Tekstil tasarımında esinlenme, fikir üretme ve yansıtma sürecinin tanımlanması üzerine bir araştırma
A research on defining the process of inspiration, idea generation and reflection ideas in textile design
- Tez No: 923624
- Danışmanlar: PROF. DR. BANU HATİCE GÜRCÜM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Giyim Endüstrisi, Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Clothing Industry, Textile and Textile Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil Tasarımı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tekstil Tasarımı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Tekstil tasarımı, amaç doğrultusunda esin kaynaklarından yararlanarak yaratıcı fikir üretmek için düşünme ve bu fikirleri tekstil malzemeleri ile teknikleri kullanarak bir plana göre uygulama olarak tanımlanmaktadır. Tekstil tasarım sürecinin bütünüyle anlaşılabilmesi ve tasarım faaliyetlerinin geliştirilmesi, tasarımcıların zihinsel süreçlerinin ve kararlarının dışa vurularak somutlaştırılmasını sağlayan bilişsel yaklaşımların benimsenmesini gerekli kılmaktadır. Araştırmada, bilişsel yaklaşım benimsenerek, tekstil tasarımcılarından elde edilen veri doğrultusunda esinlenme, fikir üretme ve yansıtma sürecinin tanımlanması amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden etnografi yöntemi kullanılmıştır. Türkiye'de tekstil sektöründe faaliyet gösteren 22 işletme ele alınmıştır. Bu işletmelerde çalışan 30 tekstil tasarımcısı çalışma grubu olarak belirlenmiştir. Veri analizinde NVivo yazılımından yararlanılmıştır. Araştırmada,“Tekstil tasarımcılarının tasarım kavramı ve süreçteki aşamalar hakkındaki görüşleri nelerdir?”sorusuna yanıt aranmıştır. Tekstil tasarımı kavramına yönelik, müşteri, moda, yenilik, değer katmak, hayal etmek, hayata dokunmak, zevklere hitap etmek, fikirleri yansıtmak ve yaratmak kodları tespit edilmiştir. Tekstil tasarım sürecinin planlama, araştırma ve analiz, sentez, seçim ve üretim aşamalarından oluştuğu ve her aşamada belirli kriterlere göre kararlar alındığı tespit edilmiştir. Araştırmada,“Tekstil tasarımcılarının esinlenme kavramına, kullanılan esin kaynaklarına ve kaynaklara erişim yollarına yönelik görüşleri nelerdir?”sorusuna yanıt aranmıştır. Esinlenme kavramına yönelik, geliştirmek, hayal gücüyle birleştirmek, kendinden bir şeyler katmak, yola çıkmak, öğeleri yansıtmak, bir araya getirmek ve fikir boşluklarını tamamlamak kodları tespit edilmiştir. Kullanılan esin kaynaklarında, doğa, kültür, mimari, sanat, toplumsal olaylar ve konular, tasarım, teknoloji kodları tespit edilmiştir. Araştırmada,“Tekstil tasarımcılarının yaratıcılık kavramına ve yaratıcı fikir üretme sürecine yönelik düşünceleri nelerdir?”sorusuna yanıt aranmıştır. Yaratıcılıkla yeni fikir üretmenin ilişkili kavramlar olarak görüldüğü tespit edilmiştir. Fikir üretirken kısıtlayan faktörler, müşteri, satılabilirlik, maliyet, zaman, teknik, üretilebilirlik, çalışma ortamı, kaynakla bağlantı kuramamak ve kişisel arşivin kaybolmasıdır. Fikir üretirken destekleyen en önemli yöntem ise esin kaynakları araştırmaktır. Araştırmada,“Tekstil tasarımcıları esin kaynağından elde ettikleri fikirleri tasarıma nasıl yansıtmaktadır?”sorusuna yanıt aranmıştır. Literatürde bulunan esin kaynağını tasarıma yansıtma yöntemlerinin, katılımcılar tarafından da uygulandığı tespit edilmiştir. Araştırmada,“Tekstil tasarımcılarının esinlenme, yaratıcı fikir üretme ve yansıtma etkinliklerinde çalıştıkları sektöre göre farklılıklar var mıdır?”sorusuna yanıt aranmıştır. Tekstil tasarımının dokuma, örme ve baskı sektörlerinde farklı şekillerde tanımlandığı görülmüştür. Yansıtma yöntemlerinin sektöre göre dağılımında ise sadeleştirme ve değişiklikler ile eklemeler yöntemi tüm katılımcılar tarafından uygulanırken, birebir yansıtma, soyutlama ve farklı kaynakla ilişkilendirme yöntemlerinde sektöre göre farklılıklar tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Textile design is defined as the process of generating creative ideas by utilizing sources of inspiration for a specific purpose and implementing these ideas using textile materials and techniques according to a plan. To fully understand the textile design process and to develop design activities, it is necessary to adopt cognitive approaches that allow the mental processes and decisions of designers to be externalized and materialized. This research aims to define the processes of inspiration, idea generation, and reflection based on the information obtained from textile designers by adopting a cognitive approach. The ethnographic method, one of the qualitative research methods, was used. 22 businesses in the textile sector in Turkey were selected for the study, and 30 textile designers working in these businesses were chosen as the study group. NVivo software was used for data analysis. The research aimed to answer the question:“What are textile designers' views on the concept of design and the stages of the design process?”Regarding the concept of textile design, the following codes were identified: customer, fashion, innovation, adding value, imagining, touching life, appealing to tastes, reflecting ideas, and creating. It was found that the textile design process consists of the stages of planning, research and analysis, synthesis, selection, and production, with specific decisions being made at each stage. The study also sought to answer the question:“What are textile designers' views on the concept of inspiration, the sources of inspiration they use, and how they access these sources?”Regarding the concept of inspiration, the following codes were identified: developing, combining with imagination, adding personal elements, starting the process, reflecting elements, bringing together, and filling gaps in ideas. The sources of inspiration included nature, culture, architecture, art, social events and issues, design, and technology. The research also aimed to answer the question:“What are textile designers' views on the concept of creativity and the process of generating creative ideas?”It was found that creativity is seen as closely related to generating new ideas. Factors that constrain idea generation include customer demands, marketability, cost, time, technique, manufacturability, the working environment, the inability to connect with resources, and the loss of personal archives. The most important supporting method for idea generation is the research of inspiration sources. The study also aimed to answer the question:“How do textile designers reflect the ideas they obtain from sources of inspiration into their designs?”It was found that the methods of reflecting inspiration into design, identified in the literature, are also applied by the participants. The research sought to answer the question:“Are there differences in the activities/styles of inspiration, creative idea generation, and reflection of textile designers according to the sector in which they work?”It was found that textile design is defined in different ways in the weaving, knitting, and printing sectors. In the distribution of reflection methods according to the sector, it was observed that the methods of simplification, changes, and additions were applied by all participants, while differences according to the sector were found in the methods of direct reflection, abstraction, and relating to different sources.
Benzer Tezler
- Tekstil ve moda tasarımında biyomimikri kavramı ve tasarım örnekleri
Biomimicry concept and design examples in textile and fashion design
AYGÜL ÇELİKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarÇankırı Karatekin ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. ARZU EVECEN
- Doğadan esinlenen tasarım: Mobilya tasarımında güncel eğilimler
Nature inspired design: Contemporary approaches in furniture design
ÖZGE BAHAR ALBOSTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
İç Mimari ve DekorasyonMarmara Üniversitesiİç Mimarlık Ana Sanat Dalı
PROF. MELTEM ETİ PROTO
- Anadolu ekolojisinden tekstil tasarımına özgün yaklaşımlar: Kütahya örneği
Unique approaches from Anatolian ecology to textile design: Kütahya example
MÜZEYYEN AYGÜN
Doktora
Türkçe
2021
Güzel SanatlarSüleyman Demirel ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ULVİ ERHAN EROL
- Avangard sanat akımları ve tasarım yaklaşımları bağlamında çağdaş ayakkabı tasarımı
Contemporary shoe design in the context of avant-garde art movements and design approaches
CENGİZ KASTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Endüstri Ürünleri TasarımıIşık ÜniversitesiModa ve Tekstil Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. AYŞE GÜNAY
- Tekstil tasarımında yaratma ve işlev
Creativity and function in textile design
PAKİZE ÖZLEM DİNÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiUygulamalı Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. SÜMER SALDIRAY