İnsani yardım tedarik zincirinde güven modeli geliştirme: İran örneği
Developing a trust model in humanitarian supply chains: The case of Iran
- Tez No: 922323
- Danışmanlar: PROF. DR. NİHAL SÜTÜTEMİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: İşletme Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Üretim Yönetimi ve Pazarlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 284
Özet
Bu araştırma, insani yardım tedarik zincirlerinde güven modelinin geliştirilmesi üzerine odaklanmakta olup, özellikle İran bağlamında incelenmiştir. Araştırma, afet durumlarında hızlı müdahale ve etkin yardım dağıtımının sağlanmasında, paydaşlar arasında güven, koordinasyon ve iş birliğinin kritik rolünü ele almaktadır. Çalışmanın ilk aşamasında, nitel bir yaklaşım benimsenmiş ve gömülü kuram yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda, uzmanlarla gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla (n=8) nitel veriler toplanmıştır. Her görüşme yaklaşık bir saat sürmüş ve uzmanların çalışma ortamlarında yapılmıştır. Örneklem seçimi için amaçlı ve kartopu örnekleme yöntemleri tercih edilmiştir. Görüşmelerden elde edilen veriler, Nvivo yazılımı kullanılarak açık, eksenel ve seçici kodlama olmak üzere üç aşamada analiz edilmiş ve bu süreçte güven modeli tasarlanmıştır. Bu çalışmada uygulanan nitel araştırma yöntemi kapsamında kodlamaların kabul edilebilirliği, Corbin ve Strauss (2015)'un nitel araştırmalar için belirlediği on göstergeden yararlanılarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın nicel aşamasında, güven oluşturma sürecinde yardım zincirinin bileşenlerini açıklamak ve bu bileşenler arasındaki ilişkileri tespit etmek amacıyla sosyal ağ analizi (SNA) tekniği kullanılmıştır. Bu bağlamda, Tahran'da meydana gelen üç önemli olay (metro su baskını, Plasko binası yangını ve Şahran patlaması) örnek olay olarak seçilmiştir. Örneklem seçimi için ölçüt örnekleme yöntemi uygulanmış ve olaylarda görev almış yardım görevlileri ile operasyon yöneticilerinin katılımıyla anketler gerçekleştirilmiştir. Veriler, merkeziyet (aracılık ve derece), yoğunluk ve kesme noktaları gibi göstergeler temelinde NetDraw yazılımı ile analiz edilmiştir. Analiz sürecinin doğruluğu ve sosyal ağ analizi göstergelerinin uygunluğu bu aşamanın geçerliliğini sağlamıştır. Nicel aşamanın ikinci fazında, araştırmanın dördüncü amacını (yardım zincirinin bileşenlerinin öncelik sıralamasının belirlenmesi) ele almak için sezgisel bulanık En İyi-Kötü Yöntemi (IFBWM) uygulanmıştır. Bu aşamada, örneklem seçimi için kartopu örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Fazın sonuçlarının güvenilirliği, tutarlılık indeksi aracılığıyla analiz edilmiş ve geliştirilen modelin geçerliliği doğrulanmıştır.
Özet (Çeviri)
This study focuses on developing a trust model within humanitarian supply chains, with a particular emphasis on the context of Iran. It highlights the critical role of trust, coordination, and collaboration among actors in ensuring rapid response and effective aid distribution during disaster scenarios. In the initial phase of the research, a qualitative approach was adopted, employing the grounded theory method. Qualitative data were collected through semi-structured interviews conducted with experts (n=8), each lasting approximately one hour and held in their respective work environments. Purposeful and snowball sampling methods were utilized to select participants. The data obtained from the interviews were analyzed in three stages—open, axial, and selective coding—using Nvivo software, culminating in the development of the trust model. The reliability of the coding process was evaluated using the ten criteria outlined by Corbin and Strauss (2015) for qualitative research. In the quantitative phase, the Social Network Analysis (SNA) technique was employed to elucidate the components of trust-building within the aid chain and to identify the relationships between these components. Three major incidents in Tehran—the metro flood, the Plasco building fire, and the Shahran explosion—were selected as case studies. Criterion sampling was used to recruit participants, and surveys were conducted with relief workers and operations managers involved in these events. The data were analyzed using indicators such as centrality (betweenness and degree), density, and cutpoints, with all analyses performed using NetDraw software. The validity of this phase was ensured by the accuracy of the analytical process and the appropriateness of the SNA indicators. In the second phase of the quantitative analysis, the fourth objective of the study—prioritizing the components of the aid chain—was addressed using the Intuitionistic Fuzzy Best-Worst Method (IFBWM). Snowball sampling was employed to select participants for this phase. The reliability of the findings was assessed through the consistency index, and the validity of the developed model was rigorously confirmed.
Benzer Tezler
- A supplier selection model for designing framework agreements in relief chain
İnsani yardım tedarik zincirinde çerçeve anlaşmaları tasarımı için tedarikçi seçimi modeli
DENİZ AK
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKadir Has ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BURCU BALÇIK (KOYUNCU)
- Sürekli üretim tesisinde likit üretim hattının simülasyon ile kapasite analizi ve ara stok yerleşimi
Capacity analysis with simulation for continious production lines and buffer allocation
ÖMER METE TOPÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞULE ITIR SATOĞLU
- Life cycle and economic assessment of electricity generation from combined heat and power plants using woody biomass in Turkey
Türkiye'de odunsu biyokütle kullanan birleşik ısı ve güç tesislerinde elektrik üretimi yaşam döngüsü ve ekonomik değerlendirmesi
ZÜHAL MEYDAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ KARAOSMANOĞLU
- Emergency medical system design for disaster response
Afete müdahale için acil tıp sistemi tasarımı
MEHMET KÜRŞAT ÖKSÜZ
Doktora
İngilizce
2020
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE ITIR SATOĞLU
- İnsani yardım tedarik zincirini etkileyen kritik başarı faktörlerinin önem düzeyinin belirlenmesi: Analitik ağ süreci uygulaması
Determining the importance level of critical success factors affecting humanitarian supply chain: Analytic network process application
ÜMİT MUHCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İşletmeKaradeniz Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRDOĞAN BAKİ