Türkiye'nin enerji bağımlılığı ve dış ticaret üzerine etkileri
Turkey's energy dependence and its effects on foreign trade
- Tez No: 922744
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM ÖRNEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Dünya genelinde üretim ve ticaretin artmasıyla birlikte enerji talebi yükselmiş, bu durum enerji kaynakları yetersiz olan ülkelerde enerji ithalatına bağımlılığı artırmıştır. Enerjide dışa bağımlı olan ülkeler, büyüyen üretim kapasiteleri için milli gelirlerinin büyük bir bölümünü enerji ithalatına harcamak zorunda kalmıştır. Özellikle döviz kuru dalgalanmaları, petrol ve doğal gaz fiyatlarındaki artışlar, enerji ithalatına olan bağımlılığı ve cari açıkları artıran temel unsurlar olmuştur. Türkiye, birincil enerji kaynakları açısından sınırlı kapasiteye sahip bir ülke olduğundan, enerjisini büyük ölçüde ithalatla karşılamaktadır. 24 Ocak 1980 kararlarıyla üretim ve tüketimdeki artışa bağlı olarak enerji tüketiminde de hızlı bir artış yaşanmıştır. Özellikle sanayi ve nüfus artışı, enerjiye olan talebi artırmış; bu da fosil yakıt ithalatını kaçınılmaz kılmıştır. Türkiye'nin enerji ithalatı, 1994 ve 2001 kriz yılları dışında sürekli artmış, bu da cari açığın büyümesine neden olmuştur. Enerji, ülkelerin ekonomik ve sosyal refahını artırmada stratejik bir öneme sahiptir. Sanayi üretimindeki büyüme, teknolojik gelişmeler ve nüfus artışı, enerji talebini küresel bir öncelik haline getirmiştir. Ancak, yenilenemeyen enerji kaynaklarının yetersizliği, ülkeleri yenilenebilir ve alternatif enerji kaynaklarına yatırım yapmaya yöneltmiştir. Enerji politikaları da bu doğrultuda şekillenmekte, sürdürülebilir kalkınma için enerji kaynaklarının etkin kullanımı kritik bir önem taşımaktadır. Türkiye'nin 1980 sonrası ihracata dayalı ekonomik modeline geçişi, tarım sektörünün önemini azaltırken sanayi ve hizmet sektörlerini öne çıkarmış, bu da enerji tüketiminde fosil yakıtlara olan bağımlılığı artırmıştır. Enerji üretiminin yetersiz oluşu, Türkiye'yi enerji açısından dışa bağımlı bir ülke haline getirmiştir. Enerjinin küresel ekonomi ve dış ticaret üzerindeki kritik rolü, Türkiye ekonomisinde de enerji bağımlılığı konusunu öncelikli bir mesele haline getirmiştir. Enerji, modern ekonomilerin en kritik unsurlarından biri haline gelmiştir. Fosil yakıtların sınırlı olduğu ve yenilenebilir enerji kaynaklarının gerekliliğinin arttığı bir dünyada, enerji arz ve talebi, ülkelerin kalkınma stratejilerinde kilit bir yer tutmaktadır. Bu nedenle, alternatif enerjiye yönelik yatırımlar ve politikalar, ekonomik sürdürülebilirliği sağlarken dışa bağımlılığı azaltmada da kritik bir rol oynamaktadır.
Özet (Çeviri)
As production and trade have increased worldwide, energy demand has risen, leading to greater dependence on energy imports in countries with insufficient energy resources. Countries that rely on external energy sources have been forced to allocate a significant portion of their national income to energy imports in order to sustain their expanding production capacities. In particular, exchange rate fluctuations and rising oil and natural gas prices have been key factors in increasing dependence on energy imports and widening current account deficits. Since Turkey has limited capacity in terms of primary energy resources, it meets a substantial portion of its energy needs through imports. With the economic reforms of January 24, 1980, energy consumption increased rapidly alongside the rise in production and consumption. Industrialization and population growth have significantly boosted energy demand, making fossil fuel imports inevitable. Except for the crisis years of 1994 and 2001, Turkey's energy imports have consistently increased, contributing to the expansion of its current account deficit. Energy plays a strategic role in enhancing the economic and social welfare of nations. The growth of industrial production, technological advancements, and population increases have made energy demand a global priority. However, the scarcity of non-renewable energy sources has pushed countries to invest in renewable and alternative energy sources. Accordingly, energy policies are being shaped to ensure the efficient use of energy resources, which is crucial for sustainable development. Turkey's transition to an export-oriented economic model after 1980 reduced the importance of the agricultural sector while promoting the industrial and service sectors, further increasing dependence on fossil fuels for energy consumption. Insufficient domestic energy production has made Turkey an energy-dependent country. Given the critical role of energy in the global economy and international trade, Turkey's energy dependence has become a pressing issue for its economy. Energy has become one of the most crucial elements of modern economies. In a world where fossil fuels are limited and the necessity of renewable energy sources is growing, energy supply and demand play a key role in national development strategies. Therefore, investments and policies in alternative energy sources are vital for ensuring economic sustainability while reducing external dependence.
Benzer Tezler
- Türkiye'de enerji ithalatı ve bağımlılığının cari açık üzerine etkileri
The effects of energy import and dependency on current deficit in Turkey
AYLİN AKI
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- Türkiye-Rusya ekonomik ilişkilerinde yeni dönem: Karşılaştırmalı bir inceleme
New era in Turkey-Russia economic relationship: A comparative study
FARIDA KHAMZAEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GİRAY GÖZGÖR
- 2000 sonrası Türkiye'nin enerji bağımlılığı ve dış ticaretin ekonomik analizi
Turkey's energy dependency and economic analysis of foreign trade after 2000's
AYŞEGÜL KARACA
- Yenilenebilir enerji ve dış ticaret ilişkisi üzerine iki deneme
Two essays on the relationship between renewable energy and foreign trade
MİŞANUR GÖKAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
EkonomiBilecik Şeyh Edebali Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMED BENLİ