Deprem sonrası geçici barınma alanlarının belirlenmesinde değerlendirme kriterlerinin analizi: Bütünleşik bir karar destek metodolojisi
Analysis of criteria for post-earthquake temporary shelter area determination: An integrated decision support methodology
- Tez No: 921442
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ KARAŞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Bu çalışmada, deprem sonrası geçici barınma alanlarının belirlenmesi ve kurulması süreçlerinde kullanılmak üzere kapsamlı ve standartlaştırılmış bir karar destek sistemi geliştirilmiştir. Literatür araştırması ile geniş bir kriter havuzu oluşturulmuş, bu kriterler Delphi yöntemi kullanılarak sistematik değerlendirmelere tabi tutulmuş ve nihai kriter havuzu oluşturulmuştur. Derlenen kriter havuzunun tutarlılığı Cronbach Alfa katsayısı ile test edilmiştir. Anket yolu ile alanında uzman karar vericilerden toplanan verilerdeki belirsizlikler, çalışma kapsamında geliştirilen bütünleşik karar destek sistemine, bulanık mantık, bulanık kümeler ve KH (Kelimelerle Hesaplama) prensiplerinden faydalanılarak entegre edilmiştir. Kriterler arasındaki nedensel ilişkiler, bulanık DEMATEL (Making Trial and Evaluation Laboratory) yöntemi ile belirlenmiş; bu ilişkilerin yönü ve şiddeti ise BBH (Bulanık Bilişsel Haritalama) ile modellenmiştir. Ayrıca, 𝑍-sayılar yaklaşımı kullanılarak BBH iterasyonlarına güven puanları entegre edilmiş ve sonuçların duyarlılığı çeşitli parametre değişiklikleri ile kapsamlı bir şekilde analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, sistem üzerindeki etkisi en yüksek olan kriterler; ekonomik ve finansal kriterlerine ait ve alt kriterler olan altyapı hizmetlerinin maliyeti, arazi maliyeti ve alanın hazırlanması maliyeti kriterleridir. Bu kriterlerin, afet sonrası barınma alanlarının hızlı ve etkin bir şekilde kullanıma alınması için gereken finansal kaynakların ayrılmasının, geçici barınma alanlarının kurulumu ve devamlılığı açısından stratejik öneme sahip olduğu görülmüştür. Çalışma, bu alanda yapılan sınırlı sayıdaki akademik araştırmayı genişletmeyi ve gelecekteki çalışmalara yön verecek bir metodolojik altyapı sunmayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
This study develops a comprehensive and standardized decision support system for determining and establishing temporary shelter areas after earthquakes. A broad set of criteria emerges through a literature review, undergoes systematic evaluation using the Delphi method, and refines into a final criteria set. The consistency of the compiled criteria set is tested using the Cronbach's Alpha coefficient. Uncertainties in the data collected through surveys from expert decision-makers integrate into the proposed decision support system by leveraging fuzzy logic, fuzzy sets, and the principles of Computing with Words (CWW). Causal relationships among the criteria are identified using the Fuzzy DEMATEL (Decision-Making Trial and Evaluation Laboratory) method, while the direction and intensity of these relationships are modeled through Fuzzy Cognitive Mapping (FCM). Additionally, confidence scores incorporate into the FCM iterations using the Z-numbers approach, and the sensitivity of the results undergoes thorough analysis under various parameter changes.The findings indicate that financial factors have the highest impact on the system, including sub-criteria such as infrastructure service costs, land acquisition costs, and site preparation costs. Allocating financial resources for these criteria holds strategic importance in ensuring the rapid and effective deployment of temporary shelter areas following a disaster. This study expands the limited academic research in this field and provides a methodological foundation for future studies.
Benzer Tezler
- Afet sonrası geçici yerleşim yerlerinin planlanmasındaki faktörlerin incelenmesi : Karşıyaka örneği
Examining the allocation of post-disaster shelter areas: A case study in Izmir Karsiyaka district
HÜSEYİN MARAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGediz ÜniversitesiKentsel Yenileme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YENAL AKGÜN
- İstanbul'da deprem sonrası toplanma alanlarının kapasitelerinin ve erişilebilirliklerinin CBS yardımıyla analizi ve değerlendirilmesi
Analysis and evaluation of capacity and accessibility ofafter earthquake assembly areas in istanbul by GIS
ELİF NİSA ÖZKILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİMMET KARAMAN
- Afet sırası ve sonrası geçici barınma sürecinin FRAM ile incelenmesi: Elazığ Kültür Park örneği
Examination of temporary accommodation process during and after disaster with FRAM: The example of Elazığ Culture Park
MELİKE DAĞHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkFırat ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAL ARDA AKYILDIZ
- Deprem parkları tasarım kriterlerinin araştırılması: Ataşehir ve Topkapı deprem parkları örnekleri
Researching earthquake parks design criteria: examples of Ataşehir and Topkapı earthquake parks
HÜMEYRA KOMAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mimarlıkİstanbul Aydın ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. GÖKÇEN FİRDEVS YÜCEL CAYMAZ
- Olası Marmara depreminde toplanma alanları yer seçim kriterlerinin belirlenmesi: İstanbul Bağcılar örneği
Site location criteria of refuge areas for possible Marmara earthquake: Case study of Istanbul Bagcilar
DOĞA DİNEMİS AMAN
Doktora
Türkçe
2019
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLŞEN AYTAÇ