Aile işletmelerinde insan kaynakları yönetiminin iş zanaatkârlığına etkisi üzerine bir araştırma
A research on the effect of human resources management on job crafting in family businesses
- Tez No: 922857
- Danışmanlar: PROF. DR. KADRİYE ÖVGÜ ÇAKMAK OTLUOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 269
Özet
Aile işletmeleri, yönetim ve işletme literatürü açısından spesifik bir alan olarak ele alınsa da günümüz işletmecilik faaliyetlerinin kökeninde yer alan bir organizasyonel yapıyı ifade etmektedir. Ülkemizde de aile işletmeleri, işletmelerin yasal sınıflandırmaları içerisinde bulunmamasına rağmen sosyoekonomik olarak çok eskiye dayanan bir işletme türüdür. Ulusal ve uluslararası işletmecilik uygulamaları açısından ekonomik sistemlerin önemli aktörleri arasında yer alan aile işletmelerinde, insan kaynakları yönetimi uygulamalarının etkinliği; en kritik aşamalardan olan kurumsallaşma sürecinin önemli unsurları arasında yer almaktadır. Aile işletmeleri açısından temel sorunların çözümünde de sahip olunan üretim faktörleri içerisinde yer alan, insan kaynaklarına dair yönetsel etkinlik; önemli katkılar sağlamaktadır. İnsan kaynakları yönetimi uygulamaları açısından aile işletmelerinin sergilediği performans, rekabet ve sürdürülebilir kurumsallaşma süreci açısından önem arz etmektedir. Ancak aile işletmelerinin önemli bir bölümünün insan kaynakları yönetimi uygulamalarının bir kısmını, aktif olarak hayata geçirmekte zorlandığı görülmektedir. Söz konusu eksiklik, aile işletmelerindeki yönetim süreçlerinin etkinliğini sekteye uğratmaktadır. İnsan kaynakları yönetimi süreçleri açısından etkin sonuçlar üretebilen uygulamaların hayata geçirilebilmesi, aile işletmelerinde kurumsal performansa önemli ölçüde katkıda bulunabilecek olan iş zanaatkârlığı davranışlarının gelişmesini teşvik etmektedir. İş zanaatkârlığı davranışlarının geliştirilmesi ve teşvik edilmesinin, aile işletmelerinde insan kaynakları yönetimi bakımından eksik uygulamaların veya yönetsel başarısızlıkların bir ölçüde etkilerini ortadan kaldırabilme ve bireysel performans üzerinden organizasyona katkı sağlama gibi konularda destekleyici işlev göreceği iddia edilmektedir. Bu tez çalışmasının amacı, aile işletmelerinde işgörenlerin; insan kaynakları yönetimi uygulamalarına dair algılarının iş zanaatkârlığı algıları üzerinde etkisinin olup olmadığını belirlemektir. Tez çalışması kapsamında gerçekleştirilen araştırmada, aile iii işletmelerinde çalışan 420 işgörenden çevrim içi anket yoluyla veri toplanmıştır. Araştırmada ulaşılan bulgular, aile işletmelerinde insan kaynakları yönetimi uygulamalarının iş zanaatkârlığını olumlu yönde etkilediğini göstermiştir. İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının alt boyutları olan planlama ve geliştirme uygulamaları ile ödüllendirme ve motivasyon uygulamaları, iş zanaatkârlığının alt boyutu olan görev zanaatkârlığı üzerinde olumlu etkiye sahiptir. Ancak insan kaynakları yönetimi uygulamalarının bir diğer alt boyutu olan koruma uygulamaları, görev zanaatkârlığı üzerinde anlamlı bir etkiye sahip değildir. Bununla birlikte insan kaynakları yönetimi uygulamalarının planlama ve geliştirme, ödüllendirme ve motivasyon ile koruma alt boyutlarının her biri, ayrı ayrı olmak üzere iş zanaatkârlığının alt boyutları olan bilişsel ve ilişkisel zanaatkârlık üzerinde olumlu etkiye sahiptir. İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının planlama ve geliştirme, ödüllendirme ve motivasyon ile koruma alt boyutlarının en fazla etkiledikleri iş zanaatkârlığı alt boyutu ise bilişsel zanaatkârlıktır. Ek olarak araştırma bulgularına göre, katılımcıların demografik özellikleri olan cinsiyet, eğitim, pozisyon, sektör ve yaş grupları arasında hem insan kaynakları yönetimi uygulamaları hem de iş zanaatkârlığı algıları bakımından anlamlı farklılıkların bulunmadığı tespit edilmiştir
Özet (Çeviri)
Although family businesses are considered as a specific field in terms of management and business literature, it refers to an organizational structure that is at the root of today's business activities. In our country, although family businesses are not included in the legal classifications of businesses, they are a type of business that has a long socioeconomic history. The effectiveness of human resources management practices in family businesses, which are among the important actors of economic systems in terms of national and international business practices; is among the most important elements of the institutionalization process, which is one of the most critical stages. Managerial effectiveness regarding human resources, which are among the factors of production; makes significant contributions in solving the basic problems of family businesses. The performance of family businesses in terms of human resource management practices is important in terms of competition and sustainable institutionalization process. However, it is seen that a significant portion of family businesses have difficulty in actively implementing some of their human resource management practices. This deficiency hinders the effectiveness of management processes in family businesses. Implementing practices that can produce effective results in terms of human resource management processes encourages the development of job crafting behaviors that can significantly contribute to corporate performance in family businesses. It is claimed that the development and encouragement of job crafting behaviors will serve as a supportive function in terms of eliminating the effects of deficient practices or managerial failures in terms of human resources management in family businesses and contributing to the organization through individual performance. The aim of this thesis study is to determine whether the perceptions of the employees in family businesses about human resource management practices have an effect on their perceptions of job crafting. In the research conducted within the scope of the v thesis, data were collected from 420 employees working in family businesses through an online survey. The findings of the study showed that human resource management practices in family businesses positively affect job crafting. Planning and development practices and rewarding and motivation practices, which are sub-dimensions of human resource management practices, have a positive effect on task crafting, which is a subdimension of job crafting. However, protection practices, another sub-dimension of human resource management practices, do not have a significant effect on task crafting. With this, each of the sub-dimensions of planning and development, rewarding and motivation, and protection of human resource management practices has a positive effect on cognitive and relational crafting, which are sub-dimensions of job crafting. The sub-dimensions of planning and development, rewarding and motivation, and protection of human resource management practices have the highest impact on cognitive crafting. In addition, according to the research findings, it was determined that there were no significant differences between the demographic characteristics of the participants which includes gender, education, position, sector and age groups in terms of both human resource management practices and job crafting perceptions.
Benzer Tezler
- İnsan kaynakları yönetim uygulamalarının kurumsallaşma üzerindeki etkisinde uluslararasılaşma çabalarının aracılık rolü: Otomotiv sektöründe faaliyet gösteren aile işletmelerinde bir araştırma
The mediating role of internationalization efforts on the effects of human resources management practices on institutionalization: A research in family businesses operating in the automotive sector
OĞUZHAN KODALAK
- Aile işletmelerinde personel temin ve seçim sürecinin incelenmesi ve keşfedici bir araştırma
The investigation of staff supply and selection process in family businesses and an finder research
DİDEM AYGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
İşletmeİstanbul Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER ZEKİ SADULLAH
- İşe tutkunluk ve iş - aile - iş çatışmasının işten ayrılma niyetine etkisi: Konaklama işletmelerinde bir uygulama
The effect of work engagement and work - family - work conflict on i̇ntent to quit: An application i̇n accommodation industry
DAMLA DEMİR HARPUTLUOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TurizmÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK DÖNMEZ POLAT
- İşletmelerde performans değerlendirme uygulamalarının ve çalışan memnuniyet algılarının demografik özellikler bağlamında incelenmesi
Investigation of performance evaluation practices and employees satisfaction in operations in the context of demographic properties
İLHAN KESİM
- Küçük ve orta ölçekli sanayi işletmelerinde verimlilik sorunlarının teşhisi: Kısmi bir uygulama
Diagnosing productivity problems in manufacturing smes: A partial case study
UMUT DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
İşletmeTOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN AKTAŞ