Yeni çinko ftalosiyaninlerin sentezi ve sono-fotokimyasal uygulamanın terapötik katkısının araştırılması
Yeni çinko ftalosiyaninlerin sentezi ve sono-fotokimyasal uygulamanın terapötik katkısının araştırılması
- Tez No: 921581
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKNUR YAŞA ATMACA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Singlet oksijen, ftalosiyanin, sono-fotokimya, fotokimya, Singlet oxygen, phthalocyanine, sono-photochemistry, photochemistry
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Anorganik Kimya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Çağımızın en büyük sağlık sorunlarında olan kanser hızla yayılım göstermektedir. Canlı hücrede orantısız büyüme ile çeşitli vücut dokularına yerleşerek kişide yıkım reaksiyonlarına neden olmaktadır. Kanserli hücre dokusu tespit edildikten sonra hastalığın evresine göre ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi gibi yöntemler ile tedavisi gerçekleşebilmektedir. Fakat bu tedaviler sırasında hem sağlıklı dokulara zarar verilmesi hemde hastada ağır yan etkilere sebep olması sebebiyle alternatif yöntemler araştırılmaktadır. Bu alternatif tedavi yöntemlerinden biri de Fotodinamik Terapi (FDT)'dir. Bu yöntem, ışığa duyarlı maddelerin (fotosensitizer) kullanılarak, kanser hücrelerinin nekrozunu sağlayacak singlet oksijen üretimine dayanmaktadır. Oluşan reaktif oksijen kanserli hücreyi nekroz etmektedir. Günümüzde dikkat çekici olan bir diğer yöntem de Sono-Fotodinamik Terapi (SFDT)'dir. Bu yöntemde fotosensitizer hem ses hem de ışıkla aynı anda uyarılarak daha etkili singlet oksijen oluşumu sağlanmaktadır. Her iki yöntemde de kullanılan sono/fotosensitizer en önemli parametrelerden biridir. Ftalosiyaninler avantajlı yapılarından dolayı iyi birer fotosensitizer adayıdır. Bu bilgiler ışığında, bu çalışmada; yeni çinko ftalosiyaninlerin sentezi ve sono-fotokimyasal uygulamaları üzerinde çalışılmıştır. Ftalosiyanin sentezi için (E)-1-(4- hidroksifenil)-3-(tiyofen-2-il)prop-2-en-1-on) ve (E)-3-furan-2-il)-1-(4-hidroksifenil)prop-2-en-1-on) kullanılarak organik çözücülerde çözünürlüğü çok iyi olan Çinko(II) ftalosiyanin kompleksleri sentezlenmiştir. Kompleks yapılar saflaştırılarak, 1H-NMR, FT-IR, MALDI-TOF-MS ve UV/Vis yöntemleri ile karakterizasyonları yapılmıştır. Elde edilen ftalosiyaninlerin hem fotokimyasal hem de sono-fotokimyasal özellikleri incelenerek, sono-fotokimyasal çalışmaların terapötik etkinliğe olan katkısı belirlenmiş ve fotodinamik çalışmalar için uygun sono/fotosensitizer adayları sentezlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Cancer is one of the most significant health problems of our time, rapidly spreading across the population. It causes destructive reactions in the body by establishing itself in various tissues through disproportionate growth in living cells. Once cancerous tissue is detected, treatments such as surgery, chemotherapy, and radiotherapy can be applied depending on the stage of the disease. However, due to the damage caused to healthy tissues and the severe side effects experienced by patients, alternative treatment methods are being explored. One such alternative treatment method is Photodynamic Therapy (PDT). This method is based on the production of singlet oxygen, which leads to necrosis of cancer cells, by using light-sensitive substances (photosensitizers). The reactive oxygen species produced destroy the cancerous cells. Another method that has gained attention today is Sono-Photodynamic Therapy (SPDT). In this method, photosensitizers are stimulated by both sound and light simultaneously, leading to more effective singlet oxygen production. In both methods, the sono/photosensitizer is one of the most crucial parameters. Phthalocyanines, due to their advantageous structures, are good candidates as photosensitizers. Based on this information, in this study, the synthesis of new zinc phthalocyanines and their sono-photochemical applications have been investigated. Zinc(II) phthalocyanine complexes with excellent solubility in organic solvents were synthesized using (E)-1-((4-hydroxyphenyl)-3-(thiophen-2-yl)prop-2-en-1-one) and (E)-3-furan-2-yl)-1-(4-hydroxyphenyl)prop-2-en-1-one. The complex structures were purified and characterized using 1H-NMR, FT-IR, MALDI-TOF-MS, and UV/Vis techniques. The photochemical and sono-photochemical properties of the obtained phthalocyanines were investigated, and the contribution of sono-photochemical studies to therapeutic efficacy was determined. Suitable sono/photosensitizer candidates for photodynamic studies were synthesized.
Benzer Tezler
- Antikanser amaçlı yeni çinko ve indiyum ftalosiyaninlerin sentezi ve sono-fotokimyasal uygulamaları
Synthesis and sono-photochemical applications of new zinc and indium phthalocyanines for anti-cancer purposes
PELİN AYDOĞMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
KimyaYıldız Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKNUR YAŞA ATMACA
- Yeni tip ftalosiyaninlerin sentezi; fotokimyasal ve sono-fotokimyasal özelliklerinin incelenmesi
Synthesis of new types of phthalocyanines; investigation of photochemical and sono-photochemical properties
NASUF KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
KimyaYıldız Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKNUR YAŞA ATMACA
- Okta-sübstitüe yeni nesil ftalosiyaninlerin antikanser potansiyeli: sentezi, çözücü etkisi, fotokimyasal ve sono-fotokimyasal etkileşimleri
Anticancer potential of octa-substituted new generation phthalocyanines: synthesis, solvent effect, photochemical and sono-photochemical interactions
AYÇA DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
KimyaYıldız Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKNUR YAŞA ATMACA
- Yeni ftalosiyanin fotosentizerlerin sentezi, ses ve ışığın sinerjik etkisiyle terapötik özelliklerinin incelenmesi
Synthesis of new phthalocyanine photosensitizers and investigation of their therapeutic properties through the synergistic effect of sound and light
CANSU ARDIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
KimyaYıldız Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKNUR YAŞA ATMACA
- Suda çözünebilen yeni çinko ftalosiyaninlerin sentezi ve fotodinamik terapi özelliklerinin incelenmesi
Synthesis and investigation of photodynamic therapy properties of new water soluble zinc phthalocyanines
DİLEK ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2015
KimyaKaradeniz Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKERİYA BIYIKLIOĞLU