Biyoloji tarihindeki paradigmatik değişimler ve seçilimin birimleri problemi
The paradigmatic shifts in the history of biology and the problem of units of selection
- Tez No: 922108
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ İSKENDER ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Paradigma, devrim, biyoloji tarihi, evrim, seçilimin birimleri, holobiyont, Paradigm, revolution, history of biology, evolution, units of selection, holobiont
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Biyoloji tarihine Kuhncu bir perspektiften yaklaşıldığında, tıpkı fizik felsefesinde olduğu gibi biyoloji tarihinde de olağan bilimin, keşiflerin, buhranların ve devrimlerin çok önemli rollere sahip oldukları anlaşılacaktır. Darwin'e kadar gelen süreçte, tanırının yaratımı olan ve arada geçişlilik bulundurmayan sabit tipolojik tür anlayışı Darwin'le beraber yerini sabit olmayan tek bir ortak atadan türeyen, doğal seçilim yoluyla birbiriyle ilişkilenen dinamik bir türleşme anlayışına bırakmıştır. Darwinci evrim teorisinin Kopernik Devrimine benzer bir devrim yarattığı ve biyoloji tarihinde Aristotelesçi paradigmadan Darwinci paradigmaya doğru bir kayma olduğu iddia edilebilir. Darwin'in evrim teorisinden sonra başka herhangi bir paradigma değişimi yaşanmamıştır. Fisher, Haldane ve Wright teorinin olgunlaştırılmasına önemli ölçüde katkı sağlamış evrimi niceliksel olarak ölçülebilir hale getirmişlerdir. Daha sonra bu çalışmalara Dobzhansky, Huxley ve Simpson'ın çalışmaları da eklenmiştir. Fisher, Haldane ve Wright'ın çalışmaları mikro evrimle ilgiliyken Dobzhansky, Huxley ve Simpson'ın çalışmaları makro evrimle ilgilidir. Mikro evrimle makro evrimin bir araya getirilmesi sayesinde modern sentezin bütünlüğü sağlanmıştır. Sentez konusunda fikri birliği olsa da seçilimin hangi birim üzerinde işlediği sorusu hakkında anlaşmazlıklar doğmuştur. Dawkins ve Williams seçilimin yegâne biriminin genler olduğunu düşünse de Sober ve Wilson bu görüşe karşı çıkmıştır. Seçilimin biriminin salt genler değil organizmalar ve gruplar da olabileceğini ileri sürmüşlerdir. Sober ve Wilson'ın bu iddiasına ilişkin olarak da bu çalışmada birey holobiyontların seçilimin birimi oldukları gösterilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
When approached from a Kuhnian perspective, it becomes evident that, just as in the philosophy of physics, normal science, discoveries, crises, and revolutions also play crucial roles in the history of biology. Until Darwin, the fixed typological concept of species—believed to be created by God and without transitional forms—prevailed. However, with Darwin, this notion was replaced by a dynamic understanding of speciation, where species are not fixed but instead originate from a single common ancestor and are related to one another through natural selection. It can be argued that Darwin's theory of evolution triggered a revolution comparable to the Copernican Revolution and that there was a paradigm shift in the history of biology from an Aristotelian paradigm to a Darwinian one. Since Darwin's theory of evolution, no further paradigm shifts have occurred. Fisher, Haldane, and Wright significantly contributed to the maturation of the theory, making evolution quantitatively measurable. Later, the works of Dobzhansky, Huxley, and Simpson were added to these developments. While Fisher, Haldane, and Wright's studies were concerned with microevolution, the works of Dobzhansky, Huxley, and Simpson focused on macroevolution. The integration of microevolution and macroevolution ensured the coherence of the modern synthesis. Although there was conceptual unity regarding the synthesis, disagreements arose over the question of the unit of selection. While Dawkins and Williams argued that genes were the sole unit of selection, Sober and Wilson opposed this view. They suggested that not only genes but also organisms and groups could serve as units of selection. In response to Sober and Wilson's claim, this study aims to demonstrate that individual holobionts function as units of selection.
Benzer Tezler
- Kapadokya troglodı̇tlerı̇nı̇n mekânsal değerlerı̇nı̇n karşılaştığı hukuksal sorunlar ı̇çı̇n kavrayış, çözümleme ve çözüm önerı̇sı̇
Apprehension, analysis and solution proposal for legal problems faced by the spatial values of cappadocia troglodytes
EMİNE AKCAN ŞİRİN
Doktora
Türkçe
2022
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UFUK DOĞRUSÖZ
- Biyolojiye yön veren büyük buluşların analizi ve biyoloji öğretmen adaylarının görüşleri
The analysis of the great discoveries which direct the biology and the opinions of candidates of biology teacher
GÜNEŞ GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2016
BiyolojiGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN GÜVEN
- Mustafa Satı el-Husrî'nin etnografya tarihimizdeki yeri
The place of Mustafa Satı el-Husri̇ in our history of ethnography
ÇİĞDEM ÖZBAY
- İkincil işlevli proteinler: Biyoloji felsefesi bağlamında işlev problemine bütünlüklü bir bakış
Moonlighting proteins: A holistic view of the problem of function in the context of the philosophy of biology
SELENAY TÜMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
BiyolojiHacettepe ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGİ DENİZ ÖZSOY