MÖ I. binyılda Ordu İli'nin tarihi
The history of Ordu province in the 1st millennium BCE
- Tez No: 923004
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HATİCE GÜL KÜÇÜKBEZCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Sanat Tarihi, Tarih, Archeology, Art History, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Tez konumuz olan“MÖ I. Binyılda Ordu İli Tarihi”bölümüne geçmeden önce tarihsel süreçte bir bütünlük olması için Ordu'nun Prehistorik dönemi ayrıca anlatıldı. Ordu bölgesindeki ilk yerleşim izleri Paleolitik Çağın sonlarında günümüzden yaklaşık 15. 000 yıl öncesinden başlamıştır. Mezolitik ve Neolitik dönemlerine ait yerleşim yerlerinin olmaması ya da çok az olmasına karşın Kalkolitik ve Tunç Çağı yerleşimleri yaygındır. MÖ II. Binyılda bölgede yaşayan konargöçer şeklinde yaşayan ve Hititlerin en büyük düşmanlarından biri olan Kaşkalar hakkında kronolojik bir bütünlük içinde o konuyla ilgili ayrıca bilgiler verildi. MÖ I. Binyılda Ordu ve çevresinin Demir Çağı'ndan (MÖ 1100) Helenistik döneme (MÖ 330) kadar ki dönemde Kotyora, Onione, Phadisane, Sidene, Vona, İbasta, Cıngırt Kayası, Kurul Kalesi, İason Burnu, Hoyrat Kalesi gibi yerleşimleri mevcuttur. Frig, Kimmer, İskit kültürlerinden oldukça etkilenen bu bölge Yunan kolonizasyon dönemi öncesinde Amazonlar, Khalipler, Tibarenler, Mossynoikler, Drilalar, Makronlar ve Moskhoslar gibi yerli kabileler bu bölgede yaşamışlardır. Artan nüfus yoğunluğu, tarımsal toprak ihtiyacı, dış tehditler, şehir devletleri arasındaki siyasi – kültürel çekişmeler Yunan kolonizayonunu Karadeniz'e doğru çeken sebeplerdir. MÖ 521 yılında Ordu bölgesinde Pers hâkimiyeti daha da güçlenerek bu bölgeye. Pont (Pontus/Pontos) Kapadokyası adı verilmiştir. Bu bölge Pers egemenliğine girince Khalipler, Moschi, Makronlar, Mossynoikler, Mares ve Tibaren gibi yerli kabileler Pers imparatorluğun 19. Satraplığına bağlı olarak bu orduya katılmıştır. Pers imparatoru I. Darius Karadeniz kıyısındaki arazileri yedi aileden bir tanesi olan Mithridates ailesine vermiştir. MÖ 331 yılında Büyük İskender Gaugamela savaşında Persleri yıkarak Anadolu'yu yedi büyük eyalete bölmüştür. Makedonyalılar Kapadokya bölgesini ele geçirdikleri zaman burası Persler tarafından iki satraplığa bölünerek yönetilmişti. Makedonyalılar bu satraplıkları krallığa çevirip bunlara asıl Kapadokya (Büyük Kapadokya) diğerine de Kapadokya Pontika (Pontos/Pontus) olarak adlandırmışlardır. MÖ 323'te Büyük İskender'in ani ölümü ile imparatorluk komutanları arasında taksim edilmiştir. I. Mithridates bu bölgedeki yerli halkların katılımıyla kurduğu ordu sayesinde Büyük İskender'in halefleri arasındaki iktidar mücadelesinden de faydalanarak Makedonyalıları yendi ve böylelikle Anadolu'nun büyük bir kısmına hâkim oldu. Böylece Pontos devleti de tarih sahnesine çıkmış oldu. I. Mithridates meşruiyet kazandırmak amacıyla baba tarafının şecerelerini I. Darius'a dayandırmaya çalışarak doğu halklarını anne tarafını Büyük İskender ve Seleukos Nikator'a dayandırarak da batı toplumlarının güvenini ve saygınlığını kazanmak istemiştir. Ayrıca Helenistik dönemden Roma dönemine kadar gelişen kolonizasyon faaliyetlerin nedeni, gelişimleri ve bölgeye etkileri, Mithridates hanedanlığı ile Roma arasındaki çekişmeleri kronolojik sırayla arkeolojik, nümizmatik, filolojik, etnografik kanıtlar ile birlikte değerlendirip aktarılmıştır. Ordu Bölgesinin Antik dönem sosyo – ekonomik, askeri ve inanç yapısı, edebiyatı, bitki türleri (flora), hayvan varlığı (fauna), sikkeleri ve antik yolları hakkında bilgiler verilmiştir. Sonrasında ise çalışma süresince elde edilen veriler harmanlanarak genel bir değerlendirme yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Before moving on to the section of our thesis titled“The History of Ordu Province in the 1st Millennium BCE,”I separately described the prehistoric period of Ordu to ensure continuity in the historical process. The settlement in this region by the first humans dates back to the late Paleolithic Age, approximately around 15,000 years ago. While there are no or very few settlements from the Mesolithic and Neolithic periods, Chalcolithic and Bronze Age settlements are prevalent. Information about the Kashkas, who were semi-nomadic inhabitants of the region in the 2nd millennium BCE and one of the greatest enemies of the Hittites, is presented in a chronological framework. In the 1st millennium BCE, during the period spanning from the Iron Age (1100 BCE) to the Hellenistic period (330 BCE), settlements such as Kotyora, Onione, Phadisane, Sidene, Vona, Ibasta, Cıngırt Rock, Kurul Castle, Iason Cape, and Hoyrat Castle were present in Ordu and its surroundings. This region, influenced significantly by Phrygian, Cimmerian, and Scythian cultures, was home to native tribes like the Chalybes, Tibareni, Mossynoeci, Macroni, Moschoi, Drilae, and Amazons before the Greek colonization period. Factors such as increasing population density, the need for agricultural land, external threats, and political-cultural rivalries between city-states drove Greek colonization towards the Black Sea. In 521 BCE, Persian domination over the Ordu region became stronger, and the area was named Pontus Cappadocia (Pont/Pontos). When this region came under Persian rule, native tribes such as the Chalybes, Moschoi, Macroni, Mossynoeci, Mares, and Tibareni joined the Persian army as part of the 19th satrapy of the Persian Empire. King Darius I of Persia granted the lands along the Black Sea coast to the Mithridates family, one of seven noble families. In 331 BCE, Alexander the Great defeated the Persians at the Battle of Gaugamela and divided Anatolia into seven major provinces. When the Macedonians captured the Cappadocia region, it was previously divided into two satrapies under Persian administration. The Macedonians converted these satrapies into kingdoms, naming one Greater Cappadocia and the other Cappadocia Pontica (Pontos/Pontus). Following Alexander's sudden death in 323 BCE, his empire was divided among his commanders. Using the army he formed with the participation of local peoples, Mithridates I took advantage of the power struggle among Alexander's successors, defeated the Macedonians, and came to dominate much of Anatolia. Thus, the Pontus Kingdom emerged on the historical stage. To legitimize his rule, Mithridates I sought to trace his paternal lineage back to Darius I, aiming to gain the trust and respect of Eastern peoples, while connecting his maternal lineage to Alexander the Great and Seleucus Nicator to secure the favor of Western societies. Furthermore, the causes, developments, and impacts of colonization activities from the Hellenistic to the Roman periods, as well as the struggles between the Mithridates dynasty and Rome, were evaluated chronologically using archaeological, numismatic, philological, and ethnographic evidence. Information was provided about the socio-economic, military, and religious structures, literature, flora, fauna, coins, and ancient roads of the Ordu region during the Antiquity. Finally, the data obtained during the research process were synthesized, and a general assessment was made.
Benzer Tezler
- Assur devlet yapısı ve politik bir oluşum olarak imparatorluğa geçiş
The structure of the Assyrian state and the transition to the imperial phase as a political formation
SÜHEYLA İREM ÖĞÜTLE
- Yeni Asur Devleti siyasi tarihi ve kültürü
The political and cultural history of New Assyrian Empire
FATMA BİRECİKLİ
- MÖ I. binyılda Neo-Elam Devleti'nin Yakın Doğu'daki durumu
The situation of the Neo-Elamite State in Near East in the Ist millennium BCE
HALİL İBRAHİM AKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihSelçuk ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE GÜL KÜÇÜKBEZCİ
- MÖ I.Binyıl Kuzey Suriye Bölgesi saray mimarisi
The palace architecture of North Syrian region during the first Millenium BC
ZİYA MUSLUOĞLU