Ülkemiz kökenli makarnalık yerel buğday çeşitlerinden seçilen hatların agromorfolojik ve dane kalite özelliklerinin tanımlanması ve ıslah çalışmalarında değerlendirilmesi
Identification of agromorphological and grain quality characteristics and evaluation in breeding studies of durum wheat landraces originating from Türkiye
- Tez No: 921599
- Danışmanlar: PROF. DR. TANER AKAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Bu çalışma 2021-2022 ve 2023-2024 yılı yetiştirme dönemlerinde sırasıyla Antalya ve Konya koşullarında köy çeşitleri (farmer variety) olarak adlandırılan popülasyonlardan seçme (seleksiyon) ıslahı yöntemiyle geliştirilen makarnalık buğday (Triticum durum Desf.) hatlarının tarımsal, kalite ve besin içerikleri özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu kapsamda ilk olarak tek başak sıralarından elde edilen tohumlarının çoğaltılması ile geliştirilen hatların seçimi için Antalya koşullarında 2021-2022 yılında Augmented deneme desenine göre 4 standart çeşit (Burgos, Ovidio, Svevo ve Tirex) ile birlikte deneme kurulmuştur. Denemenin sonucunda ortalamalara göre erkenci ve geçci hatlar arasında en az 20 günlük bir değişim aralığı olduğu, bitki boyunun 60 cm ile 140 cm, bin dane ağırlığının 37 g ile 69 g, SDS sedimantasyonun 9.5 mL ile 26 mL, irmikte sarılık değerinin 17 ile 26 ve yaş gluten oranının %16 ile % değiştiği tespit edilmiştir. Özellikle yatmayan ve diğer tarımsal ve kalite özelliklerine göre öne çıkan 9 hat bir sonraki denemede test etmek amacıyla seçilmiştir. Seçilen bu hatların kış şartlarına da uyumunu test etmek için 7 standart çeşit (Ç1252, Eminbey, Enduro, Karam, Kızıltan91, Leonardo ve Ovidio) ile birlikte 2023-2024 sezonunda Ilgın/Konya şartlarında tesadüf bloklarına göre 3 tekrarlı deneme yürütülmüştür. Denemenin sonuçlarına göre seçilen hatların ortalama olarak standart çeşitlerden başaklanma gün sayısı, bitki boyu, bin dane ağırlığı, sedimantasyon hacmi ve yaş gluten oranı bakımından daha yüksek, dane verimi, hektolitre ağırlığı, irmik rengi, protein oranı ve gluten indeksi bakımından ise daha düşük değerlere sahip olduğu istatistiki (p
Özet (Çeviri)
This study was conducted in Antalya and Konya during 2021-2022 and 2023-2024 growing seasons, respectively. The aim of this study was to (a) compare the performance of durum wheat (Triticum durum Desf.) lines, developed through the selection breeding method from landraces, which were grown in periods when chemical inputs were not used for thousands of years across all regions of our country, with standard varieties that are widely cultivated in Turkey, for agronomical, quality and nutritional content, and (b) to identify new candidate varieties or breeding materials that can be used in breeding programs. In this context, in 2021-2022, a trial was conducted in Antalya according to an Augmented experimental design, along with 4 standard varieties (cvs. Burgos, Ovidio, Svevo, and Tirex) to select lines obtained by multiplying the seeds collected from individual spike rows. In this trial, traits such as spike color, spike length, days to heading, plant height, lodging, plant maturity, thousand kernel weight, SDS sedimentation value, durum wheat semolina color (b), wet gluten ratio, and gluten index were examined. Based on the data obtained, it was determined that the durum wheat genotypes showed a wide variation in all characteristics. To illustrate the range of variation: according to the variance analysis performed on the augmented experimental design, the adjusted means showed a variation of at least 20 days between early and late heading lines, with plant height ranging from 60 cm to 140 cm, thousand grain weight ranging from 37 g to 69 g, SDS sedimentation ranging from 9.5 mL to 26 mL, semolina color ranging from 17 to 26, and wet gluten ratio varying from 16% to %. Specifically, nine lines were prominent in terms of non-lodging and other agricultural and quality characteristics were selected for testing in the next trial. To test the winter adaptation of these selected lines, an experiment was conducted in Ilgın/Konya conditions during the 2023-2024 growing season using 7 standard varieties (Ç1252, Eminbey, Enduro, Karam, Kızıltan91, Leonardo, and Ovidio), in randomized complete blocks with three replications. In addition to the agricultural and quality traits examined in the first trial, macro/micro minerals and vitamin B compounds were also studied to determine the nutritional content of these lines. The data obtained showed a wide variation in each trait, and the selected lines, on average, had higher values than the standard varieties for days to heading, plant height, thousand grain weight, sedimentation volume, and wet gluten ratio, while they had lower values for grain yield, volume weight, semolina color, protein content, and gluten index, with statistical significance (p
Benzer Tezler
- Bitkisel patojenlerin polimeraz zincir reaksiyonu (PCR)'a dayalı yöntemlerle genetik tiplendirmesi
Genotyping of plant pathogens by Polymerase chain reation (PCR)-based methods
FATMA ELİF ÇEPNİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Biyolojiİstanbul ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. FİLİZ GÜREL
- Kolza sap-samanı ısıl davranımının termogravimetrik yöntemle incelenmesi
Başlık çevirisi yok
BÜLENT D. ÇİFT
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ KARAOSMANOĞLU
- Yabancı kökenli bazı klemantin mandarinlerinin bitkisel ve pomolojik özellikleri ve ülkemiz koşullarında yetiştirilme olanakları
Başlık çevirisi yok
DERYA SANCAKTAR
- Bazı uçucu yağ ve bitki ekstraktlarının hıyar kök ve kökboğazı çürüklüğü etmeni Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum'a etkinliklerinin belirlenmesi
Determination of efficacy of some essential oils and plant extracts against Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum, causal agent of crown and root rot of cucumber
MERVE EFE
- Ülkemiz limanlarındaki atık alım tesislerinin değerlendirilmesi
Assessment of port reception facilities in our country
HEDİYE TAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiKıyı Bilimleri ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NECATİ ERDEM ÜNAL
PROF. DR. İSMAİL TORÖZ