Geri Dön

الولاية التكوينية للكاتب جلال الدين الصغير الحق الطبيعي للمعصوم في المذهب الشيعي الإمامي دراسة نقدية

İmami Şiilikte tekvini velayet anlayışı ve eleştirisi (Celaleddin Sagir örneği)

  1. Tez No: 922784
  2. Yazar: TASNIM ARJA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ERKAN BAYSAL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Arapça
  9. Üniversite: Bingöl Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Mezhepleri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 159

Özet

Bu araştırmamız, İmamiye Şiası'nda yaygın olarak bahsedilen ve çok sayıda takipçisi bulunan“Velâyet-i Tekvîniyye”kavramını ele almaktadır. Bu kavram, onların çoğu için temel bir mesele olup, Şii düşüncesinde yirminci yüzyılda müteahhirûn âlimlerin terminolojisinde ortaya çıkmıştır. Her ne kadar kavramın özü, lafzıyla değil, mahiyetiyle kadim metinlerde mevcut olsa da, zamanla anlamı genişletilerek bugünkü haline ulaşmıştır. Bir araştırmacı olarak, bu kavramın anlamının, üzerinde uzlaşılan sınırlar çerçevesinde çeşitlilik gösterdiğini tespit ettim. Genel olarak bu kavramla, peygamberlerin evren üzerinde tasarruf sahibi olmaları ve gözlemlenebilir kozmik fenomenlerin maddi sebeplerinin sonuçlarını değiştirebilme yetenekleri kastedilmektedir. Buna ek olarak, şer'î hüküm ve otorite de bu kavram kapsamındadır; zira peygamberler mercî konumundadır ve yaratılmışların hidayeti onların elindedir. Bu, Allah'ın izniyle diğer insanlardan farklı olarak sahip oldukları ruhani bir özelliktir. Bu anlayışa göre Allah, dünya hayatındaki hikmetinin gerçekleşmesi için onlara istisnai bir tasarruf yetkisi vermiştir. Örneğin: Hz. İsa'nın ölüleri diriltmesi veya Hz. Süleyman'ın hayvanlarla konuşması gibi, görüşlerini desteklemek için kullandıkları benzer örnekler mevcuttur. Bu yetki Hz. Muhammed (s.a.v.) için de geçerli olup, diğer peygamberlere verilenler ve daha fazlası ona da verilmiştir. İmamiye Şiası, mezheplerinin temel esaslarından olan On İki İmam'ın masumiyetini ve Ehl-i Beyt imametini kabul etmektedir. Hz. Peygamber'e (s.a.v.) olan bağlılıkları sebebiyle yüce ve özel bir ruhani makama sahip olan bu imamlara, peygamberlere atfedilen özellikleri de nispet etmişlerdir. Kimi zaman bu meseleyi mucize çerçevesinde sınırlarken, kimi zaman tüm evreni kapsayacak şekilde genişletmişlerdir. Bazıları, Allah'ın peygamberlere ve imamlara evrenin gizli ve açık hareketlerinde tasarruf yetkisi verdiğini, onların evrende ve insanda istedikleri değişiklikleri yapabilme gücüne sahip olduklarını düşünmektedir. Bu güç, kendilerinden kaynaklanan bağımsız bir güç olmayıp, Allah'ın onlara bahşettiği bir yetkidir. Bazıları ise bu velayeti sınırsız olarak kabul etmektedir. Bu kavram, Şii âlimleri ve diğer Müslüman âlimler arasında geniş tartışmalara yol açmıştır. Çünkü peygamberleri, resulleri ve imamları olağanüstü güçler ve kozmik nüfuz sahibi farklı bir konuma yükseltmişlerdir. Bu tartışma, kitaplarda, makalelerde veya mezhebin önde gelen şahsiyetleriyle yapılan röportajlarda çeşitli sorularla ortaya çıkarmıştır: Bu kavram nereden kaynaklanmaktadır? Kur'an ve Sünnet'te bu ilahi yetki ve güce açıkça işaret eden deliller var mıdır? Bu inancın Şii mezhebinde kabulü zorunlu mudur? Bu çalışma, Celal el-Din el-Sağir'in“el-Velâyetü't-Tekvîniyye: el-Hakku't-Tabîî li'l-Ma'sûm”adlı eserini eleştirel bir yaklaşımla incelemekte, yazarın görüşlerini, delillerini ve âlimlerin bu görüşlere yönelik Kur'ani, nebevi ve akli delillerle verdikleri cevapları ele almaktadır.

Özet (Çeviri)

This research examines the concept of“Wilayah Takwiniyyah”(Ontological Guardianship), which has become widely discussed and gained numerous followers within the Imami Shia sect. This concept, fundamental for many of them, emerged in the terminology of later Shia scholars during the twentieth century. Although the essence of the concept existed in ancient texts in meaning rather than in terminology, its interpretation has expanded over time to reach its current form. As a researcher, I have found that the meaning of this concept varies within the agreed-upon boundaries. Generally, it refers to the prophets' ability to exercise control over the universe and modify the outcomes of material causes of observable cosmic phenomena. Additionally, it encompasses religious authority and governance, as the prophets are the reference point and guide for creation. This is a spiritual characteristic granted to them by God's permission, distinguishing them from other humans. According to this understanding, Allah granted them exceptional authority to fulfill His wisdom in worldly life. Examples include Jesus's ability to resurrect the dead or Solomon's ability to communicate with animals, among other similar examples they use to support their position. This authority extends to Prophet Muhammad (peace be upon him), who received what was given to previous prophets and more. Since the Imami Shia believe in the infallibility of the Twelve Imams and the Imamate of Ahl al-Bayt - which are fundamental to their doctrine - they attribute to these spiritually elevated imams the same qualities assigned to prophets due to their connection to the Prophet Muhammad (peace be upon him). Sometimes they limit this matter to the realm of miracles, while at other times they extend it to encompass the entire universe. Some believe that Allah delegated to the prophets and imams the authority to control the universe in its hidden and apparent movements, enabling them to make desired changes in the cosmos and humanity - not through independent power but through divinely granted authority. Some consider this authority unlimited. This concept has sparked extensive debate between Shia scholars and other Muslim scholars, as it elevates prophets, messengers, and imams to a distinct position with extraordinary powers and cosmic influence. This debate has raised various questions scattered throughout books, articles, and interviews with prominent figures of the sect, including: What is the origin of this concept? Are there clear indications of this divine power and grant in the Quran and Sunnah? Is belief in this concept necessary within the Shia doctrine? This study critically examines Jalal al-Din al-Saghir's book“Al-Wilayah al-Takwiniyyah: The Natural Right of the Infallible,”analyzing the author's views, evidence, and scholars' responses to these views through Quranic, prophetic, and rational arguments. The research addresses these complex questions related to the concept's foundation, implications, and consequences, providing a comprehensive critical analysis of this significant theological issue within Shia thought.

Benzer Tezler

  1. خلق آدم عليه السلام في ضوء آيات القرآن الكريم( دراسة تحليلية )

    Kur'ân-ı Kerim ayetleri ışığında Hz. Adem'in yaratılışı (Tahlil çalışması) / The creation of Adam, Peace be Upon Him, in the light of the verses of the noble Qur'an, an analytical study

    KHALID HATEM KHALAF

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2020

    DinVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELAHATTİN SÖNMEZSOY

  2. ولاية الأم على أبناءها القصر بين الفقه الإسلامي والقانون الليبي دراسة مقاصدية مقارنة

    İslam hukuku ile Libya hukuku arasında annenin reşit olmayan çocukları üzerindeki vesayeti – Makasıd açısından karşılaştırmalı bir çalışma

    AMAL ALAJEELI MOHAMED MUKHTAR

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2023

    DinKarabük Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SAİM KAYADİBİ

  3. تأثير القيم الدينية في الكفاءة الاجتماعية لأسر ذوي الاحتياجات الخاصة 'اللاجئون السوريون في ولاية غازي عنتاب أنموذجاً'

    Dini değerlerin özel gereksinimli ailelerin sosyal yeterliliklerine etkisi Gaziantep ili'ndeki Suriyeli mülteciler model olarak

    NEMAT AHMAD

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2024

    FelsefeKarabük Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED NUR KAPLAN

  4. Somali'de evlilik ve boşanmaya dair güncel fıkhî meseleler

    القضايا الفقهية المعاصرة المتعلقة بالأحوال الشخصية في لصومال

    SAFIYA ABDIQANI ABDULLAHI

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2025

    DinFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA HACER KORKMAZ

  5. تخريب الآثار التأريخية والبيئية في شمال العراق بين سنة1921-1991

    1921- 1991 yıllarında Kuzey Irakın doğal çevre ve tarihî eserlerinin tahribi

    AHMED MOHAMMED MAWLOOD SYAN

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2017

    Kamu YönetimiYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. RAHMİ TEKİN