Rezerv talebini etkileyen faktörler ve rezerv yeterliliği: BRICS ülkeleri ve Türkiye
Factors influencing reserve demand and reserve adequacy: BRICS countries and Türkiye
- Tez No: 923932
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA NUR YORGANCILAR ATATOPRAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 251
Özet
Uluslararası rezervler ülkelerin mal ve hizmet alımlarını finans etmek, dış borçlarını karşılamak, ortaya çıkabilecek belirsizlikleri önlemek, acil durumlar için tedbir almak, para ve kur politikalarına esneklik kazandırmak, dış ticaret dengesini sağlamak, ulusal paranın değerini korumak, ekonomik göstergelerde yaşanan dalgalanmaları azaltmak, borçlanma maliyetlerini düşürmek, risk primini azaltmak, gibi daha birçok amaç için talep edilmektedir. Ancak kullanılabilecek alanının fazla olması olabildiğince fazla biriktirilmesi anlamına gelmemektedir. Merkez bankaları, rezervleri tedarik ederken ve depolarken belirli maliyetlerle karşılaşırlar. Belirli bir eşiği aşan rezervlerin bir ülke için ek maliyetler doğurduğu ve faydadan daha fazla zarar verebileceği göz önüne alındığında, makul maliyetler getiren yeterli bir rezerv seviyesinin belirlenmesi önem taşımaktadır. Benzer şekilde, yetersiz rezervler ülkeleri belirli maliyetlere katlanmaya zorlar, ayrıca yeterli düzeydeki rezervleri güvence altına almak için de politika ayarlamaları gerekmektedir. Başka bir ifadeyle uluslararası rezervlerin fazla veya eksik tutulması çeşitli maliyetlere yol açtığından ve belirli fırsatların kaybedilmesiyle sonuçlandığından uluslararası rezervlere ilişkin araştırmalar ve yeterliliğinin değerlendirilmesi tüm ekonomiler için büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma kapsamında uluslararası rezervlerinin yeterlilik seviyesinin belirlenmesi için oluşturulan geleneksel parasal taban, ithalat ve dış borç yöntemleri ile modern IMF-1, IMF-2, ERN, K-5 ve TCMB yöntemleri kullanılmıştır. Bu yöntemler yardımıyla 2000-2023 yılları arası verileri kullanılarak BRICS (2024 yılında katılan ülkeler dahil) üyesi ülkelerin ve Türkiye'nin rezerv yeterlilik seviyeleri belirlenmiştir. 11 ülkenin verileri 8 yöntem kullanılarak hesaplanmıştır. Her bir yöntem için rezerv yeterlilik seviyesi belirlenmiş ve ülkede mevcut olan uluslararası rezerv ile kıyaslanmıştır. Ayrıca BRICS'in iktisadi birliğe dönüşmesi ve ülkelerin ortak rezerv kullanması varsayımı altında birliğin rezerv düzeyinin ne olacağı da ortaya konulmuştur. Sonuç olarak, doğal kaynaklar ve dış ticaret açısından zengin olan ülkelerin oluşacak fırsat maliyetlerine katlanarak rezerv fazlasını tercih ettiğini, bu tercihte piyasalarının çeşitlendirilmemiş olmasının ve iç piyasada sermaye fazlasının olmasının zorunluluğunun da etkisinin olabileceği ve bu fazla rezervlerin sermaye eksikliği olan güvenilir dış piyasalarda değerlendirilmesinin ülke ekonomisine katkı sağlayacağı düşüncesi ortaya konulmuştur. Rezervlerin kriz döneminde hem ekonomiyi istikrara kavuşturmak hem de toparlanmayı desteklemek için kullanıldığına ve bu dönemlerde yetersizlik ile karşılaşılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca siyasi sorunlar yaşayan ülkelerin uluslararası rezervlerinde yetersizliklerle karşılaştıkları neticesi elde edilmiştir. BRICS üyesi ülkelerden rezerv fazlası verenlerin birlik içerisinde rezerv yetersizliği yaşayan ülkelerde fazla rezervlerini değerlendirmelerinin hem kendi ekonomik gelişmelerine katkı sağlayacağı hem de diğer ülkelerin ekonomik yapısını geliştireceği ve rezervlerine katkı sağlayacağı düşüncesiyle bu ülkelere yatırım yapmaları fikrine ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
International reserves are demanded for many purposes such as financing countries' purchases of goods and services, servicing external debt, mitigating economic risks that may arise, taking measures for emergencies, providing flexibility to monetary and exchange rate policies, maintaining external balance, protecting the value of the national currency, reducing fluctuations in economic indicators, reducing borrowing costs, reducing risk premiums and many more. However, the fact that international reserves have a wide range of uses does not mean that they should be accumulated as much as possible. Central banks face certain costs when procuring and storing reserves. Given that reserves in excess of a certain level impose additional costs on a country and may do more harm than good, it is important to set an adequate level of reserves that imposes reasonable costs. Similarly, insufficient reserves force countries to incur certain costs, and policy adjustments are required to secure adequate levels of reserves. In other words, research on international reserves and the assessment of their adequacy are of great importance for all economies, as holding excess or deficient international reserves leads to various costs and results in the loss of certain opportunities. In this study, traditional monetary base, import and external debt methods and modern IMF-1, IMF-2, ERN, K-5 and TCMB methods are used to determine the adequacy of international reserves. With the help of these methods, the reserve adequacy levels of the BRICS countries (including the countries that joined in 2024) and Turkiye were determined using the data between 2000 and 2023. Data of 11 countries were calculated using 8 methods. For each method, the reserve adequacy level was determined and compared with the international reserve available in the country. In addition, under the assumption that BRICS transforms into an economic union and countries pool their reserves, the reserve level of the union is also determined. As a result, it is concluded that countries that are rich in terms of natural resources and foreign trade prefer excess reserves by bearing the opportunity costs to be incurred, that the lack of diversification of their markets and the necessity of having excess capital in the domestic market may also have an effect on this preference, and that the utilisation of these excess reserves in reliable foreign markets with capital deficiency will contribute to the national economy. It is concluded that reserves are used both to stabilise the economy and to support recovery during crisis periods and that insufficiency may be encountered during these periods. It is also concluded that countries experiencing political problems face insufficiencies in their international reserves. It has been concluded that the BRICS member countries that have excess reserves should invest in these countries with the idea that the utilisation of their excess reserves in countries experiencing reserve insufficiency within the union will contribute to their own economic development and will improve the economic structure of other countries and contribute to their reserves.
Benzer Tezler
- Afganistan ekonomisinin kalkınmasında enerjinin rolü ve önemi
The role and importance of energy in the economical development of Afganistan
MUHAMMAD AMİN SADİD
- Tanzanya'da arazi mülkiyeti, kullanımı ve arazi geliştirme çalışmalarının değerlendirilmesi
An evaluation of land ownership,land use and land development activities in Tanzania
AMANI UISSO
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. HARUN TANRIVERMİŞ
- Altın piyasası ve Türkiye'de altın fiyatlarını etkileyen faktörlerin analizi
Gold market and the analysis of factor affecting the gold prices in Turkey
MELİH MENASE
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
EkonomiMarmara ÜniversitesiSermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İ.ÖZLEM KOÇ
- Turizm talebini etkileyen faktörlerin analizi: Akdeniz Çanağı ülkeleri üzerine bir araştırma
The analyze of the factors affecting tourism demand: A research on the Mediterranean Basin countries
FERHAT ŞEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TurizmMersin ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAMİL UNUR
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN