Arap gramerinde mübteda ve haber
Mubtada and khabar in arabic grammar
- Tez No: 923815
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF DOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Arap Dili, Nahiv, İsim Cümlesi, Mübteda, Haber, Arabic Language, Nahv, Noun Clause, Mubtada, Khabar
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 239
Özet
Bu tezde Arap Dilinde mübteda/haber unsuru incelenmiştir. Bilindiği üzere mübteda/haber isim cümlesinin iki temel ögesidir. İsim cümlesi, bir cümledeki temel unsurların (özne, yüklem, nesne, dolaylı tümleç vb.) bir veya birkaçının isimden oluştuğu cümle türüdür. Arapça da isim cümleleri, dilbilgisel açıdan önemli bir yer tutar ve sıkça kullanılır. İsim cümleleri, Arap dilinin yapısını anlamak ve Arapça cümleler kurabilmek için temel bir unsurdur. Bu unsurlar, cümlenin yapısını ve anlamını belirlemede kilit bir rol oynar. Arapça isim cümlelerinde yüklem (fiil) olmadığı için cümleler genellikle daha sabit bir yapıya sahiptir ve genellikle bilgi aktarmak için kullanılır. Özellikle Kur'ān-ı Kerīm'in anlaşılması ve Arap edebiyatının incelenmesi için isim cümlelerini anlamak çok önemlidir. Arapça isim cümleleri, diğer cümle türlerine göre daha karmaşık olabilir. İsim cümlelerinde sıfatlar, isimlerle birlikte kullanılarak çeşitli anlamlar kazanabilir. Bu nedenle, Arapçada isim cümlelerinin yapısı ve kullanımı üzerinde odaklanmak, dilin derinlemesine anlaşılmasına ve Arapça metinleri daha etkili bir şekilde okumaya yardımcı olur. Ayrıca, Arapça isim cümlelerinin öğrenilmesi, dilbilgisel temellerin sağlamlaştırılması için önemlidir. İsim cümleleri, dilbilgisel yapılarını anlama, kelime dağarcığını genişletme ve dil pratiği yapma sürecinde öğrencilere fayda sağlar. Bu nedenle, Arapça öğrenenler için isim cümlelerinin önemi oldukça büyüktür. Çalışmamız giriş ve üç bölümden müteşekkil olup girişte araştırmanın konusu, amacı ve önemi, araştırmada kullanılan yöntem, araştırmanın sınırlılıkları ele alınmış ve konu kapsamındaki kaynaklara değinilmiştir. Birinci bölümde cümlenin başında yer alan ve genellikle bir isim veya isim tamlaması olarak görev yapan, cümlenin konusunu veya temel odak noktasını belirleyen mübteda olgusu ele alınmıştır. Bu kapsamda ilk olarak mübtedanın lugat ve ıstılah manaları açıklığa kavuşturulmuş, sonrasında ise sarih, mukader ve müevvel kısımları incelenmiştir. Bu inceleme sırasında cāmit ve müştak mübtedalar ve şartlarına da değinilmiştir. İkinci bölümde mübtedanın ardından gelen ve cümlenin geri kalan kısmını oluşturan, genellikle bir fiil veya fiil kökünden oluşup, mübtedanın ne hakkında olduğunu veya neyle ilgili olduğunu belirten haber olgusu ele alınmıştır. Bu bağlamda haberin lugat ve ıstılah manaları, yanı sıra müfred, cümle ve şibh-i cümle olarak gelen haber türleri incelenmiştir. Bu inceleme sırasında veya sonrasında müştak, müevvel, ihbȃri, inşāi, zarf ve cȃr/mecrûr olarak geldiği yönleride ele alınmıştır. Üçüncü kısımda ise mübteda ve haber ögelerinin ortak ilişkileri bağlamında āmil, māmul, iʿrab olgusu, taaddüt, mutabakat, rȃbıtlar, takdim/tehīr ve marife/nekreliği ele alınmıştır. Bunula beraber mübtedanın nekre olarak gelmesini cȃiz kılan sebepler derinlemesine incelenmiş ve illetleri ortaya konulmuştur. Sonuç kısmında ise çalışmamızın tümü dikkate alınarak genel bir değerlendirme yapılmış ve ulaşılan neticeler özet olarak ifade edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the elements of Mubtada and Khabar in Arabic. As is well-known, Mubtada and Khabar are the two fundamental components of a nominal sentence. A nominal sentence is a type of sentence in which one or more of the basic elements (subject, predicate, object, indirect object, etc.) are composed of nouns. Nominal sentences in Arabic hold significant importance in grammar and are frequently used. Understanding these sentences is essential for grasping the structure of the Arabic language and constructing Arabic sentences effectively. These elements play a crucial role in determining the structure and meaning of a sentence. Since Arabic nominal sentences lack a predicate (verb), they generally have a more fixed structure and are primarily used to convey information. Understanding nominal sentences is particularly important for interpreting the Quran and studying Arabic literature. Arabic nominal sentences can be more complex than other types of sentences. In nominal sentences, adjectives can acquire various meanings when used in conjunction with nouns. Therefore, focusing on the structure and usage of nominal phrases in Arabic helps to deepen one's understanding of the language and to read Arabic texts more effectively. Moreover, mastering Arabic nominal phrases is vital for strengthening grammatical foundations. These phrases assist students in understanding grammatical structures, expanding their vocabulary, and practicing the language. Consequently, nominal phrases are of great importance for learners of Arabic. Our study is composed of an introduction and three sections. In the introduction, we discuss the research topic, its purpose and significance, the methodology employed, the research's limitations, and the sources relevant to the subject. In the first section, the phenomenon of Mubtada, which is positioned at the beginning of a sentence and typically functions as a noun or noun phrase that identifies the subject or main focal point, is discussed. In this context, the literal and terminological meanings of Mubtada are first clarified, followed by an examination of its explicit (clear), implicit (mukader), and interpreted (muevvel) forms. This examination also addresses cāmit and derivative (mushtaḳ) forms of Mubtada and their associated conditions. In the second section, the concept of Khabar-which follows the Mubtada and constitutes the remaining part of the sentence-is examined. This concept is generally composed of a verb or a verbal root and indicates what the Mubtada is about or related to. In this context, the literal and terminological meanings of Khabar are discussed, along with the different types of Khabar that appear as Mufrad, Ḳānun, and Shibh-i Ḳānun. Additionally, the ways in which Khabar appears as derivative (mushtaḳ), Muawwal, İhbȃri, Inshā'ī, Adverb (Ẓarf), and al-Jarr/Majrūr are also explored. In the third section, the concepts of agent, product, Iʿrāb, commitment, agreement, relationships, sequence/placement, and Maʿrifa (divine knowledge/Nakra (indefi nite neun) are discussed in the context of the interrelations between Mubtada and Khabar. Additionally, the factors that allow Mubtada to appear as Nakra are examined in depth, with their underlying causes explored. In the conclusion, a general evaluation is provided, summarizing the key findings and outcomes of the entire study. In the conclusion section, a general evaluation was conducted, summarizing the key findings and results of our entire study.
Benzer Tezler
- Arap gramerinde hal
In Arabic grammer hal
CELAL ÖRAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİM ÖZNURHAN
- Arap dilinde fiile benzeyen harfler
Letters similar to verb in Arabic
CEMAL ARBAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET CEVAT ERGİN
- أبواب النحو العربي ومعايير التصنيف
Arapça gramer konuları ve konuların sınıflandırma kriterleri / Arabic grammar topics and classification criteria of subjects
AYŞE ELREŞİT
Yüksek Lisans
Arapça
2022
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiArap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KHALED ALADWANI
- Kur'ân-ı Kerim örnekleri çerçevesinde Arap dilinde takdîm-te'hîr (Merfûâtlar bağlamında)
Takdîm and te'hîr as for examples of Quran-i Kerim (In term of merfûâts)
YAHYA ALAKUŞTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinIğdır ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMAD ALKHALIL
- Sobucalı Mehmed Efendi'nin Keşfü'l-İnayefi Mesaili'l-Kifaye adlı eserinin inceleme ve tahkiki (edisyon kritik)
Examined and verified of ?Keşfü?l-İnâye fi Mesâili?l-Kifâye? by Sobucalı Mehmed Efendi (Ediction criticism)
ABDULLAH BİLİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TURAN ARSLAN