hasar davranışları üzerine davranışları incelenecektir. Elde edilen deney sonuçları, hasar alanı incelemeleri ve özgün grafik çıkarımları ile hangi numune türünün hangi enerji seviyesindeki çarpmalara daha olumlu cevap verebileceği tespit edilmiş olacaktır.
Özet (Çeviri)
Aircraft and other aircraft generally consist of elements such as wings, tail, flight controls, aircraft engine and propeller, if any. The wings that enable it to stay in the air, the tail and the horizontal and vertical stabilizers on the tail that help keep it in balance, and the flight controls that change the status and position of the aircraft are produced from metal or partially composite materials, depending on the type of aircraft and the purpose of use. The developing and changing aviation industry requires the continuous development of these materials, as well as the entire aircraft. Military aircraft are produced with metal structures because they operate under very high mechanical stresses. Likewise, passenger aircraft are composed of metal and composite structures because they operate under the influence of highly variable mechanical and thermal conditions. Lighter glider type aircraft and vehicles such as drones and mini model aircraft, which are widely used for commercial and sports purposes today, are mainly manufactured from composite materials. All aircraft, from small-scale model planes to large passenger planes, need weight advantages. Factors in this situation include range, fuel consumption and cost. Ensuring technological progress and reducing expenses at the same time offers the industry the opportunity to make some changes on vehicles that make it increasingly necessary. One of these requirements is to achieve weight reduction without experiencing any deficiency in strength. Strength/weight ratios are expected to be high in all sport and commercial aircraft. In this way, long range, long airtime, low fuel consumption and high impact resistance are achieved. Material strength can be increased by many methods. One of these is to create a composite structure. Composite materials are more susceptible to impact damage compared to metals. In small-scale commercial vehicles, plastic or composite-based support material or coating material is one of the best candidates to achieve weight reduction, which is the denominator of the strength/weight ratio. Minor undesirable accidents may occur both during flight and during maintenance and repair work. In these accidents, aircraft are damaged firstly by their outer surfaces and then by the filling materials under the surface. This damage can even be seen on the rear surface of the impact area, depending on the magnitude of the energy. These consequences, which endanger flight safety because they negatively affect aerodynamic conditions, are absolutely undesirable in aircraft. In the study, the behavior of honeycomb + fiber composite produced in different configurations on the impact damage behavior of commercial/sporting aircraft will be examined. With the obtained test results, damage area examinations and original graphical deductions, it will be determined which sample type can respond more positively to impacts at which energy level.
Benzer Tezler
- Zırhlı araçlarda kullanılan kompozit zırh malzemelerinin balistik performanslarının incelenmesi
Investigation of ballistic performances of composite armor materials used in armored vehicles
BAYBORA BİTLİSLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Makine MühendisliğiBursa Uludağ ÜniversitesiOtomotiv Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT YAZICI
- Production of antibacterial biobased blends for biomedical use
Biyomedikal alanlarda kullanılmak üzere antibakteriyel özellikli biyobazlı harmanların eldesi
METE DERVİŞCEMALOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Biyoteknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATOŞ YÜKSEL GÜVENİLİR
- Silika aerojel katkılı hafif seramik sağlık gerecinin geliştirilmesi
Development of silica aerogel added lightweight ceramic sanitaryware
MURAT DOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyomühendislikYıldız Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASİBE AYGÜL YEPREM
PROF. DR. SEVİL YÜCEL
- Paslanmaz çelik tel örgü dokuların şekillendirme kabiliyetinin deneysel olarak incelenmesi
Experimental investigation of the forming ability of stainless steel-wire cloth
TUĞBERK PEYNİRCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Makine MühendisliğiPamukkale ÜniversitesiKonstrüksiyon ve İmalat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEZCAN ŞEKERCİOĞLU
- Akıllı tekstil uygulamalarına yönelik sensör özellikli kumaş yüzeyi geliştirilmesi
Development of fabric surface with sensor properties for smart textile applications
DİLARA EGELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiUşak ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EREN ÖNER