Kanser hastalarına bakım veren aile üyelerinin bakım yükü ve uyku kalitesinin incelenmesi
Evaluation of care burden and sleep quality among family caregivers of patients with cancer
- Tez No: 923312
- Danışmanlar: PROF. DR. AYTEN ZAYBAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Esasları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 59
Özet
Amaç; Bu çalışma kanser hastalarına bakım veren aile üyelerinin bakım yükü ve uyku kalitesinin incelenmesi amacıyla planlanmıştır. Yöntem; Tanımlayıcı ve korelasyonel tipte olan çalışma araştırma, Mart-Eylül 2024 tarihleri arasında İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Günübirlik Kemoterapi Ünitesi'ne başvuran kanser hastalarında ve araştırmaya dahil olma kriterlerini karşılayan bireylere bakım verenlerle yürütülmüştür. Araştırmada örnekleme yöntemi kullanılmamıştır. Evreni oluşturan bakım verenler arasından araştırma için ulaşılabilen, örneklem kriterlerine uyan ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan 121 hasta yakını araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırma verileri;“Hasta Tanıtım Formu ve Bakım Veren Tanıtım Formu”,“Bakım Verme Yükü Ölçeği”,“Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi”, formları ile yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 27.0 versiyon programı ile yapılmıştır. Verilerin analizinde, Mann Whitney U Testi, Kruskal Wallis H Testi ve Spearman's Korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular; Bakım verilen hastaların yaş ortalaması 57,47 ± 16,55, hastalık süresi ortalaması 25,43 ± 21,93 aydır. Hastaların %51,2'si kadın, %20,7'sinin tanısı meme kanseri, %17,4'ünün akciğer kanseridir. %75,2'sinin günlük yaşamda desteğe ihtiyaç duyduğu saptanmıştır. Bakım verenlerin yaş ortalaması 47,95 ± 13,78, toplam bakım verme süresi 15,91 ± 11,70 ay, günlük bakım verme süresi 13,03 ± 7,85 saat olarak saptanmıştır. Bakım verenlerin %67,8'inin kadın, %72,7'sinin evli, %65,3'ünün çocuk sahibi olduğu, %37,2'sinin lise mezunu olduğu, %35,5'inin çalıştığı, %37,2'sinin gelirinin giderinden az olduğu saptanmıştır. Bakım verenlerin hastaya yakınlık derecelerinin %27,3'ünde anne, %31,4'ünde eş olduğu, %67,8'ine bakıma yardım eden birinin olduğu, %39,7'sinin sağlık durumunun orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bakım verenlerin ortalama Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi puanı 10,09 ± 3,40'dir ve %88,4'ü kötü uyku kalitesine sahiptir. Bakım verenlerin Bakım Verme Yükü Ölçeği puan ortalaması 41,75 ± 15,84'tür ve %43'ünün bakım yükü ileri derecededir. Sonuç; Kanser hastalarına bakım verenlerin uyku kalitesi düzeyi kötüdür ve bakım yükü yüksektir. Bakım verenlerin bakım yükü ile uyku kalitesi arasında pozitif yönünde ilişki vardır. Anahtar Kelimeler; Bakım yükü, Uyku kalitesi, Kanser, Aile üyesi
Özet (Çeviri)
Objective; This study was planned to examine the care burden and sleep quality of family members providing care to cancer patients. Method; The descriptive and correlational type of study was conducted between February and September 2024 with oncology patients who applied to the Daily Chemotherapy Unit of İzmir Atatürk Training and Research Hospital and with the caregivers of individuals who met the criteria for inclusion in the study. The sampling method was not used in the study. The sample of the study consisted of 121 relatives of patients who could be reached for the study among the caregivers constituting the universe, who met the sampling criteria and volunteered to participate in the study. The research data were collected using the“Patient Introduction Form and Caregiver Introduction Form”,“Caregiver Burden Scale”,“Pittsburgh Sleep Quality Index”forms and face-to-face interview technique. The data were analyzed using SPSS version 27.0 program. In the analysis of the data, Mann Whitney U Test, Kruskal Wallis H Test and Spearman's Correlation Analysis were used. Result; The average age of the patients who were given care was 57.47 ± 16.55, the average duration of the disease was 25.43 ± 21.93 months. 51.2% of the patients were female, t 20.7% had breast cancer, 17.4% had lung cancer. It was determined that 75.2% needed support in daily life. The average age of the caregivers was 47.95 ± 13.78, the total caregiving time was 15.91 ± 11.70 months, and the daily caregiving time was 13.03 ± 7.85 hours. It was determined that 67.8% of the caregivers were female, 72.7% were married, 65.3% had children, 37.2% were high school graduates, 35.5% were employed, and 37.2% had income less than their expenses. It was determined that 27.3% of the caregivers were mothers, 31.4% were spouses, 67.8% had someone helping with care, and 39.7% had moderate health status. The average Pittsburgh Sleep Quality Index score of the caregivers was 10.09 ± 3.40, and 88.4% had poor sleep quality. The average Caregiver Burden Scale score of the caregivers was 41.75 ± 15.84, and 43% had severe care burden. Conclusion; The sleep quality level of caregivers of cancer patients was poor and the care burden was high. There was a positive relationship between the caregiver burden and sleep quality. Keywords; Caregiver burden, Sleep quality, Cancer, Family member
Benzer Tezler
- Kanser hastalarına bakım veren aile üyelerinin bakım yükü ve yaşam kalitesinin incelenmesi
Evaluation of care burden and quality of life among family caregivers of patients with cancer
EMEL YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
HemşirelikCelal Bayar ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZDEN DEDELİ ÇAYDAM
- Kanser hastalarına bakım veren aile üyelerinin bakım yükü ve öfke ifade tarzları arasındaki ilişki
The relation between caretaking weight and anger expression styles of the family members who take care of a cancer patient
MÜKERREM KABATAŞ YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
HemşirelikAtatürk ÜniversitesiPsikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MİNE EKİNCİ
- Kanserli hastalara bakım veren aile üyelerinin, bakım yükü ve tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi
Determining the care burden and burnout levels of family members providing care for cancer patients
İREM KOŞAN YURTSEVEN
- Kanserli hastalara bakım veren aile üyelerinin bakım yükü ve algıladıkları sosyal destek düzeyi
The level of perceived social support and caregiving burden of the family members caring for patients with cancer
AKİLE KARAASLAN
- Kanser hastalarına bakım veren aile üyelerinin veya yakınlarının bakım verme yüklerinin tespit edilmesi
Thesis Title: Determining Caregiving Burdens of Family Members or Relatives Who are Caregivers of Cancer Patients
SEMA ÖZDİYAR YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İletişim BilimleriManisa Celal Bayar ÜniversitesiSağlık Hizmetleri İletişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EROL OZAN