Tip 2 diyabetli bireylerde kadercilik, hasta aktivasyonu ve diyabet öz bakım davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between fatalism, patient activation and diabetes self-care behaviors in individuals with type 2 diabetes
- Tez No: 922928
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLYETER ERDOĞAN YÜCE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları, Endocrinology and Metabolic Diseases
- Anahtar Kelimeler: Hasta aktivasyonu, Kadercilik, Öz bakım, Tip 2 diyabet, Fatalism, Patient activation, Self-care, Type 2 diabetes
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aksaray Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Bu araştırmada, tip 2 diyabetli bireylerin kadercilik, hasta aktivasyonu ve diyabet öz bakım davranışları arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma ilişki arayıcı tipte tasarlanmıştır. Araştırmanın evrenini 2024 yılında Aksaray Eğitim ve Araştırma Hastanesinde ayaktan ve yatarak tedavi alan tüm tip 2 diyabet hastaları, örneklemi ise araştırmaya katılmayı kabul eden 300 birey oluşturmuştur. Araştırma verileri; tanıtıcı bilgi formu, Kadercilik Ölçeği, Hasta Aktiflik Düzeyi Ölçeği ve Diyabet Öz-Bakım Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Çalışma sonucunda hasta aktiflik düzeyi ile diyabet öz bakımı arasında pozitif yönde güçlü, hasta aktiflik düzeyi ile kadercilik arasında negatif yönde güçlü düzeyde, kadercilik ile hasta aktiflik düzeyi ve diyabet öz bakımı arasında negatif yönde güçlü ilişki olduğu belirlenmiştir. Hasta aktivasyonunun diyabet öz bakımı üzerinde anlamlı pozitif etkisi olduğu bulunmuştur. Kaderciliğin, diyabet öz bakımı ve hasta aktivasyonu üzerinde anlamlı negatif etkisi olduğu, kadercilik artıkça hasta ve aktivasyonunun ve diyabet öz bakımının azaldığı belirlenmiştir. Hasta aktivasyonunun kadercilik ile diyabet öz bakımı arasındaki ilişkide kısmi aracılık rolü olduğu belirlenmiştir. Bu bulgular doğrultusunda tip 2 diyabetli bireylerde diyabet öz bakımı ve hasta aktivasyonunu artırmaya yönelik müdahalelerin, kadercilik anlayışını azaltmayı hedefleyen bilgi ve uygulamalarla desteklenmesi önerilebilir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to examine the relationships between fatalism, patient activation and diabetes self-care behaviours of individuals with type 2 diabetes. The study was designed as a relationship-seeking type. The universe of the study consisted of all type 2 diabetes patients receiving outpatient and inpatient treatment at Aksaray Training and Research Hospital in 2024, and the sample consisted of 300 individuals who agreed to participate in the study. The research data were collected using the introductory information form, Fatalism Scale, Patient Activity Level Scale and Diabetes Self-Care Scale. As a result of the study, it was determined that there was a strong positive relationship between patient activity level and diabetes self-care, a strong negative relationship between patient activity level and fatalism, and a strong negative relationship between fatalism and patient activity level and diabetes self-care. It was found that patient activation had a significant positive effect on diabetes self-care. It was determined that fatalism had a significant negative effect on diabetes self-care and patient activation, and as fatalism increased, patient activation and diabetes self-care decreased. It was determined that patient activation had a partial mediating role in the relationship between fatalism and diabetes self-care. In line with these findings, it can be suggested that interventions aimed at increasing diabetes self-care and patient activation in individuals with type 2 diabetes should be supported with information and practices aimed at reducing fatalism.
Benzer Tezler
- Tip 2 diyabetli bireylerde glisemik kontrol, diyabet sıkıntısı ve kadercilik anlayışı arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between glycemic control, diabetes distress and understanding of fatalism in patients diagnosed with TYPE 2 diabetes
SEDEF ŞENBİL ALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hemşirelikİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZÜLFÜNAZ ÖZER
- Tip 2 diyabetli bireylerde yeme davranışları ve diyete uyum durumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of eating behaviors and diet compliance in individuals with type 2 diabetes
MERVE GÜL ALTER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikTrakya ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LEYLA TEVFİKOĞLU PEHLİVAN
- Tıp 2 diyabetli bireylerde sağlık okuryazarlığının öz bakım ve metabolik kontrole etkisi
The effect of health litrracy on self-care and metabolik control in individuals with type 2 diabetes
NİLGÜN DEMİROK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikKırklareli ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKNUR METİN AKTEN
- Tip 2 diyabetli bireylerde damgalamanınöz etkililik düzeyine etkisi
The effect of stigma on the level of self-effectiveness in individuals with type 2 diabetes
NUR GÖKÇELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hemşirelikİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE NEFİSE BAHÇECİK
- Tip 2 diyabetli bireylerde diyetin fitokimyasal indeksi ile bazı metabolik parametreler, depresyon ve anksiyete arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Determination of the relationship between the phytochemical index of diet and some metabolic parameters, depression, and anxiety in individuals with type 2 diabetes
BURÇAK TOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikAtatürk ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESEN TAŞĞIN