Dış girdi bağımlılığı: Türkiye'nin dış ticareti üzerine bir analiz
Foreign input dependency: An analysis on foreign trade of Turkey
- Tez No: 230963
- Danışmanlar: PROF. DR. NEŞE KUMRAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Bölümü
- Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
20. yüzyılda yaşanan teknolojik gelişmeler ve küreselleşmenin etkileri sonucunda, dünya ekonomilerinin üretim yapıları ve ihracatlarının bileşenlerinde değişiklikler görülmüştür. Bu değişimin ortaya çıkardığı en önemli sorunlardan biri de dış girdi bağımlılığı olmuştur. Ülkelerin üretimlerinin ve ihracatlarının içerisinde ithal girdilerin payı giderek artmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye ekonomisinin hem üretim hem de ihracatında ihtiyacı olan ithal girdilerin ağırlığını hesaplamak ve dış girdi bağımlılığının yapısında ve bileşiminde görülen değişimleri ortaya koyabilmektir.Bu bağlamda, çalışmanın ilk bölümünde dış girdi bağımlılığının kuramsal çerçevesinin oluşturulabilmesi için dünyada dış girdi bağımlılığı kalkınma literatüründeki paradigmalar altında incelenmiştir. İkinci bölümde, Türkiye'nin dış ticareti dönemler itibariyle incelenerek dış girdi bağımlılığının kaynakları araştırılmıştır. Son bölümde ise girdi çıktı modelleri kullanılarak, sektörlerin dış girdilere bağımlılık dereceleri belirlenmeye çalışılmıştır.Analizde Türkiye'nin 1998 ve 2002 yıllarına ait girdi çıktı tabloları, ithalat girdi çıktı tabloları ve yurt içi üretim girdi çıktı tabloları kullanılmıştır. Sonuçların daha net yorumlanabilmesi ve tabloların uyumlandırılması için sektör sayısı 28 temel sektöre indirgenmiştir. Çalışmada ters ithalat matrisinden elde edilen ithalatın ileri ve geri bağlantı etkileri incelenmiş ve bu sayede üretiminin dış girdilere bağımlılık dereceleri hesaplanmıştır. Ayrıca doğrudan dikey uzmanlaşma payları ve toplam dikey uzmanlaşma payları yöntemi kullanılarak Türkiye'nin 1998 ve 2002 dönemi için hangi sektörlerindeki ihracat artışının dış girdilere daha fazla bağımlı olduğu bulunmuştur.Çalışmanın sonuçları, Türkiye'nin özellikle enerji ve sanayi malları üretimi ve ihracatında dış girdilere bağımlı olduğunu göstermektedir. Buna ek olarak dikkat çekici asıl sonuç ise, Türkiye'nin karşılaştırmalı üstünlüklere sahip olduğu kabul edilen tekstil ve otomotiv sanayi üretim ve ihracatında bile önemli oranlarda dış girdilere bağımlı hale geldiğinin bulunması olmuştur.
Özet (Çeviri)
The effects of technological progress and globalization witnessed over the 20th century have resulted in drastic changes in the production structures and composition of exports of the world economies. One of the important problems resulting from this change is foreign input dependency. Share of foreign inputs in both produced and exported goods of countries are started to increase in accordance with this change. Aim of this study is to compute weight of foreign inputs required for domestic production and export and to investigate change in the structure and composition of foreign input dependency.In this context, in the first section of the study, to present theoretical foundation for foreign input dependency we reviewed input dependency in the world based on paradigms in the development economics literature. In second part, sources of foreign input dependency in Turkish economy are investigated for different periods. Finally in the last section using the input output models we try to determine degree of foreign input dependency of each sector.Input-output tables, input output tables for domestic output and input output tables for imports for the year 1998 and 2002 have been used in this analysis. In order to interpret results more clearly and adjusting different tables in terms of number of sectors, sectors aggregated into 28 main sectors. We have investigated forward and backward linkages obtained from inverse import matrix and with the help of that dependency of each sectors to foreign inputs are computed. In addition, using the direct and total vertical specialization share methodology we examine the effect of an increase in export in which sector has much more dependent to foreign inputs over the period 1998-2002.Result of the study reveals that Turkey is dependent in the production and export of energy and manufacturing goods. Another main striking result is that, Turkey is highly dependent on foreign inputs even in the production and export of textile and automotive which are generally known as one of the important sectors having comparative advantage.
Benzer Tezler
- Petrol fiyatının Türkiye'nin dış ticareti üzerindeki asimetrik etkisi
Asymmetric effect of oil price on Türkiye's foreign trade
ZEHRA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonometriManisa Celal Bayar ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADİR KARAGÖZ
- Ticarette dışa bağımlılık ve Türkiye'nin dış ticareti üzerine etkileri: 1980-2010 ekonomik analizi
The dependency of foreign trade and its effects on Turkey: 1980-2010 economic analysis
ALİ KONAK
- Türkiye ekonomisinde cari açığın bir nedeni olarak enerjide dışa bağımlılık ve Türkiye'nin enerji politikası üzerine bir analiz
External energy dependence as a cause of the current account deficit in the Turkish economy and an analysis on Turkey's energy policy
MUHAMMET AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiBursa Uludağ Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT OZAN BAŞKOL
DOÇ. DR. DERYA HEKİM
- İhracatın ithalata bağımlılığının incelenmesi: Otomotiv sektörü üzerine bir uygulama
An examination of import dependency of export: An application on the automotive sector
İREM PELİT
Doktora
Türkçe
2021
EkonomiHasan Kalyoncu ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CUMA BOZKURT
- Türkiye'de üretimin ve ihracatın ithalata bağımlılığı üzerine sektörel bir analiz: Türkiye tekstil ve hazırgiyim sektörü
A sectoral analysis on dependence of production and export to import in Turkey: Turkey textile and ready-made clothing sector
ERDEM BAĞCI