Ülkemiz limanlarındaki atık alım tesislerinin değerlendirilmesi
Assessment of port reception facilities in our country
- Tez No: 511584
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NECATİ ERDEM ÜNAL, PROF. DR. İSMAİL TORÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Deniz Bilimleri, Denizcilik, Çevre Mühendisliği, Marine Science, Marine, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kıyı Bilimleri ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kıyı Bilimleri ve Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Kıyı ve deniz ekosistemlerinde çevresel değişikliklere sebep olan kirlenme, aslında kara ve deniz kökenli kirleticilerden kaynaklanmaktadır. Kara kökenli kirlilik kaynaklarının başında evsel ve endüstriyel kirlilikler gelmektedir. Deniz kökenli kirliliğinin en önemli kaynağı ise gemilerdir. Son yıllarda deniz taşımacılığının artması gemi kaynaklı kirliliklerin (petrol ve petrol türevleri, zehirli sıvı maddeler, yağlı atıklar, evsel atıksular, çöpler, kirli balast suları ve emisyonlarını) artmasına dolayısıyla deniz ekosisteminin bozulmasına sebebidir. Gemi kaynaklı kirlilikleri denetim altına almak ve önlemek için uluslararası sözleşmeler ve bu bağlamda ulusal kanun, yönetmelik ve genelgeler yayınlanmıştır. Bu çerçevede Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından 1973 yılında“Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşme (MARPOL 73/78)”yayınlanmıştır. MARPOL gemi kirliliği konularında ana sözleşme niteliği taşımaktadır. Ülkemiz bu sözleşmenin EK I, EK II ve EK V'ine taraftır. Diğer eklere taraf olma çalışmaları devam etmektedir. Ülkemizde,“MARPOL 73/78 Sözleşmesi”ve 2010 yılında yürürlüğe giren“Gemi Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”gerekleri doğrultusunda limanlarımızda atık kabul tesislerinin kurulması yasal zemine oturtulmuştur. Bu tez çalışmasında, ülkemiz limanlarındaki atık kabul tesislerinin kapasitesi, yerleri, uygunluğu ve yeterliliği değerlendirilmiştir. Tezin ilk bölümünde yapılan bu tez çalışmasının anlam ve önemi anlatılmıştır. Tezin ikinci bölümünde deniz kirliliği kaynakları araştırılmıştır ve gemi kaynaklı kirlilikler ortaya koyulmuştur. Ayrıca, ülkemiz kıyılarının gemi faaliyetleri yoluyla kirlenmesi irdelenmiş olup, denizlerimizde gerçekleşen büyük gemi kazaları (Independenta, Volganeft vb.) incelenmiştir. Gemi atıkları yönetimi hakkında yayınlanan uluslararası - bölgesel sözleşmeler, ulusal kanun, yönetmelik, tebliğ ve genelgeler tezin üçüncü bölümde ele alınmıştır. Bunun yanı sıra, uluslararası sözleşmeler ile ulusal yönetmelikler karşılaştırılmış ve boşluk analizi ortaya koyulmuştur. Dördüncü bölümde, atık alım tesisleri detaylı olarak ele alınmıştır. Öncelikle yurt dışında gemi atıklarının yönetimi kapsamında Rotterdam ve Antwerpen Limanları gibi büyük limanlar incelenmiş olup bu limanlardan atık alımı yapan tesis örnekleri araştırılmıştır. Ülkemiz limanlarındaki atık alım tesislerinin, gemi sayılarının ve gemi büyüklüklerinin yıllara göre değişimi ortaya koyulmuştur. Ayrıca, atık alım tesislerindeki uygulamalar incelenmiştir. Bu kapsamda, iki büyük işletme olan Haydarpaşa ve Çanakkale Atık Alım Tesisleri detaylı olarak ele alınmıştır. Son olarakxviii atık kabul tesislerine verilen atıkların geri dönüşümü ve bertaraf yöntemlerinin yanı sıra bu atıkların geri kazandırılmasıyla ülke ekonomisine katkısı ortaya koyulmuştur. Tez çalışmasının sonucunda, kıyılardaki gemi kaynaklı kirliliğin önlenmesinde etkin ve verimli çalıştırılan atık kabul tesislerinin işletilmesinin gerekliliği, elde edilmiş olan sonuçlardan biridir. Ülkemizde atık kabul tesisleri sayıları incelendiğinde, 2004 yılında kıyılarımızda atık kabul tesisi bulunmazken 2007 yılında 130 adet kıyı tesisine ulaşıldığı tespit edilmiştir. Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği yıl olan 2010'da 202 adet ve 2018 yılına gelindiğinde ise 290 adet kıyı tesisi gemilere hizmet vermeye başlamıştır. Ancak, Marmara Denizi hariç diğer denizlerimizde sayıları ve kapasitelerinin arttırılması gerekliliği saptanmıştır. Denizlerimizdeki gemi taşımacılığı incelendiğinde, taşımacılığın en fazla Marmara Denizi'nde, en az Karadeniz'de yapıldığı tespit edilmiştir. Ege Denizi'ne, Akdeniz'e göre daha fazla gemi uğramasına rağmen Ege Denizi limanlarına uğrayan gemilerin genellikle düşük tonajlı gemiler olduğu söylenebilir. Bu gemilerle petrol ve petrol türevli maddelerin taşınmasının yanı sıra 103 adet tehlikeli madde taşındığı da tespit edilmiştir. Atık alım tesislerine 2007-2016 yılları arasında ortalama 245.000 m3 petrol ve petrol türevli atıkların geldiği tespit edilmiştir. Bu atıkların arıtılarak geri kazanılması halinde 63 milyon dolarlık bir gelir elde edilebileceği hesaplanmıştır. Elde edilmiş olan bu hesaplamalardan yola çıkarak söz konusu atıkların toplanması, arıtılması ve geri kazanılmasının önemi ortaya konularak bu geri kazanımın ülke ekonomisine yapacağı katkının büyüklüğü vurgulanmıştır. Ayrıca, 2007 – 2016 yılları arasında petrol ve türevi atıkların yanı sıra katı atıklar ve pis su miktarları da incelenmiştir. Limanlara uğrayan gemi sayılarına bağlı olarak atık miktarlarının yıllara sari artması beklenmektedir. Ancak, atık alım miktarları atık alım tesisi sayısına, tesis kapasitesine ve yasal yaptırımlar gibi faktörlere bağlı olarak değişmektedir. Bu faktörlerin yanı sıra yasadışı deşarjların da atık miktarlarındaki değişime sebep olan unsurlardan biri olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Pollution which causes environmental alteration in coastal and marine ecosystem essentially originates from marine based pollutants. Domestic and industrial pollutants are the primary sources of land based pollution. Ships are the primary cause of the marine pollution. Rise of the marine transportation in the recent years led into rise of ship based pollutants (petroleum, petrol derivatives, oil wastes, domestic wastewaters, garbage, polluted ballast water and emmissions) which causes environmental deterioration. International agreements and national laws, directives and notices in this regard are published to contain and prevent ship generated wastes. An international convention called“International convention fort he Prevention of Pollution from Ships (MARPOL 73/78)”was published by International Maritime Organization (IMO) in 1973 within this scope. MARPOL is considered as the primary agreement in ship pollution subjects. Our country is party of the ANNEX I, ANNEX II, ANNEX V of the agreement. There are ongoing efforts to become a party to the remaining annex. Deployment of port reception facilities have been established legal basis with the requirements of the“MARPOL 73/78”Agreement and“Regulation of taking wastes from vessels and control of wastes”which took effect in year 2010 Capacity, location, suitability and sufficiency of the port reception facilities in our country are evaluated in this thesis study. Meaning and significance of the study is covered in the first part of the thesis. Marine pollutants are investigated in second part of the thesis and the ship generated pollutants are concluded. Also, pollution the coastals of our country is studied and the major shipwrecks (Independenta, Volganeft etc.) are also investigated. International, regional conventions, national laws, regulations, notice and announcements are also evaluated in the third section of the thesis. International and national regulations are compared and gap analysis is presented in addition to this. Waste reception facilities are covered in detail in fourth part. Big ports such as Rotterdam and Antwerpen are investigated in the context of administration of the ship wastes abroad and samples of the facilities which receive waste from these ports are also investigated.xx Changes by year in our port reception facilities, ship amounts and ship sizes based in our country is presented. Also applications in the port reception facilities are studied. Within this scope two big facilities, Haydarpaşa and Çanakkale port reception facilities are discussed in detail. Finally contributions of the recyclement of these wastes are also evaluated as well as the recyclement and disposal methods of the wastes delivered to the port reception facilities. As a result of the thesis work, the necessity of operating efficient and efficient waste reception facilities in preventing coastal ship pollution is one of the results obtained. When the numbers of port reception facilities in our country were examined, it was determined that in 2007, 130 coastal facilities were reached in 2007 when there were no waste reception facilities in our coasts. 202 coastal facilities in 2010, the year in which the directive entered into force, and 290 facilities in 2018, began to provide service to ships. However, except for Marmara Sea, It has been determined that there is a necessity for increasing the numbers and capacities in our other seas. It has been determined that the transport is mostly carried out in the Sea of Marmara, the least in the Black Sea when the ship transportation is investigated. Although the Aegean Sea has more ships than the Mediterranean Sea, it can be said that ships arriving at Aegean Sea ports are generally low tonnage ships. In addition to transporting petroleum and petroleum-derived materials with these ships, it has also been established that 103 hazardous substances are transported. An average of 245,000 m3 of petroleum and petroleum-derived wastes have been detected in port reception facilities between 2007 and 2016. It is calculated a revenue of 63 million dollars can be obtained if these wastes are recycled. From the results of these calculations, the importance of collecting, refining and recycling of wastes in the question has been emphasized and the contribution of this recovery to the economy of the country has been emphasized. In addition, between 2007 and 2016, solid wastes and waste water volumes as well as oil and derivative wastes were also examined. Depending on the number of ships arriving at ports, the amount of waste is expected to increase by several years. However, the amount of waste reception amounts depend on factors such as the number of waste receiving facilities, plant capacity and legal sanctions. In addition to these factors, illegal discharges have also been identified as one of the factors causing the change in waste quantities.
Benzer Tezler
- Batı Karadeniz liman tesislerinde kurulu bulunan atık kabul tesislerine ait atık yönetim planlarının incelenmesi
Western black sea port facilities located in the board examination of waste management plans for waste acceptance facilities
HAKAN FARİZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Çevre MühendisliğiBülent Ecevit ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ALTIN
- Yeşil liman yaklaşımı ve liman işletmelerinde sürdürülebilirlik
Green port approach and sustainability in port authorities
GİZEM DİLEK GÜLTEPE MATARACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA GÜLEN İSKENDER
- Tehlikeli maddelerin liman operasyonu
Port operations of hazardous materials
DİNÇ ALPER
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiGemi Makineleri İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİL GÜLER
- Türkiye koşullarına uygun uluslararası standartlarda bir liman modelinin oluşturulması
Constituting an appropriate port model according to Turkey conditions with international standarts
ORHAN KAPUCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Deniz BilimleriYıldız Teknik ÜniversitesiGemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURTEN VARDAR
- Türk limanlarına yönelik boş konteyner sorununun araştırılması
Investigation of empty container problem for Turkish ports
ÜNAL ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DenizcilikKaradeniz Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULAZİZ GÜNEROĞLU